دانشنامه‌ی آريانا: رحمان بابا

از: مهديزاده کابلی

{اين مقاله نياز به ويرايش و گسترش دارد. با گسترش اين مقاله به دانشنامه کمک کنيد!}

فهرست مندرجات

زندگی‌نامه
…
…
...
...
...
...
...
...
...
...
يادداشت‌ها
پيوست‌ها
پی‌نوشت‌ها
جُستارهای وابسته
سرچشمه‌ها
پيوند به بيرون

<شاعران پشتو زبان> <...>

عبدالرحمان مومند، مشهور به رحمان بابا (زادۀ ۱۰٤۲ ه.ق - درگذشتۀ ۱۱۱۸بود. ه.ق)، صوفی بزرگ سـدۀ هـفدهـم و شــاعر ملی پشتون‌ها بود.

[↑] زندگی‌نامه

رحمان بابا فرزند عبدالستار، در سال ۱۰٤۲ ه.ق در قريه‌ی بهادر علاقه پشتونخواه پيشاور ديده به‌جهان گشود. او از قوم مومند بود، اما مقام عرفانی و شاعری او بسی فراتر از تعلقات قومی اوست. اگرچه رحمان بابا به جهان فرهنگی سرزمين‌های آريايی تعلق دارد، و به‌طور خاص بابای قوم پشتون خطاب می‌شود، اما او خود هرگز خودش را به قبيله‌ای خاصی منسوب نساخته است.[*]

زه عاشق یم سر و کار می دي له عشقه
نــه خــلیــل، نــه داودزی یــم، نــه مــومنــد

(ترجمه: من عاشق هستم و سرو کارم با عشق است. نه خليل هستم، نه داودزی و نه مومند!)

رحمان بابا، فقه و تصوف را در نزد ملا محمديوسف يوسفزی تلمذ کرد و ساير علوم زمان را در هندوستان فراگرفت.

رحمان بابا، در يک خانواده کم بضاعت به‌دنيا آمد و خود نيز در فقر زيست؛ اما همت والای او سبب شد که هرگز سر به کسی فرود نياورد و دست تگدی به کسی دراز نکند. مقام بلند تفکر انسانی او در اين غزلش نمايان است:

په ښه خوي له بــد خواهانو بې پــروا یم
پــه نــرمــی لــکه اوبــه د اور ســــزا یــم
و هـر چـا ته پخپــل شــکل ســرگنديــژم
آئیــنه غــونــدي بــې رویــه بــې ریــا یــم
قناعـت مي تـر خرقې لانـدي اطلـس دي
پت د درست جهان پادشاه ظاهر گدا یم

(خـوشخویم و در برابر بدخواهان بی‌پروا هستم. با نرم‌خويی مانند آب جزای آتش‌ام. با هر که به رنگ خودش ظاهر می‌شوم. همچو آیینه بی‌رو و بی‌ریا هستم. قناعتم مانند اطلس ته خرقه است. پنهانی شاه همه جهانم و آشکارا گدا)

[↑] …

به‌گفتۀ روشنفکران پشتون، اهميت رحمان بابا و اشعار وی به‌حدی است که پشتون‌ها پس از قرآن، آن را بيشتر از هر کتاب ديگری می‌خوانند.[*]

[↑] …

[↑] :

[۱]
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]

[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]

[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]

[↑ ] يادداشت‌ها

يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط … برشتۀ تحرير درآمده است.

[↑] پيوست‌ها

پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:

[↑] پی‌نوشت‌ها

[۱]-
[۲]-
[۳]-
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-

[↑] جُستارهای وابسته

□
□
□

[↑] سرچشمه‌ها

□
□
□
□

[↑] پيوند به بیرون

□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□

<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>

برگشت به فهرست

دانشنامۀ آريانا

۱۳۸۷ آبان ۹, پنجشنبه

رحمان بابا