- واژه‌شناسی
- تعریف ازدواج
- پیشینه‌ی تاریخی
- ازدواج در ادیان
- انواع ازدواج
- ازدواج در جهان معاصر
- آینده‌ی ازدواج
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[ازدواج موقت] [زندگی مشترک]
ازدواج یا زناشویی اقتضای طبیعت انسان است و انسان به‌گونه‌ای آفریده شده است که دنبال زوج می‌رود. از آنجایی که هسته‌ی یک جامعه را خانواده تشکیل می‌دهد و برای ایجاد خانواده، ازدواج یا بستن پیمان زناشویی یک ضرورت است.
ازدواج آغاز یک زندگی جدید با پیوند محبت‌آمیز و حقوق مساوی بین زن و مرد بالغ است که به‌طور رسمی کوچک‌ترین نهاد اجتماعی یعنی خانواده را بنیاد می‌گذارند. با وجود این تعریف ساده، مفهوم ازدواج، در طول قرون و اعصار و تحت تأثیر تحولات اجتماعی، دگرگون شده است و در یك مسیر تكاملی، ضمن حفظ ارزش‌های این پیوند، نوع نگرش مردان و زنان نسبت به آن نیز تحول یافته است.
[↑] واژه‌شناسی
[↑] تعریف ازدواج
ازدواج مجموعه ترتیبات همسرگزینی است كه مورد تایید جامعه باشد. اگر روابط زناشویی میان زوجین به‌صورت نهادینه آغاز شود، ازدواج نقطه آغاز این روابط تلقی می‌شود. بنابراین ازدواج می‌تواند نقطه عزیمت زندگی یك زن یا یك شوهر در قالب خانواده باشد. این مفهوم ضرورتاً روابط زن و شوهر را متمایز از سایر پیوندهای بیرون از حریم خانواده می‌كند. از این روی، روابط فاقد نیت ازدواج و فرزندپروری، نمی‌تواند ازدواج تلقی شود.
اما تعریف این مقوله در دوره جدید چنین مطرح شده است که ازدواج روابط قانونی و رسمی بین یك زن و مرد بالغ به‌شكل نهادینه است كه حقوق و تكالیفی را متوجه همدیگر می‌كند. این مفهوم از دیدگاه فمینیستی از مفهوم صیغه‌گری و مشابه آن یا زندگی‌های رفاقت‌آمیز كه به‌تازگی در غرب باب شده، متمایز است و در مجموع بستگی به جامعه‌ای دارد كه روابط را چگونه تلقی كند.
[↑] پیشینه‌ی تاریخی
[↑] ازدواج در ادیان
پیامبر خداصلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «کسی که ازدواج کند، نصف دینش را حفظ کرده است.»[]
[↑] انواع ازدواج
[↑] ازدواج در جهان معاصر
سن ازدواج:
موانع ازدواج: ازدواج، در جوامع انسانی یک رخداد ضروری و یکی از مهم‌ترین نیازهای اجتماعی است که در عین سادگی، گاهی با فراز و نشیب‌های بغرنج و پیچیده‌ای همراه می‌شود.
در برخی از جوامع غربی و در میان پاره‌ای از اقشار زندگی‌های مشترک قبل از ازدواج، رواج پیدا کرده که خود باعث تولد فرزندان خارج از مناسبات رسمی ازدواج شده است. اما با وجود کاهش چشمگیر نرخ ازدواج باز شاهد آن هستیم که افراد به‌لحاظ عاطفی و مذهبی راغب به انجام ازدواج به‌صورت رسمی آن هستند.
از دهه ۵٠ سده بیستم میلادی، شاهد تحول تدریجی در شکل خانواده در غرب هستیم. پیش از آن، شکل معمول خانواده در غرب مشابه شکل متداول آن در شرق بود. پدر و مادر و فرزندان با یکدیگر زندگی می‌کردند. پدر، مسئول تأمین نیازهای همسر و فرزندان بود و مادر، مسئول تربیت فرزندان و ساماندهی امور خانه. فرزندان تا هنگام ازدواج، در خانه پدر زندگی می‌کردند. تا آن زمان سنت ازدواج، سنتی مقبول و میثاقی متعارف برای آغاز زندگی مشترک بود. به‌تدریج به‌دلیل پیدایش عواملی چند، تحولاتی در شکل خانواده پدیدار شد. بر پایه این عوامل، بینشی به‌وجود آمد که بر مبنای آن، ازدواج، قراردادی کهنه و سنتی دست و پاگیر قلمداد می‌شود که برای همزیستی و زندگی مشترک، ضروری نیست. این عوامل عبارت اند از:
گران شدن هزینه‌های زندگی، گریز از سنت‌ها و گرایش به مدرنیسم، گریز از قید و بندها و آزادی‌خواهی در همه عرصه‌های زندگی از جمله: آزادی جنسی و استقلال مالی زنان در سبک جدید زندگی در غرب که ما از آن به «همزیستی بدون ازدواج» یاد می‌کنیم، زن و مرد به‌عنوان دوست پسر و دوست دختر با یکدیگر زندگی می‌کنند. زندگی آنان گاه مدت کوتاهی ادامه می‌یابد و گاه سالیان دراز به‌طول می‌انجامد. اما با توجه به اینکه ازدواج، عامل پیوند آنان نبوده، زن و مرد، همسر قانونی یکدیگر تلقی نمی‌شوند و تفاوت‌های اساسی میان آنان و همسران قانونی وجود دارد. اظهارنظر افرادی که همزیستی بدون ازدواج را برگزیده‌اند، در مطالعات و پژوهش‌های اجتماعی در غرب حاکی از آن است که عدم وجود مسئولیت، به‌ویژه مسئولیت مالی و نیز آزادی در زندگی و در واقع صرف پول و وقت برای رفاه و لذت خویش، انگیزه مهمی برای انتخاب این سبک از زندگی است.
ترس فزاینده‌ای که امروز نسبت به کاهش ازدواج احساس می‌شود، ناشی از دو عامل است؛ نرخ طلاق بسیار رشد پیدا کرده و دیگر روابط رفاقت‌آمیز و مناسبات مبتنی بر فاحشه‌گری، موجب شده که نگاه روی ازدواج تمرکز کند. سن ازدواج در جهان رو به بالا رفتن است.
[↑] آینده‌ی ازدواج
[۱]
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: آناهیتا ناهید، تاریخ تحولِ ازدواج: بخش نخست | بخش دوم
پيوست ٢: مهیندخت مصباح، زندگی مشترک
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□ خانواده
□ زندگی مشترک
□ ازدواج موقت
□ ازدواج اجباری
□ ازدواج کودکان
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]