دانشنامۀ آريانا

۱۳۹۱ مرداد ۳, سه‌شنبه

میل جنسی

از: دانش‌نامه‌ی آريانا


فهرست مندرجات

[سکسولوژی][رابطۀ جنسی]


میل جنسی یا به‌تعبیر بهتر سکسوالیته (به فرانسوی: sexualite)، که به‌معناهای میل جنسی، احساس جنسی، رابطهٔ جنسی، جنسیت، رفتارهای جنسی، غریزهٔ جنسی و غیره است[۱]، شامل پدیدهٔ تولید مثل جنسیِ موجودات زنده، آمیزش جنسی، و در نهایت بسیاری از پدیده‌هایِ فرهنگیِ مرتبط با رفتارهای جنسی است[٢].

میشل فوکو در اهمیتِ سکسوالیته می‌گوید: «سکس مفهوم و انگاره‌ای است که در سامانهٔ سکسوالیته ساخته می‌شود.» و معتقد است که سکسوالیته یک سیستمِ تاریخی و شبکهٔ بزرگِ سطحی است که در آن برانگیختن بدن‌ها، تشدید لذت‌ها، تحریک به گفتمان، شکل‌گیری شناخت‌ها، و تقویت کنترل‌ها و مقاومت‌ها، به طور زنجیره‌ای به یکدیگر متصل می‌شوند. این زنجیره و شبکه، مطابق چند استراتژی علم از یک سو، و قدرت از سویی دیگر شکل می‌گیرد.»[٣]


[] واژه‌شناسی

در زبان فارسی میل جنسی ترجمۀ واژۀ فرانسوی سکسوالیته (sexualite) است. اما برابرِ فارسیِ سکسوالیته دقیقاً نه سکس به تنهایی است و نه جنسیت به تنهایی. به همین دلیل بسیاری از مترجمان ترجیح می‌دهند خود واژهٔ سکسوالیته را برای آن بیاورند[۴].

مفهوم سکسوالیته در کارهای جدیدتر مانند آثار متاثر از میشل فوکو، نویسنده کتاب چندجلدی «تاریخ سکسوالیته»، اهمیت پیدا کرده ‌است و به‌همین سبب، اصلاح میل جنسی برگرفته از واژه سکسوالیته از زبان فرانسوی است.

برخی از مترجمان فارسی، «سکسوالیته» را به «جنسیت« ترجمه کرده‌اند؛ اما، نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، مترجمان کتاب میشل فوکو، دربارهٔ ترجمهٔ این واژه می‌نویسند: «معادل‌گذاری برای برخی از واژه‌ها و اصطلاحات کتاب حاضر کاری بس دشوار بود... از آن جمله واژهٔ sexualite و sexe. چرا که sexualite در زبان فرانسوی به معنای جنسیت، رفتارهای جنسی، میل جنسی، غریزهٔ جنسی و غیره است. ... معادل فارسیِ جنسیت به هیچ رو برای sexualite در این کتاب مناسب نیست و ما ترجیح دادیم که خود واژهٔ سکسوالیته را برای آن بیاوریم. واژهٔ سکس نیز در زبان فرانسه به معنای جنسیت، جنس (مونث و مذکر)، اندام جنسی، ویژگی‌های جنسی، رابطهٔ جنسی و ... است. اما دراین مورد نیز همانگونه که فوکو می‌گوید سکس مفهوم و انگاره‌ای است که در سامانهٔ سکسوالیته ساخته می‌شود. از همین رو تصمیم گرفتیم که خود واژهٔ سکس را بیاوریم و اگر جایی به نظرمان می‌رسید که به معنایی خاص اشاره می‌شود، آن را داخل کروشه آورده‌ایم مثل سکس [اندام جنسی] یا سکس [رابطه جنسی]»[۵]

همچنین منیژه نجم عراقی می‌نویسد: «... این گرفتاری درباره واژه‌های sex, gender و sexuality وجود دارد. البته در مورد دو واژهٔ نخست معادل‌های جنس به‌معنای زیست‌شناختی و جنسیت به‌معنای فرهنگی و جامعه‌شناختی در متونِ تخصصیِ این عرصه کمابیش جا افتاده‌ است. اما در مورد واژهٔ سوم که حتی برای نویسندگان غربی نیز دردسرساز است به تناسبِ متن از معادل‌های متفاوتی مانند میل جنسی، احساس جنسی، رابطهٔ جنسی و هرگاه لازم بوده از لفظ سکس بهره گرفته‌ام.»[٦]


[] میل جنسی چیست؟

میل جنسی عبارت از آرزوی نوازش، تماس نزدیک و بالاخره انجام اعمال جنسی با جنس مخالف است. این میل به‌طور طبیعی در هر کسی از زمان تولد وجود دارد و در تمام مدت زندگی ادامه پیدا می‌کند. اگر به‌خوبی کنترل گردد و عاقلانه اداره شود وضع طبیعی آن ادامه پیدا می‌کند اما اگر پیشرفت آن در یکی از مراحل متوقف بماند، نقائص جسمی یا روحی تولید می‌کند. عدم موازنه و اداره غلط میل جنسی، روح و جسم را مستعد برو اختلالات و انراض کوناگونی می‌سازد، هر عضوی باید نه بیشتر و نه کمتر از حدی که لازم است تحیک شود. درجه قوت میل جنسی در اشخاص مختلف فوق می‌کند. در بعضی‌ها به‌قدری قوی است که مایه تحریک دائمی می‌شود و در برخی دیگر نیز به اندازه‌ای ضعیف است که هیچگونه هیجانی احساس نمی‌کند.

اهمیت میل جنسی و رابطه آن را با سایر عناصر تشکیل‌دهنده قدرت جنسی، می‌توان با تشریح مکانیسم روابط جنسی در مراحل مختلف آن نشان داد. برای امکان داشتن رابطه جنسی پیش از هر چیز باید میل و خواهش جنسی وجود داشته باشد. وجود این میل وابسته به‌عوامل مختلفی است. مثلا اگر غدد تولیدکننده ترشحات داخلی خوب کار نکنند، مرکز میل جنسی در مغز نیز وظیفه خود را انجام نمی‌دهد و یا اندام‌های تناسلی به‌تحریک این مرکز عصبی جوابی نمی‌دهد.

یک مرکز مغزی سالم و طبیعی، بر اثر احساس‌های مختلف و یا به‌وسیله سیستم اعصاب سمپاتیک، تحریک می‌شود و به این ترتیب میل جنسی را بیدار می‌سازد. دیدن یک زن، خواندن یک نوشته شهوت‌انگیز، دیدن یک نمایش، یا فیلم و یا حتی تصویر تحریک‌کننده، دست زدن به بدن یک زن، تماس و معاشقه، تخیل، پر شدن کیسه‌های منی، پر شدن لوله‌های بیضه، پر شدن غده پروستات از خون یا خراشیده شدن آن، پر شدن مثانه، همه اینها مرکز عصبی مغز را به‌فعالیت می‌اندازند و هوس و میل جنسی تولید می‌کنند.

این تحریک از مرکز مغزی، به مرکز تحریکی که در زیر آلات جنسی قرار دارد منتقل می‌شود. این مرکز نیز همان تحریک را به رگ‌های بزرگی که به آلت تناسلی می‌رود و با نساج عضله‌ای آلت می‌فرستد. در حالت آرامش رگ‌ها منقبض می‌شود و نسوج اسفنجی را از خون خالی می‌کند.

تحریکاتی که از مرکز تحریک می‌آید، رگ‌ها را گشاد و پر از خون می‌کند. همین تحریکات، عضلات قضیب[٧] را هم می‌کشد و باعث می‌شود که انساج اسفنجی از خون پر شوند. در این اثنأ عضلات اطراف قضیب نیز منبسط می‌شوند و رگ‌ها را تحت فشار می‌گذارند و خونی را که به انساج پر می‌شود بیشتر می‌سازد و این فصل و انفعالات باعث می‌شود که قضیب تغییر حالت داده بزرگ و سخت شود. در عین حال، بیضه‌ها به‌طرف شکم کشیده می‌شود.

پر شدن قضیب از خون باعث می‌شود که غدد مجرای ادرار شروع به ترشح کند. این ترشحات به سلول‌های تخم کمک می‌کند که به‌طور زنده بیرون بیایند.

پس از این‌که قضیب وارد آلت زن می‌شود، تحریکی که بر اثر تماس با جدارهای آلت زن در آن تولید می‌شود دوباره به مرکز تحریک منتقل می‌گردد. در عین حال از مغز و کیسه‌های منی نیز تحریکاتی به آن‌جا می‌آید. وقتی که مرکز تحریک، از این تحریکات پر شد، تا رسیدن لحظه مناسب آن‌ها را در خود نگاه می‌دارد و بعد به مرکز انزال می‌فرستد.

در این هنگام، سلول‌های تخم نیز از بیضه‌ها بیرون می‌آیند. و به‌وسیله «داس دفرنس» به انساج انزال می‌آیند و در آن‌جا با ترشحی که از کیسه منی می‌آید مخلوط می‌شوند، این ترشح مخلوط، از انساج انزال به مجرای ادرار وارد می‌شوند و در آن‌جا با ترشحی که از غده پروستات می‌آید آمیخته می‌شود. این نخستین مرحله انزال است و با شروع این مرحله، اُرگاسم (اوج لذت جنسی) نیز شروع می‌شود. سپس اُرگاسم چند ثانیه دیگر ادامه پیدا می‌کند و با بیرون آمدن منی از قضیب پایان می‌یابد.

پس باید این موضوع را در نظر داشت که برای یک رابطه جنسی کامل باید هیچیک از تحریکاتی که به‌مرکز تحریک می‌رسند ناقص نباشد و برای این کار، باید بین تمام عناصر به‌وجود آورنده رابطه جنسی باید همکاری نزدیک وجود داشته باشد و مدت ادامه یافتن این فعالیت و همکاری، اهمیت زیادی دارد. برای این‌که هم تحریک تا درجه‌ای برسد که قضیب موفق به انجام عمل جنسی گردد و هم عضلات و غده‌های مختلف بتوانند وظیفه خودشان را به‌خوبی انجام دهند، باید روح و جسم به‌قدر کافی تحت کنترل قرار گیرد.

قدرت جنسی در عین حال به‌وضع عصبی و روحی محکم و ثابت و به اعضای سالم و غده‌های منظم و فعال وابسته است، حتی فقط وجود اختلالات در غده‌ها کافی است که تولید ناتوانی جنسی نماید.[٨]


[] عوامل موثر بر ميل جنسی

اگر می‌خواهيد عوامل تاثيرگذار در رابطه با زندگی زناشويی‌تان را هم بشناسيد. به شما پيشنهاد می‌کنيم که نگاهی به اين ٧ توصيه‌اش بيندازيد.

تغذیه: اگر سطح فولات خون شخصی پايين باشد، به‌طور حتم انرژی و تمايل او هم به‌برقراری رابطه جنسی کمتر خواهد بود. تحقيقات جهانی نشان می‌دهند که خانم‌ها به‌طور معمول به‌اندازه کافی ويتامين‌های گروه B را دريافت نمی‌کنند و اين مساله می‌تواند در کاهش ميل جنسی آن‌ها موثر باشد. به‌علاوه، کمبود آهن هم می‌تواند باعث بدخلق شدن خانم‌ها و پايين آمدن ميل جنسی‌شان بشود. بنابراين، می‌توان با مصرف به‌اندازه غذاهای حاوی آهن و فولات مانند اسفناج، عدس، انواع گوشت‌ها و حبوبات، هميشه ميل جنسی را زنده نگه‌داشت. با اين حساب، ديده می‌شود که گاهی اوقات يک مساله ساده و پيش پا افتاده می‌تواند در کاهش يا افزايش ميل جنسی افراد بسيار موثر باشد و زندگی زناشويی‌ آنان را به‌شدت تحت تاثير خود قرار دهد.

ماساژ: بيشتر افراد شاغل پس از برگشتن از محل کار خود، آن قدر از کار و ترافيک راه و استرس ناشی از آن‌ها خسته هستند که ترجيح می‌دهند به‌جای داشتن يک رابطه زناشويی لذت‌بخش، بدون خوردن شام بخوابند تا اين‌طوری از دست خستگی روزانه‌شان خلاص شوند. اما نظر روان‌شناسان و متخصصان سلامت جنسي چيز ديگری است. آن‌ها معتقدند که خانم يا آقا می‌توانند با ماساژ دادن شانه و گردن همسر خود، هم خستگی کار و استرس روزانه را از او دور کنند و هم با تماس پوستی که از اين طريق ايجاد می‌کنند، او را برای برقراری يک رابطه جنسی خوب، آماده سازند. در این صورت، تنها ۱٠ دقيقه ماساژ دادن برای آمادگی پيش از رابطه جنسی، کافی است.

ورزش: تحقيقات نشان داده‌اند که هرچقدر خانم‌ها اندام متناسب‌تری داشته باشند، تمايل‌شان به داشتن رابطه جنسی و رضايت پس از برقراری رابطه‌شان هم بيشتر می‌شود. دکتر جوديس گربر، استاد روانشناسی دانشکده پزشکی ورمونت تحقيقی را در اين زمينه انجام داده و مي‌گويد: «بيشتر خانم‌های ۴۵ تا ۵۵ ساله‌ای که از رابطه جنسی خود رضايت دارند، اندام‌شان متناسب است و از چاقی يا لاغری مفرط رنج نمی‌برند». شايد بعضی‌ها فکر کنند که ورزش کردن قبل از ساعت خواب می‌تواند باعث به‌هم خوردن نظم و زمان خواب آن‌ها شود. در صورتی‌که نظر دکتر ژانت هايد، روان‌شناس چيز ديگری است. او می‌گويد: «٣۵ تا ۴٠ دقيقه ورزش کردن با شدت متوسط، درست قبل از خوابيدن، جريان خون را در بدن شما منظم‌تر و کارکرد سيستم عصبی‌تان را هم بهتر می‌کند. با منظم‌شدن جريان خون و بهترشدن کارکرد سيستم عصبی هم،‌ تمايل شما به داشتن يک رابطه جنسی لذت‌بخش پيش از خوابيدن دو چندان می‌شود».

برانگيختگی: خيلی‌ها فکر می‌کنند که بايد برای شروع رابطه جنسی و رسيدن به اوج لذت، حتماً ٢ تا ٣ ساعت معاشقه پيش از رابطه داشته باشند و به‌همين خاطر هر وقت که زمان زيادی ندارند، به‌‌رغم تمايل‌شان از خير برقراری رابطه با همسر یا شریک زندگی خود می‌گذرند. اما پژوهشگران دانشگاه پنسيلوانيا می‌گويند که تنها ٧ تا ۱٣ دقيقه معاشقه پيش از رابطه زناشويی برای برانگيختن تمايل جنسی خود فرد و همسرش کافی است و شما نبايد با فکر طولانی و خسته‌کننده بودن رابطه، به‌طور کلی آن را کنار بگذاريد!

عصبانيت: هرگز با عصبانيت يا ناراحتی به رختخواب نرويد! عصبانيت يا ناراحتی مي‌تواند باعث به‌هم خوردن خلق‌وخوی شخص و همسرش می‌شود و به اين ترتيب، ممکن است نتواند رابطه جنسی خوبی را برقرار کند يا حداقل اين‌که هيچ‌ کدام آنان از رابطه‌ای که دارند، لذت نبرد. بنابراين بهتر است که قبل از خوابيدن در مورد موضوعی که باعث عصبانيت يا ناراحتی شده با همسر خود صحبت کند تا زندگی زناشويی‌شان تحت تاثير آن قرار نگيرد.

شناخت: يکی از مهم‌ترين مسایلی که ممکن است باعث کاهش تمايل جنسی افراد بشود،‌ نداشتن شناخت کافی در مورد تمايلات جنسی طرف مقابل است. بنابراين بد نيست که هر چند وقت يک‌بار در مورد تمايلات جنسی خود با همسرش صحبت کند و اگر مشکلی در رابطه زناشويی‌شان وجود دارد، حتما همسر خود را از آن مطلع کند تا اين مشکلات کوچک، روز به روز بزرگ‌تر نشوند و آنان را نسبت به هم سرد و دلزده نکنند.

بوهای مختلف: شايد برايتان جالب باشد اگر بشنويد که رايحه‌های مختلف هم می‌توانند در کاهش يا افزايش ميل جنسی افراد تاثيرگذار باشند! مثلاً تحقيقات جديد نشان داده‌ که بوی خيار، شيرين‌بيان و پودر بچه می‌تواند تا ۱٣ درصد و بوی اسطوخدوس و پای کدو حلوايی تا ۱۱ درصد سطح خون واژينال را در خانم‌ها بالا ببرد و باعث افزايش تمايل جنسی آن‌ها بشود. بنابراين می‌توان مقداری پای کدو حلوايی را به‌عنوان دسر بعد از شام ميل کرد يا مقداری خيار حلقه‌‌شده را کنار تخت‌ خواب قرار داد.[۹]


[] عوامل موثر در کاهش میل جنسی

طیف وسیعی از مشکلات فیزیولوژیکی و روانی بر میل جنسی افراد تاثیرگذار خواهد بود. از جمله موارد موثر در کاهش میل جنسی می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد:

استرس: شاید شما از جمله افرادی باشید که حتی در شرایط استرس‌زا قادر به‌فعالیت باشید؛ اما باید به‌خاطر داشته باشید که میل جنسی و فعالیت جنسی از این قاعده مستنثی است. در واقع باید گفت که مشکلات و فشارهای ناشی از کار، مشکلات اقتصادی، رسیدگی به بستگان بیمار و سایر موارد استرس‌زا می‌تواند باعث کاهش میل جنسی شود. برای کنترل استرس خود لازم است که تکنیک‌های مدیریت استرس را آموزش ببینید.

مشکلات ارتباطی: مشکلات لاینحل در ارتباطات از جمله رایج‌ترین عوامل کاهش میل جنسی است. در مورد زنان به‌خصوص، صمیمت عاطفی یکی از اساسی‌ترین فاکتورهای موثر در میل جنسی است. جدل‌های پی در پی، ارتباطات ضعیف و خیانت در وفاداری از جمله موانع موثر در ایجاد صمیمت است و می‌تواند میل جنسی را به‌شدت تحت تاثیر قرار دهد.

الکل: نوشیدنی‌های الکلی در حد ملایم در بهبود خلق و خو موثر است. این نوشیدن خوشیتنداری در این رابطه را به‌طور موثر کاهش می‌دهد اما از طرفی نیز باعث کاهش میل جنسی می‌شود و حتی اگر چنین تاثیری نداشته باشد، وضعیت مستی باعث از بین رفتن میل جنسی همسرتان خواهد شد. این تاثیرات دقیقاً در مورد داروهای فرح بخش نیز صادق است.

کمبود خواب: کمبود خواب باعث بروز خستگی می‌شود و خستگی باعث کاهش میل جنسی می‌گردد. زود برخواستن از خواب یا دیر رفتن به بستر هر دو می‌تواند مشکل‌زا باشد. هر آنچه در تداخل با خواب و استراحت است، مسلماً میل جنسی افراد را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.

دارا بودن فرزند: پدر یا مادر بودن باعث کاهش میل جنسی نمی‌شود؛ اما زمان شما را محدود خواهد کرد. و ارتباط صمیمی شما را تا حدودی تحت تاثیر قرار می‌دهد. بد نیست که گاه‌گداری از پرستار کودک مدد بگیرید و زمانی را برای احیا رابطه زناشویی خود صرف کنید.

داروها: از جمله داروهای موثر در کاهش میل جنسی عبارتند از: داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون، آنتی هیستامین‌ها، قرص‌های ضد بارداری، شیمی درمانی و داروی‌های ضد ویروس ایدز

شکل فیزیکی بدن: میل جنسی و یا اشتیاق به این امر در وضعیتی که بابت شکل بدن خود چندان رضایت ندارید و اعتماد به‌نفس شما را تحت تاثیر قرار داده مشکلی خواهد شد. برای مثال شرمندگی به‌خاطر احساس اضافه وزن. اگر متوجه این مسئله و ناراحتی از طرف همسر خود شدید بد نیست که به او اعتماد به نفس دهید و این احساس ناخوشایند را از بین ببرید.

چاقی: اضافه وزن و چاقی باعث کاهش لذت جنسی، میل جنسی و حتی مانع اجرای این فعالیت می‌شود. دلیل اصلی این ارتباط مشخص نیست اما شاید به‌همان مورد قبلی باز گردد که این مشکل باعث کاهش اعتماد به نفس، ناخوشنودی در ارتباط و سایر مشکلات روانی می‌شود.

عدم توانایی نعوظ: این مشکل از جمله اختلالات جنسی شایع در مردان است که به‌خودی خود منجر به کاهش میل جنسی نمی‌شود؛ ولی فردی که دچار این مشکل است به‌دلیل نگرانی در مورد توانایی انجام فعالیت جنسی خود به‌خود دچار کاهش میل جنسی می‌شود.

کاهش تستسترون: تستسترون باعث افزایش میل جنسی می‌شود. به موازات افزایش سن در مردان مقدار این هورمون به‌طور ملایم کاهش می‌یابد. گفتنی است که این هورمون مردانه در زنان نیز وجود دارد و میل جنسی آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما تعادل هورمونی زنان مکانیسم بسیار پیچیده‌تر از مردان دارد و فاکتورهای زیادی در این زمینه نقش بازی می‌کنند.

افسردگی: مصرف داروهای ضد افسردگی میل جنسی را کاهش می‌دهد و به‌نوبه خود منجر به‌بروز افسردگی می‌شود. از طرفی نیز کاهش میل جنسی می‌تواند دال بر افسردگی باشد. اما خوشبختانه قابل درمان است.

یائسگی: در حدود نیمی از زنان به موازات رسیدن به این دوران دچار کاهش میل جنسی می‌شوند. علائم یائسگی از جمله خشکی واژن و درد در عین مقاربت، آمیزش را دچار اشکال می‌کند. اما این تنها بخشی از علت است. زنان به موازات افزایش سن کمی اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند و تصور می‌کنند که جذابیت لازم را در این رابطه از دست داده‌اند و همین احساس می‌تواند باعث بروز مشکل شود.

کاهش صمیمت: مقاربت بدون صمیمت باعث کاهش میل جنسی می‌شود. صمیمت تاثیر به‌سزایی در جلا بخشیدن به این فعالیت دارد. اگر احساس می‌کنید که صمیمت و ارتباط عاطفی شما رو به افول است، بهتر است کمی زمان صرف کنید تا نزدیکی عاطفی بیشتری احساس کنید. بهتر است یاد بگیرید که چگونه می‌توان بدون داشتن مقاربت، صمیمت خود را ابراز کرد. گفتگو، قرار گرفتن در آغوش یکدیگر و نوازش می‌تواند موثر باشد[۱٠].


[] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط محمد محمدی گردآوری شده است.



[] پيوست‌ها

پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:



[] پی‌نوشت‌ها

[۱]- فوکو، میشل، «سخنی با خواننده»، در اراده به دانستن، ترجمهٔ نیکو سرخوش، افشین جهاندیده، ص ؟ (برگرفته از مقالۀ سکسوالیته، ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد)
[٢]- تانگ، رزمری، «یادداشت مترجم»، در نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، ترجمهٔ منیژه نجم عراقی، ص ۱۱
[٣]- فوکو، میشل، پیشین
[۴]- منابع ۱ و ٢
[۵]- فوکو، میشل، پیشین
[٦]- تانگ، رزمری، پیشین
[٧]- قضیب واژۀ عربی است به‌معنای آلت تناسلی مرد (ذکّر یا کیر).
[٨]- میل جنسی چیست؟، گردآوری از: پایگاه اینترنتی پرشین وی
[۹]- عامل موثر بر ميل جنسی، وبلاگ دانستنی‌های جنسی
[۱٠]- عوامل موثر در کاهش میل جنسی



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها








[] پيوند به بیرون

[۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]