نـوشــته: مهـديـزاده کابـلــی
(استاد پيشين دانشگاه کابل)
جهان‌بينی به مفهوم مجموعه‌ی از عقايد و نظريات يک شخص يا يک گروه اجتماعی دربارۀ طبيعت و جامعه است. اين جهان‌بينی می‌تواند علمی و خردگرا باشد يا غيرعلمی و خردستيز.
جهان‌بينی علمی و خردگرا مبنايش بر روی استدلال عقلی و اثبات تجربی است و بر واقعيت‌ها استوار است و به نتايج پژوهش‌های علمی تکيه می‌کند. اما در مقابل، جهان‌بينی غيرعلمی و خردستيز، مبنايش بر روی دگم (تحجر) و قبول تعبدی و مطلق‌نگری است.
تعریف جهان‌بينی
نوع برداشت و طرز تفکری که یک انسان يا يک گروه اجتماعی نسبت به انسان، جامعه و طبيعت (جهان و هستی) عرضه داشته و در واقع تکیه‌گاه فکری همان شخص يا اجتماع محسوب می‌گردد، جهان‌بينی نامیده می‌شود. در واقع، جهان‌بينی بخشی از هستی‌شناسی است. همه دین‌ها و آیین‌ها و همه مکتبهای فکری و فلسفه‌های اجتماعی متکی به نوعی جهان‌بينی هستند.
انواع جهان‌بينی
جهان‌بينی‌ها بنا بر تفاوت چشم‌انداز و نگاه‌های انسان‌ها بر عالم هستی (انسان، جامعه و طبيعت) بوجود آمده‌اند. به طور کلی، چنان که در بالا گفته شد، از لحاظ ماهيت خود می‌توانند علمی يا غيرعلمی باشند. اما به طور اختصاصی‌تر عبارت‌اند از:
- ■ جهان‌بينی دينی
■ جهان‌بينی فلسفی
■ جهان‌بينی علمی[*]
پی‌نوشت‌ها
جُستارهای وابسته
□ جهان‌بينی فلسفی
□ جهان‌بينی دينی
□ جهان‌بينی مارکسيستی - لينينستی
□ جهان‌بينی اسلامی
منابع
□
□
□
پيوند به بیرون
□
□