دانشنامۀ آريانا

۱۳۸۷ دی ۲۵, چهارشنبه

خلیل، محمد ابراهیم

از: نعمت حسينی


محمد ابراهیم خلیل فرزند میرزا افضل به سال 1314 ق در گذر قاضی فیض الله در شهر کابل زاده شد. تحصیلات ابتدایی را مکتب فرا گرفت و در پهلوی آن خط نستعلیق و شکست و محاسبه و اصول دفترداری را از نزد پدرش آموخت به سال 1337 به حیث مامور رسمی مقرر شد. مدتی در هندستان و انگلستان سکرتر بود. چندی به حیث آموزگار و زمانی در بانک ایفای وظیفه نمود. خلیل به سال 1321 خ عضو انجمن تاریخ بود و در سال 1329 به حیث مدیر مجله ی آریانا و بعد معاون ریاست انجمن تاریخ شد. ناگفته نباید گذاشت که وی در زمان محمدظاهر شاه به ناحق و بدون کدام جرم مدت ها سال در زندان افتاد.

آثار محمد ابراهیم خلیل این ها اند:

1 ـ کلیات اشعار.
2 ـ مزارات کابل .
3 ـ مزارات بلخ .
4 ـ حالات سلطان ابراهیم ادهم.
شرح حال امیر خسرو دهلوی .

محمد ابراهیم خلیل به سال 1363 خ در کابل درگذشت. این هم نموبه شعر وی :

غزل

شب که رفتار تو در صحن چمن گل می ریخت
عالمی بود که بلبل سر بلبل می ریخت
از سواد سر زلف که گذر کرد نسیم
که به هر راهگذر مشک و قرنفل می ریخت
غنچه اش جان به شهیدان به تبسم می ریخت
گر نه به حسرت گیسوی تو بر خاست چرا
آه من هر نفسی صورت سنبل می ریخت
می خرامید و چو اوراق شکوفه ز نسیم
هر طرف دل ز سر دل زان خم کاکل می ریخت
یاد آن عهد که از شوق لب یار خلیل
عوض اشک مداوم از مژه ام مل می ریخت

حسینی، نعمت، سیماها و آواها، صص 271 و 272.