اعلاميه جهانی حقوق كودك (متن کامل)مصوب ٢۰ نوامبر ۱٩۵٩ مجمع عمومی سازمان ملل‌متحد(٢۴) نظر به اينكه اعضای ملل‌متحد در منشور ملل، اعتقاد خود را به حقوق اساسی و منزلت و ارزش افراد بشر مجدداً تأكيد نموده و جهت پيشبرد رشد اجتماعی بهبود شرايط زندگی در آزادی گسترده‌تری مصمم گشته‌اند. نظر به اينكه ملل متحد در اعلاميه جهانی حقوق بشر تأكيد نموده‌اند كه همه افراد بدون در نظر گرفتن نژاد، رنگ، جنس، زبان، مذهب، عقايد سياسی يا ساير عقايد، اصالت اجتماعی يا ملی، ثروت، تولد و يا ويژگيهای ديگر، مشمول حقوق و آزادی توصيه شده در اعلاميه جهانی حقوق بشر مي‌باشد.نظر به اينكه كودك به علت عدم تكامل رشد بدنی و فكري، قبل و بعد از ولادت به مراقبت و توجه خاص كه شامل حمايت قانونی مناسب می‌باشد نيازمند است. نظر به اينكه نياز به چنين مراقبت و حمايت خاص در اعلاميه ژنو حقوق كودك سال ۱٩٢۴ آمده است و در اعلاميه جهانی حقوق بشر و در مرامنامه‌های بنيادهای تخصصی سازمانهای بين‌المللی مربوط به رفاه كودكان به رسميت شناخته شده است. بنابراين مجمع عمومی سازمان ملل: اين اعلاميه حقوق كودك را با اين هدف كه ايام كودكی همراه با خوشبختی بوده و از حقوق و آزاديهايی كه در پی خواهد آمد به خاطر خود و جامعه‌اش بهره‌مند شود رسماً به آگاهی عموم رسانده میگردد و از پدران و مادران و زنان، مردان به عنوان افراد جامعه، سازمانهای داوطلب، مقامات محلی و دولتها خواستار است تا اين حقوق را به رسميت شناخته و در جهت رعايت اين حقوق از طريق قوانين و ساير تمهيداتی كه به تدريج با توجه به اصول زير تدبير می‌گردند اهتمام ورزند:
اصل ۱
كودك بايد از كليه حقوق مندرج در اين اعلاميه برخوردار شود. همه كودكان بدون استثناء و تبعيض و بدون در نظر گرفتن نژاد، رنگ، زبان، دين، عقايد سياسی يا ساير عقايد، منشأ اجتماعی يا ملی، ثروت، تولد و يا ويژگيهای فردی ديگر يا خانوادگی مشمول اين حقوق می‌شوند.
اصل ٢
كودك بايد از حمايت ويژه برخوردار شود و امكانات و وسايل ضروری جهت پرورش بدنی، فكری، اخلاقی و اجتماعی وی به نحوی سالم و طبيعی و در محيطی آزاد و محترم توسط قانون يا مراجع ذيربط در اختيار وی قرار گيردو در وضع قوانينی بدين منظور منافع كودكان بايد بالاترين اولويت را داشته باشد.
اصل ۳
كودك بايد از بدو تولد صاحب اسم و مليت گردد.
اصل ۴
كودك بايد از امنيت اجتماعی بهره‌مند گردد، در محيطی سالم پرورش يابد و بدين منظور كودكان و مادران بايد از مراقبت و حمايت خاص كه شامل توجه كافی پيش و بعد از تولد می‌شود، بهره‌مند شود. كودك بايد امكان برخورداری از تغذيه، مسكن، تفريحات و خدمات پزشكی مناسب را داشته باشد.
اصل ۵
كودكی كه از لحاظ بدنی، فكری يا اجتماعی معلول است بايد تحت توجه خاص، آموزش و مراقبت لازم متناسب با وضع خاص وی، قرار گيرد.
اصل ۶
كودك جهت پرورش كامل و متعادل شخصيتش نياز به محبت و تفاهم دارد و بايد حتی‌الامكان تحت توجه و سرپرستی والدين خود، و به هر صورت در فضائی پرمحبت در امنيت اخلاقی، مادی، پرورش يابد. كودك خردسال را بجز در موارد استثنايی، نبايد از مادر جدا كرد. جامعه و مقامات اجتماعی موظفند كه نسبت به كودكان بدون خانواده و كودكان بی‌بضاعت توجه خاص مبذول دارند. كمكهای نقدی دولت و ديگر تسهيلات جهت تأمين و نگهداری فرزندان خانواده‌های پرجمعيت توصيه می‌شود.
اصل ٧
كودك بايد از آموزش رايگان و اجباری، حداقل در مدارج ابتدائی بهره‌مند گردد.كودك بايد از آموزشی بهره‌مند شود كه در جهت پيشبرد و ازدياد فرهنگ عمومی او بوده و چنان سازنده باشد كه در شرايط مساوی بتواند استعداد، قضاوت فردي، درك مسئوليت اخلاقی و اجتماعی خود را پرورش داده و فردی مفيد برای جامعه شود.در امر آموزش و رهبری كودك مصالح كودك بايد راهنمای مسئولين امر باشد. چنين مسئوليتی در درجه اول بعهده والدين مي‌باشد.كودك بايد از امكانات كامل برای بازی و تفريح با همان اهدافی كه در مورد آموزش او آمد برخوردار گردد، جامعه و مقامات اجتماعی بايد كوشش نمايند تا امكان استفاده از اين حقوق را رايج سازند.
اصل ٨
كودك بايد در هر شرايطی جزو اولين كسانی باشد كه از حمايت و تسهيلات بهره‌مند گردد.
اصل ٩
كودك بايد در برابر هر گونه غفلت، ظلم، شقاوت و استثمار حمايت شود. كودك نبايد به هر شكلی وسيله مبادله قرار گيرد. كودك نبايد قبل از رسيدن به حداقل سن مناسب به استخدام درآيد و نبايد به هيچ وجه امكان و يا اجازه استخدام كودك در كارهايی داده شود كه به سلامت يا آموزش وی لطمه زده و يا باعث اختلال رشد بدني، فكری و يا اخلاقی وی گردد.
اصل ۱۰
كودك بايد در مقابل هر گونه اعمال و رفتاری كه ترويج تبعيضات نژادی، مذهبی و غيره را ممكن سازد، حمايت شود. كودك بايد با روحيه‌ای پر تفاهم، گذشت، معتقد به دوستی بين مردم، صلح و برادری جهانی و با آگاهی كامل بر اينكه توانائی و استعداد وی بايد وقف خدمت به همنوعانش شود، پرورش يابد.توصيه تبليغات در مورد اعلاميه جهانی حقوق كودك اجلاسيه عمومي‌با توجه به اعلاميه حقوق كودك از والدين، مردان و زنان به عنوان افراد بشر و همچنين سازمانهای داوطلب، مقامات محلی و دولتها خواستار است كه حقوقی را كه گفته شد به رسميت شناخته و در اجرای آنان اهتمام ورزند:
- ۱- توصيه می‌كند كه دول كشورهای عضو، سازمانهای مربوط تخصصی و سازمانهای غيردولتی صالح تا آنجا كه ممكن است در نشر اين اعلاميه بكوشند.
٢- تقاضا می‌كند كه دبيركل اعلاميه را بصورت گسترده پخش و توزيع نموده و به اين منظور از كليه امكانات موجود برای انتشار و توزيع متن آن اعلاميه به كليه زبانهای ممكن اقدام كند.
جُستارهای وابسته
__________________________________________
□
□
منابع
__________________________________________
پيوند به بیرون
__________________________________________
□ مقاوله‌نامه اختياری ميثاق حقوق کودک در مورد شرکت کودکان در جنگ، سايت حقوق
□ افزایش تجاوز جنسی به کودکان در افغانستان