- سبب نام‌گذاری
- اهداف
- مرکز دانشنامه
- پيام مهدیزاده کابلی
- نظر انديشمندان در مورد دانشنامۀ آريانا
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[...] [...]
دانشنامۀ آريانا، یک دانشنامه‌ای جامع با محتویات علمی در سطح شبکه جهانی اینترنت است که با همکاری افراد متخصص نوشته می‌شود و مقالات آن می‌تواند -در موضوعات گوناگون- توسط هر کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد، مطالعه گردد.
مدت‌هاست که نياز به وجود يک دانشنامه در ميان افغانها احساس می‌شد. بنابراين، دانشنامه آريانا برای نخستين‌بار به همت تعدادی از نويسندگان و پژوهشگران افغانستان، در اين سايت منتشر می‌شود. اما در گام نخست با كوشش همين محققان مدخل آن گردآوری و تهيه می‌گردد و سپس به تدريج متن نيز بر آن افزوده خواهد شد.
نام دانشنامه (آريانا) واژه‌ای است که از نام باستانی افغانستان امروزی گرفته شده است.
[↑] سبب نام‌گذاری
اگرچه امروزه كلمه"دايرةالمعارف" در زبان‌های فارسی و عربی و اردو رواج دارد، ولی بنياد دانشنامۀ آریانا به‌دليل قدمت و اصالت كلمه "دانشنامه" و استعمال آن برای كتاب‌های دايرةالمعارف گونه در آثار قدما (مانند دانشنامه علائی ابن سينا و دانشنامه شاهی محمد امين استرآبادی) اين تركيب فارسی ساده و رسا را بر اصطلاح "دايرةالمعارف" ترجيح داد و از آن رو كه "آریانا"، نخستین نام باستانی افغانستان امروزی است، واژۀ "آریانا" را بدان افزود.
[↑] اهداف
دانشنامهٔ آريانا در تاریخ ٢۰ شهريور ۱۳٨۷ به صورت دانشنامهٔ تخصصی آغاز به انتشار کرد. هدف آن آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ جامع و علمی رایگان برای تمامی افغانها در سراسر دنیاست. آقای مهندس مهديزاده کابلی، بنیان‌گذار اين دانشنامه است.
این دانشنامه، اطلاعات کاملی درباره‌ی کشور افغانستان در اختیار شما می‌گذارد. از طریق این سایت می‌توانید نقشه‌ی جغرافیایی این کشور را ملاحظه کرده و با شهرهای مهم آن آشنا شوید. علاقه‌مندان می‌توانند در این سایت اطلاعاتی درباره‌ی فرهنگ و سنن مردم این کشور به دست آورند. این سایت شما را با مشاهير، تاريخ، جغرافيا و تمدن افغانستان و زندگی افغانها آشنا می‌کند. شما می‌توانید از طریق این سایت با پوشش گیاهی و جانوری این کشور آشنا شوید.
[↑] مرکز دانشنامه
مرکز اصلی این دانشنامه در شهر درسدن آلمان قرار دارد. اما کاربران دیگری هم در کشورهای اروپايی، آمريکا، ايران و افغانستان به این دانشنامه یاری می‌رسانند.
[↑] پيام مهدیزاده کابلی
- در پنجاهمين سالروز تولدم، انتشار دانشنامهٔ آريانا را آغاز می‌کنم. "جستن" و "یافتن" در "دانشنامه آريانا" تحفه‌ای است که به همت اينترنت به پهنای جهان گسترده شده است. و چه اقبالی خواهم داشت که افغانها نیز سهمی در پدید آمدن اين دانشنامه داشته باشند. این نکته بدان جهت نوشتم که روزهایی در خاطرم جای گرفته که دائرةالمعارف ملی‌مان در میان دائرةالمعارف‌های معمول در جهان جایگاهی نداشت. من هميشه در دل آرزو می‌کردم، ای کاهش افغانستان هم يک دانشنامه معتبر در سطح جهانی می‌داشت، تا اطلاعات درست در مورد کشور ما و يا ساير موارد به زبان مادری‌ما در اختيارمان قرار می‌داد! اميد دارم که دانشنامه آريانا روزی به اين آرزوی بزرگ جامه‌ای عمل بپوشاند و به کار سترگ بدل گردد. بنابراين، در روز پیدایش دانشنامه، دعا می‌کنیم که به همت نخبگان افغانستان پایدار بماند و هوشمندانه ببالد. به امید آنکه مفید بیافتد.
- دوست ِ پژوهندهی ِ ارجمند آقای رضا مُرادی غياث‌ْآبادی در رايانْ‌پيامی به اين دفتر، آگاهی داده‌اند: "... استاد مهدیزاده کابلی و هفده تن دیگر از هم تباران افغانستان در حال پیاده کردن دانشنامهی ِ آریانا بر روی اینترنت هستند. البته مقالات دوباره ویرایش می‌شوند و تعداد زیادی نیز به آنها اضافه می‌شود. اکنون هنوز آریانا خوب به سامان نیامده‌است. امّا در حال تنظیم و طبقه‌بندی و آرایش صفحه‌ها و بخش‌‌های آن هستند. اگر سری به آن جا بزنید، خالی از لطف نخواهد بود. خیلی زحمت کشیده‌اند و می‌کشند. آن هم با دست خالی و دشواری‌هایی که می‌دانید و می‌دانیم."[۱]
- "استاد بزرگوار آقای مهدیزاده کابلی - استاد پیشین دانشگاه کابل و نماینده لویه‌جرگه افغانستان - به همراه حدود بیست تن از یاران و دانشمندان دیگر در حال ویرایش و پیاده‌سازی دانشنامه آریانا بر روی اینترنت هستند."[۲]
- "به دانشنامۀ آریانا سر زدم و بسیار خورسند شدم که کاری شایسته و بایسته در حال انجام است، چنین دانشنامه‌ای بی‌گمان یک ضرورت بود."[٣]
- "صفحه‌ای با عنوان "دانشنامه آریانا" یکی دوسال می‌شود که در فضای مجازی به جمع‌آوری و بازنشر مقالاتی در مورد شخصیت‌ها، جای‌ها، مراکز، حوادث، احزاب و... به‌طور کلی میراث فرهنگی و اجتماعی افغانستان می‌پردازد. من تقریباً از آغاز کار این صفحه با آن آشنا شدم و بارها از مطالب آن استفاده کرده‌ام. آنچه اکنون مرا به‌معرفی این صفحه و تشویق شما به دیدن و استفاده از آن واداشته است، خواندن مقاله مشهور "نقد و تحلیل سیدگرایی" منسوب به محمداسماعیل مبلغ در این صفحه است. در ذم و تحسین این نوشته، از سال‌ها پیش بسیار شنیده بودم اما اصل متن مقاله را نخوانده بودم که تصادفاً در دانشنامه آریانا پیدا کردم و خواندم. غرض از ذکر این مثال این بود که برخی مطالب و اطلاعات کمیاب مربوط به افغانستان که ممکن است من و شما با این اوضاع مملکت، هیچ وقت به آن دسترسی نداشته باشیم، در این صفحه گردآوری و به‌همت مسئولان آن بازنشر شده است. این هم از معایب اینترنت است دیگر؛ چشم و گوش‌ها را باز می‌کند و متون نایاب و ناخوانده را در شمارگان نامحدود منتشر می‌سازد."[۴]
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدی خراسانی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- برگرفته از: دانشنامهی افغانی‌ی ِ "آريانا" در شبكه‌ی ِ جهانی، کانون پژوهشهای ايران شناختی
[۲]- برگرفته از: تازه‌ها ۳، ۲۴ دی ۱۳۸۷، وبگاه ايرانيا *
[۳]- برگرفته از: پيام الکترونيکی ارسال شده توسط آقای امیر حسین اکبری شالچی به مهديزاده کابلی
[۴]- دانشنامۀ آریانا، تأملات، وبگاه محمدامین زواری
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]