مرحوم سرور گویا در مقالۀ خود زیر عنوان "وفات بیدل، قبر بیدل، عرس بیدل" نشر شده در: مجلۀ عرفان، شمارۀ ۸، سال ١۳۳۳، صفحۀ ۲۳. می‌نویسد:
[↑] محل آرامگاه بیدل از نظر سرور گويا اعتمادی
"در این اواخر یعنی در سال ١۳۵۹ قمری در نزدیکی قلعۀ شیرشاه سوری مشهور به پرانه قلعه، مقابل آرامگاه ملک نورالدین یارپران کنار جادۀ مترا، خواجه حسن نظامی دهلوی بنا بر علتی در خرابه‌یی مرتفع و تپه زاری قبری به‌نام بیدل شهرت داد و از نظام حیدرآباد در خواست نموده تا به امداد وی مقبره را آباد نماید. نظام حیدرآباد دکن دو هزار روپیۀ هندی فرستاد و صفحه و صورت قبر از پارچۀ رخام و خشت و سمنت آباد گردید و کتیبه‌یی هم به‌زبان اردو خواجه حسن نظامی بر آن نوشت و به‌نام میرزا بیدل اشتهار یافت. نظامی درین باره به‌کلی اشتباه نموده است و غرضی داشته است. قبر مذکور به‌هیچ وجه من الوجوه از بیدل نیست. به‌طوری که شاگردان و معاصران بیدل می‌نویسند، خانه و قبر بیدل در جوار دروازۀ دهلی محلۀ کهکریان کنار دریای جمنا واقع بوده که از قبر ملک یارپران و مقابلش قبر ابوبکر طوسی از زمان علاءالدین بلخی موجود و مشهور بوده است و هیچ یک از معاصران و شاگردان حضرت میرزا، قبر بیدل را نزدیک بدین دو قبر و قلعۀ شیرشاه سوری اشارت نکرده است. همچنین در کتاب مزارات اولیای دهلی و آثار الصنادید و چراغ دهلی و واقعات حکومت دهلی و غرابت‌نگر و غیره از مقبرۀ بیدل در صد سال هیچ جا ذکری نرفته است. شاعر نامور هند میرزا اسدالله غالب در زمان حیات خود بسیار جستجو و تفحص نموده تا اثری از قبر بیدل در دهلی بیابد در یک مکتوب خود این مطلب را نوشته و عدم مؤفقیت خود را اظهار می‌نماید. خلاصه تا زمان مؤلف عقد ثریا یعنی ١١۹۹ هجری قمری که ٢۳ سال بعد از مرگ میرزا بیدل، مزار حضرتش معلوم بوده است و بعد از آن به‌کلی نا معلوم و کسی از آن سراغی نداده است یا جمنا بستر خود را تغییر داده و یا در اثر حوادث دیگر قبر به‌کلی معدوم گردیده است و امروز در دهلی اثری از آن پدیدار نیست. والله اعلم بحقایق الامور."[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين نوشتار برای دانشنامهی آريانا توسط دکتر حشمت حسينی فرستاده شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]