دانشنامۀ آريانا

۱۳۸۸ دی ۱۵, سه‌شنبه

هرتسل، تئودور

از: مهديزاده کابلی


فهرست مندرجات


بنیامین زئب (تئودور) هرتسل (به عبری: בנימין זאב הרצל) (زادۀ ۲ مه ۱۸۶۰ م - درگذشتۀ ۳ ژوئیه ۱۹۰۴ م) نويسنده، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی یهودی‌الاصل اتریشی که جنبش سیاسی صهیونیسم (جنبش نوزايی ملی يهود) را پایه نهاد.[۱]


[] زندگی‌نامه

تئودور هرتسل، در ۲ مه ۱۸۶۰ میلادی، در شهر بوداپست پایتخت کشور مجارستان که در آن زمان بخشی از امپراتوری اتریش بود، در یک خانواده یهودی به دنیا آمد.[٢] از دوران کودکی او اطلاعی در دست نيست. اما زبان مادری وی، آلمانی و عبری بود.

به رغم آن که تئودور هرتسل يك يهودی ثروتمند نبود، در رشتۀ حقوق ادامه تحصيل داد و از دانشگاه "وين" درجه دكترا اخذ کرد. او در ابتدا به کار وکالت اشتغال ورزيد؛ اما پس از مدتی، از اين شغل دست کشيد و به روزنامه‏نگاری پرداخت. حضور او در فضای مطبوعاتی پرحرارت در اروپای قرن نوزدهم - كه مطبوعات دوران طلايی خود را طی می‏كردند - باعث افزايش آگاهی‏های وی از تحولات پی‏درپی و تعيين كننده در شرق و غرب عالم شد. خود وی مدعی شده است، يك حادثه، مسير زندگی او را تغيير داد. اين حادثه در تاريخ به‏نام "ماجرای دريفوس" شهرت دارد. "ماجرای دريفوس" يكی از بحران‏های بزرگ فرانسه در سال‏های پايانی قرن نوزدهم بود.[٣]

در سال ۱۸۹۴ میلادی، آلفرد درایفوس، سروان یهودی افسر ستاد در ارتش فرانسه، به اتهام جاسوسی برای آلمان به محاکمه کشانده شد.

ماجرای درایفوس و محاکمه جنجالی او به کمک گزارش‌ها و تفسیرهای زهرآگین و یهودستیزانه مطبوعات و اظهار نظرها و پیش داوری‌های مقامات ارتش فرانسه در مورد یهودیان، آن چنان بالا گرفت که روزنامه‌نگاران کشورهای مختلف برای تهیه گزارش به سالن دادگاه کشانده می‌شدند. یکی از این روزنامه‌نگاران، که چندین سال بود به عنوان گزارشگر نشریه اتریشی نویه فرایه پرسه (Freie Presse Neue) در پاریس اقامت داشت، تئودر هرتسل بود.[۴] وی از جانب دفتر اين روزنامه‌ که وین بود، مامور شد گزارش محاکمه دریفوس را تهیه کند و به اتریش بفرستد.

در جریان دادگاه، روزنامه‌های فرانسه از "توطئه یهودیان علیه جمهوری فرانسه" سخن می‌گفتند و به حکمی کمتر از اعدام، برای "افسر خائن به وطن" راضی نبودند. سرانجام دادگاه نظامی فرانسه، با وجود عدم شواهد، حکم به حبس و تبعید درایفوس به جزایر شیطان در مستعمره گینه را صادر کرد. بعدها معلوم شد که خود فرماندهان ارتش فرانسه بودند که برای آلمان جاسوسی می‌کردند و برای فرار از مجازات بوده که یک افسر یهودی را قربانی کرده و افکار عمومی فرانسه نیز با پیش‌داوری‌های یهودستیزی به آسانی حاضر بود، هر افترا و تهمتی به یهودیان را بپذیرد.[۵]

هرتسل در آنجا متوجه احساسات خصمانه نسبت به یهودیان شد و به این نتیجه رسید که یهودیان باید برای خود کشوری داشته باشند و این کشور نمی‌تواند در اروپا باشد. وی پس از انتشار کتابی تحت عنوان "کشور یهود" [دولت يهود][٦] برای رسیدن به این هدف جنبش صهیونیست را تاسیس و نخستین کنگره جهانی یهودیان را در ۱۸۹۶ در سویس بر گزار کرد و از سال بعد به‌صورت یک سازمان دائمی در آورد، خود رئیس آن شد و تا پایان عمر همچنان رئیس آن باقی ماند.[٧]

هرتسل می‌خواست كشوری بنا كند تا يهوديان را از تعقيب و نابودی نجات دهد‌. اما زمانی به اين ايده عينيت بخشيده شد كه ديگر برای شش ميليون انسان دير شده بود‌. تاسيس كشور اسراييل در سال ۱۹۴۸ ميلادی، تنها ثمره‌ی مهاجرت‌ها و مبارزات زيرزمينی نبود‌؛ بلکه مصوبه‌ی سازمان ملل مبنی بر اين كه بخشی از فلسطين را به يهوديان بدهند‌، غرامتی بود برای وجدان ناراحت جهان به‌خاطر قربانيان هولوكاوست.[٨]

هرتسل در ۳ ژوئیه ۱۹۰۴ ميلادی، در سن ۴۴ سالگی، به‌علت ابتلاء به بیماری قلبی که از تلاش‌های فرساینده او ناشی می‌شد، چشم از جهان فرو بست. اما کوتاه مدتی پیش از آن، در کتاب خاطرات خود نوشت: "کشور یهود حداکثر پنجاه سال دیگر برپا خواهد شد".[۹]

جسد هرتسل در سال ۱۹۴۹ ميلادی، به اورشلیم انتقال داده شد و در این شهر مدفون گردید.[۱٠]


[]



[]



[] :



[] :



[] :



[] :



[] :



[] :



[] :



[] :



[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]

[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]


[ ] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط برشتۀ تحرير درآمده است.
يادداشت ٢: جنبش صیونیسم - که در زبان عربی صهیونیسم نام گرفته - در واژه "ציון- صیون" یا "صهیون" که یکی از اسامی و القاب اورشلیم است، ریشه دارد و صیونیست به کسی گفته می‌شود که معتقد است یهودیان نیز همانند هر ملت دیگری حق دارند در وطن خود (صیون-اورشلیم) ساکن شوند و کشور مستقل خویش را داشته باشند.
داريوش آشوری در دانشنامۀ سياسی می‌نويسد: "صهیونیسم (Zionism) جنبش یهودی برای به‌وجود آوردن جامعه و کشور خودمختار یهودی در فلسطین. نام این جنبش از "کوه صهیون" (آرامگاه داود نبی) گرفته شده که در اورشلیم قرار دارد و نام آن رفته رفته، در روزگار باستان، نماد سرزمین فلسطین شد... صهیونیسم جدید صورت گیتیانه (دنیوی) و ملت پرستانه‌ای از صهیونیسم اصلی است. صهیونیسم جدید پس از پیدایش موج تازه‌ی یهودستیزی (anti-semitism) در روسیه تزاری و لهستان و دیگر کشورهای اروپایی (از جمله در قضیه درایفوس در فرانسه) و زیر نفوذ جنبش‌های ناسیونالیست اروپایی در اواخر قرن نوزدهم پدید آمد. پیشرو آن یک روزنامه‌نویس مجارستانی [که دانش‌آموخته رشته حقوق از دانشگاه وین بود] به‌نام تئودور هرتســل (Theodor Herzel ۱۹۰۴-۱۸٦۰) بود (که قضــیه درایفوس را به یک روزنامه اتریشــی گـزارش می‌کرد.) وی در کتـاب "دولـت یهودی" (Judenstaat) استدلال کرد که تنها راه نجات یهودیان از آزار دایمی ایجاد یک دولت یهودی است و در سال ۱۸۹٧ نخستین "کنگره جهانی صهیونیست" را در شهر بازل (سوئیس) برگزار کرد ..."



[] پيوست‌ها

پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:



[] پی‌نوشت‌ها

[۱]- مهدی خلجی، بهائیانِ ایران و ارتباط با دولت‌های خارجی، وب سايت فارسی بی بی سی: چهارشنبه ۱۸ فوريه ٢٠٠۹ - ۳٠ بهمن ۱۳۸٧
[۲]- ۲ مه ۱۸۶۰ - بنيادگذار جنبش صهيونيست، وب سايت آفتاب
[۳]- تاریخچه‏ای از صهيونيسم؛ اختراع بريتانيای‏ كبير، وب سايت عدالت‏خواهی
[۴]- دکتر محمد امیری، به مناسبت شصت سالگی اسرائیل: اسرائیل، نماد کشوری مبتنی بر "حق"، وب سايت رسمی وزارت امور خارجه اسرائیل
[۵]- همان‌جا
[۶]- البتــه معنــای تحـت‌الفـظــی نـام اصــلی کتــاب هـرتســل (عبــارت آلمـانــی "Judenstaat = یودن اشتات") "ایالت یهودی" است.
[٧]- ۲ مه ۱۸۶۰ - بنيادگذار جنبش صهيونيست
[۸]- آنجا كه هرتسل خطا كرد
[۹]- دوران تلاش (هرتسل و کنگره یهود)، وب سايت سرزمين اسرائيل
[۱٠]- ۲ مه ۱۸۶۰ - بنيادگذار جنبش صهيونيست
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها








[] پيوند به بیرون

[1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]




<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>