[چهره‌های فرهنگی و سیاسی ايران]
دکتر عبدالهادى حائری (زادۀ حدود سال‌هاى ۱٣۱٢-۱٣۱۴ خ - درگذشتۀ ۱٣٧٢ خ)، نویسنده، پژوهشگر و مورخ معاصر ایرانى و مؤلف كتاب "نخستين رويارويی‌های انديشه‌گران ايران با دو رويۀ تمدن بورژوازی غرب".
[↑] زندگی‌نامه
عبدالهادی حائری حدود سال‌هاى ۱٣۱٢-۱٣۱۴ خورشیدی[۱]، در خانواده‌اى روحانى و سرشناس و در عین حال تنگدست[٢]، در شهر قم به‌دنيا آمد. وى فرزند میرزا احمد حائرى و نوۀ دخترى آیت‌اللّه شیخ عبدالكریم حائرى یزدى - مؤسس حوزه علميه قم - بود[٣]. پدر برزگش يك‌ونيم سال پس از تولد وی درگذشت. او تحصيلات مقدماتی خود را در شهر قم و تهران به پايان رساند و همزمان، به تحصيل علوم حوزوی نيز اشتغال داشت. در این باره، دانشنامۀ جهان اسلام چنین می‌نویسد:
- "حائرى از كودكى به آموزش قرآن و خط و مشق در مكتبخانه پرداخت و پس از آن پدرش دروس مقدماتى عربى را به او آموخت. حائرى به سبب تنگدستی پدر و نیز مخالفت سرسختانه وى با نظام جدید آموزش و پرورش، به مدرسه نرفت و چندى بعد، به نوشته خودش، چون پدرش او را بی‌استعداد می‌دانست، به پارچه‌بافی گمارده شد. وى در حدود ۱٣٢٨ ش، در پى آشنایى با چند نوجوان همسن خود به ادامه تحصیل علاقه‌مند شد و توانست در عین اشتغال به پارچه‌بافی، به‌صورت "متفرقه" درس بخواند و دوره شش ساله ابتدایى را در یك سال تحصیلى طى كند. وى از آن پس به‌طور جدّى تحصیل را ادامه داد."[۴]
حائرى در ۱٣٣٦ خورشیدی به دانشكده معقول و منقول تهران راه یافت. آشنایى وى با عبدالحسین زرین‌كوب در دانشگاه، در علاقه‌مند شدن او به پژوهش تاریخى مؤثر بود[۵]. در سال ۱٣٣۹ خورشیدی از دانشگاه تهران موفق به دريافت ليسانس در رشتۀ الهیات شد[٦].
پس از گرفتن مدرك كارشناسى، حائرى مدتى بیكار و سرگردان بود تا در نهایت در اداره بهداشت شغلى یافت كه موجب رهایى وى از تنگناهاى اقتصادى گردید[٧].
او، در ۱٣۴٢ خورشیدی، با به‌دست آوردن بورس دانشگاهی برای ادامه تحصیل عازم کانادا شد و در دانشگاه مگ‌گیل در رشته تاریخ و خاورشناسى به تحصیل پرداخت و پس از پشت سرگذاردن دشواری‌هاى بسیار، در سال ۱٣۴٧ خورشیدی با موفقیت مقطع فوق‌ليسانس را به پایان رسانید. سپس، در سال ۱٣۵٢ خورشیدی، از رساله دكترى خود دفاع كرد[٨]. بين سال‌های ۱٣۵٢ تا ۱٣۵٦ خورشیدی با عنوان استاديار، ٢ سال در دانشگاه مگ‌گیل و ۴ سال در دانشگاه بركلی به‌تدريس و تحقیق اشتغال داشت. در سال ۱٣۵٧ خورشیدی به ایران بازگشت و از همان زمان به‌عنوان دانشيار به‌تدريس تاريخ معاصر در دانشگاه فردوسی مشغول شد. در این مورد در دانشنامۀ جهان اسلام آمده:
- "بلافاصله دانشگاه بركلى در كالیفرنیاى امریكا وى را به همكارى دعوت كرد و او شش سال به‌تدریس در آن دانشگاه پرداخت. وى اندكى پیش از پیروزى انقلاب اسلامى به ایران بازگشت و با رتبه دانشیارى در دانشگاه فردوسى مشهد استخدام شد و به تدریس دروس دوره قاجاریه، انقلاب مشروطه و تاریخ معاصر پرداخت."[۹]
پس از پیروزى انقلاب اسلامى و سپس انقلاب فرهنگى در ایران، كه به تعطیل موقت دانشگاه‌ها انجامید، حائرى در جمع كمیته پژوهشگران وزارت علوم و شوراى عالى انقلاب فرهنگى به‌كار خود ادامه داد. وى بعدها رتبه استادى یافت و در سال تحصیلى ۱٣٧٠-۱٣٧۱ خورشیدی، استاد نمونه كشور گردید[۱٠]. وى در اواخر عمر به سرطان خون مبتلا شد و پس از دو سال، در ٢٣ تیر ۱٣٧٢ خورشیدی درگذشت. همسرش، زهرا افشارنژاد، گنجینه نفیسى از كتاب‌هاى فارسى، عربى، انگلیسى و فرانسه او را به دانشگاه فردوسى مشهد اهدا كرد[۱۱].
[↑] آثار
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]- مدتی پیش از زاده‌شدن حائری، پدرش، پس از تصميم شيخ عبدالكريم حائرى مبنی بر اقامت در ايران، با خانوادۀ خود از عتبات به اراك و سپس قم نقل‌مکان کرد و اين امر سبب اقامت دایم آن‌ها در ايران شد.
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□