دانشنامۀ آريانا

۱۳۹۰ تیر ۲۶, یکشنبه

نقاشی‌های مغاره‌های بامیان

عکس‌ها از: علی ماندگار


فهرست مندرجات

[تاريخ هنر در افغانستان]


در اطراف تندیس‌های ویران شده بودا در بامیان افغانستان صدها مغاره وجود دارد که گفته می‌شود قبل از اسلام راهبان بودایی در آن‌ها مشغول عبادت و آموزش آموزه‌های بودایی بوده‌اند.

شماری از این مغاره‌ها پر از نقاشی‌های مذهبی بوده و در بیشتر این نقاشی‌ها تصویر زنان و مردان نقاشی شده است. برخی از این نقاشی‌ها مربوط به لحظاتی از زندگی بودا می‌شود.

تصویر بودا در حالت دعاخوانی و به‌ویژه تصویر او در لحظاتی پس از مرگش را که شماری از افراد نزدیک به او را هم در کنارش نشان می‌دهد، برای بودایی‌ها اهمیت ویژه‌ای داشته است.

ولی این نقاشی‌ها در هزار و پانصد سال گذشته دچار آسیب‌های جدی شده و بیشتر این نقاشی‌ها به‌طور کامل نابود شده‌اند.

مقام‌های فرهنگی در بامیان می‌گویند ۴۶ مغاره در این منطقه تاریخی به‌عنوان مغاره‌های با "ارزش هنری" تثبیت شده است.

برخی از پژوهشگران گفته‌اند که نخستین‌بار از رنگ روغنی در نقاشی‌های بامیان به‌کار رفته است.

دره بامیان با تمام مجموعه آثار تاریخی آن در سال ۲۰۰۳ میلادی شامل فهرست میراث‌های جهانی شده است[۱].


[] نقاشی‌های مغاره‌های بامیان












به گفتـۀ محمداسـحاق فياض، در حالـی كه مجموعـه آثـار بر‌جـا مانـده باسـتانی در شـهر بامیـان، در بیسـت و هفتمین نشـست کمیته میراث‌های جهانی در سـال ۲۰۰۳ میلادی، در فهرسـت میراث‌های فرهنگی دنیا ثبت گردیـد، اما بی‌توجهی و بی‌تفاوتی نسـبت به اين آثار سـبب شـده اسـت كه بقيۀ آثار باقی‌مانـده در دو طرف تنـديس‌های تخريب‌شـده بـودا نيـز در حال نابـودی و فروريختن قرار گيـرد. براسـاس اعلام باسـتان‌شـناسان خطـری که هم‌اکنـون متوجـه این آثار می‌باشـد، اين اسـت كه رواق‌های بودا و آثار‌هايی از مجسـمه‌ها در حال فرويختن اسـت و هيچ‌كسـی بدان توجهی لازم را ندارد. كارشـناسـان امور باسـتانی كه در باميان مطالعاتی را انجام داده‌اند به اين باورند كه اگر اين وضـعيت ادامـه پيـدا كنـد حالـت نقوشـی در داخل مغـاره‌ها در حال محو شـدن اسـت و خطـر جـدی اين نقاشـی‌های زيبـا را تهديـد می‌كنـد[٢].


[] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.



[] پی‌نوشت‌ها

[۱]- عکس: نقاشی‌های مغاره‌های بامیان، تارنمای بی‌بی‌سی فارسی: ۱۱ مه ۲۰۱۰ - ۲۱ اردیبهشت ۱۳۸۹
[٢]- محمداسحاق فياض، باميان و تنديس‌هايش را دريابيد!، کانون وبلاگنویسان مستقل ایرانی: پنج شنبه ۱۱ ژوئن ۲۰۰۹



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها

تارنمای فارسی بی بی سی
کانون وبلاگنویسان مستقل ایرانی