دانشنامۀ آريانا

۱۳۹۱ مرداد ۱۰, سه‌شنبه

آمیزش جنسی

از: دانشنامه‌ی آریانا

آمیزش جنسی


فهرست مندرجات
سکسولوژیرفتار جنسی

آمیزش جنسی، مباشرت، جِماع، سکس یا خفت و خیز[۱] (به انگلیسی: Sexual intercourse هم‌چنین: Copulation یا Coitus نیز نامیده می‌شود؛ و به آلمانی: Geschlechtsverkehr)، به‌عمل تولید مثلی‌ای گفته می‌شود که در آن اندام تناسلی جنس نر (چه در انسان و چه در حیوانات) وارد اندام تناسلی ماده شده، و در صورت موفقیت، سلول‌های اسپرم جنس نر را وارد بدن جنس ماده کرده و تخمک‌های جنس ماده را باردار می‌کند.

آمیزش جنسی در تمامی موجودات زنده مشاهده می‌شود. منتها این روابط جنسی را در انسان‌ها، مباشرت و در حیوانات، جفت‌گیری می‌خوانند.

آمیزش جنسی در انسان، اثری از ادوارد هنری آوریل، نقاش فرانسوی.

در هنگام آمیزش جنسی در انسان به‌صورت موقت به‌دلیل تحریک سیستم عصبی اجسام غارِی پس از تحریک جنسی به‌طور ناگهانی مقدار زیادی خون شریانی وارد آرتریول‌های متسع می‌شود. تا تمام سیستم سینوزوئیدی و اجسام غاری را باز کند و تعادل جدیدی در فشار برقرار نماید (نعوظ کامل آلت مردانه)؛ در همین زمان برای حفط نعوظ فقط مقادیر آستانه‌ای جریان خون وارد جسم غاری می‌شوند و آن را ترک می‌کنند. پُر شدن رگ‌های فیستول مانند از خون از نظر ظاهری آلت مردانه موجب بزرگتر شدن آلت مردانه و سفت شدن بدنه آن می‌شود که نعوظ (شق کردن) نامیـده می‌شـود. ایـن کار ورود آلـت مـرد در مهبـل زن را تسـهیل می‌کنـد. به اوج رسـیدن و پایـان آمیـزش جنسـی هـر دو بـا خـروج منـی (حـاوی اسـپرم‌ها و مایـع حـاوی مواد غـذایی، آب، نمـک و متابولیـت‌ها) درون کانال مهبـلی زن پایان می‌پذیرد (اُرگاسم)[٢]. آمیزش جنسی معمولاً بین دو انسان از جنس مخالف یا هم‌جنس صورت می‌گیرد[٣].


واژه‌شناسی

در زبان پهلوی برای آمیزش جنسی دو کلمه‌ی «گادَن» و «مُرزیدَن» به‌کار رفته است. در زمان‌های مختلف تاریخی واژه‌های مختلفی مانند: «کَردن»، «خُفت‌وخیز»، «جِماع»، «گُشنی کَردن»، «مقاربه»، «نزدیکی‌کردن»، «آمیزش جنسی»، «سِکس»، «سپوختَن» در زبان فارسی‌ دری استفاده شده‌ است. برخی از این واژه‌ها، معانی اصلی‌ متفاوتی داشته‌اند و در طول زمان معنی اصلی‌ آن‌ها تغییر کرده‌ است.[۴] چنان‌که آمیزش در لغت به‌معنای آمیختگی و هم‌نیشنی و معاشرت[] و در اصطلاح نزدیکى و مجامعت انسانى با انسان دیگر (مرد یا زن، در قبل یا دُبر) یا با حیوان است. از آن با عناوینى مانند جماع، مواقعه، وطى، دخول، ایلاج، اتیان و مباشرت یاد شده است.[]

برابر انگلیسی‌ آمیزش جنسی واژه «Sex» می‌باشد که در سال‌های ۱۴۰۰–۱۳۵۰ میلادی از کلمه لاتین «Sexus» ساخته شده ‌است. گمان می‌رود که واژۀ «Sexus» هم‌خانوادهٔ کلمه «Secāre» به‌معنی «تقسیم‌کردن» بوده که کلمه‌ی امروزی «Section» از آن منتج شده ‌است.[۵]

در حالی‌‌‌که به‌صورت کلی زبان از درون و یا تحت تأثیر عوامل بیرونی دچار تغییر و تحول می‌شود، اما لغات مربوط به آمیزش جنسی‌ از جمله حوزه‌هایی‌ می‌باشد که نرخ جهش و تکامل سریعی می‌دارند. یکی‌ از فرایندهایی‌ که می‌تواند اتفاق بیافتد این است که به‌جای کلمهٔ اصلی‌، کلمه‌ای لطیف‌تر و کمتر وقیحـانه اسـتعمال می‌یابـد. به‌عنـوان مثـال در انگلیسـی‌ کلـمه «عشـق‌ورزی» (making love) به‌جای «سکس» (Sex) رایج شد. با رایج شدن آن واژه و گذشت زمان آن لغت خود به کلمه‌ای وقیحانه و غیرلطیف تبدیل شده و در فهرست واژه‌های تابو قرار می‌گیرد.[٦]


پیشینه‌ی تاریخی

آمیزش جنسی برای اولین‌بار در تاریخ تکامل جانوران در ماهیان رخ داده است (رابطه مستقیم جنسی به‌جای تخم‌ریزی). به گفته‌ی پژوهشگران ریشه‌های آمیزش جنسی، در حدود ۳۸۵ میلیون سال پیش، به یک ماهی، به‌نام «مایکروبراکیوس دیکی» در اسکاتلند می‌رسد.


ویژگی‌های آمیزش

در حیوانات، آمیزش جنسی که جفت‌گیری (Mating) گفته می‌شود، به‌صورت غریزی انجام می‌شود و فقط یک عمل تولیدمثل جنسی است. در این روش تولیدمثل، گامت نر با گامت ماده ترکیب شده و سلول اولیه به‌وجود می‌آید.

در برخی حیوانات مانند گوسفند یا پرندگان، نزدیکی جنسی تنها به‌شکل فصلی انجام می‌پذیرد. در فصل جفت‌گیری، هورمون‌هایی در جنس مذکر و مؤنث تولید شده که دستگاه‌های تناسلی آن‌ها را برای آمیزش آماده می‌کند. در فصل‌های غیرباروری سطح هورمون‌ها آن‌قدر پایین می‌افتد که حیوانات قدرت بارور کردن را نداشته و میلی به انجام آمیزش جنسی نیز ندارند.

در انسان‌ها، در زمان برانگیختگی جنسی، بدن با بالا بردن ضربان نبض و انقباض ماهیچه‌ها خود را برای آمیزش آماده می‌کند. در مردان خون به‌سمت آلت تناسلی روان شده که موجب بزرگ‌تر شدن و سفت‌‌ شدن آن می‌شود تا ورود آلت مرد در مهبل زن ساده‌تر گردد. در زنان دیواره‌های مهبل نمناک شده، بخش درونی مهبل منبسط شده و کلیتوریس بزرگ می‌شود. در مرحله‌ی اوج لذت جنسی فشارهای عصبی-ماهیچه‌ای که در مراحل قبل جمع شده در چند ثانیه آزاد می‌شود. مهبل شروع به انجام یک سری انقباضات منظم می‌کند و آلت مردانه نیز به‌صورت موزونی جمع شده که اسپرم‌ها و منی را دفع کند. آمیزش جنسی با خروج منی (حاوی اسپرم‌ها و مایع حاوی مواد غذایی برای اسپرم‌ها، آب، نمک و متابولیت‌ها) درون کانال مهبلی زن پایان می‌پذیرد. نهایتاً اندام‌های جنسی به حالت اولیهٔ قبل از تحریک باز می‌گردند.

آمیزش جنسی در انسان، فقط یک پدیده‌ی یک‌نواخت غریزی نیست، بلکه به‌روش‌های گوناگون انجام می‌شود و باعث احساس خشنودی، شادی، هیجان، لذت و در نهایت ارگاسم جنسی می‌شود.

روشی مورد ترجیح یک زوج برای آمیزش جنسی از فرهنگ آن‌ها تأثیر می‌پذیرد. به‌عنوان مثال مردمان برخی فرهنگ‌ها روش آمیزش چهره‌به‌چهره را بر روش‌های دیگر ترجیح می‌دهند، در حالی‌که در برخی فرهنگ‌ها این روش آمیزش محبوبیت آن‌چنانی ندارد.[] آمیزش جنسی توسط انسان‌ها ممکن است به‌صورت دسته‌جمعی نیز صورت گیرد که به آن سکس گروهی (Group sex) می‌گویند.


[] يادداشت‌ها




[] پيوست‌ها


...


[] پی‌نوشت‌ها

[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]- برای تمام لغات بیان شده بجز «سپوختن» رجوع کنید به مدخل آن واژگان در لغت‌نامه دهخدا. استعمال سنتی «سپوختن» سوراخ کردن یا به زور وارد کردن بوده‌است (رجوع شود به لغت‌نامۀ دهخدا). کاربرد جدید واژۀ «سپوختن» را در فرهنگ انگلیسی به‌فارسی آریان‌پور مدخل «fuck» ببینید.
[۵]- سرواژۀ «Sex»، در «Dictionary.com, LLC» ‎(انگلیسی)‎.
[٦]- Jaan Valsiner, Alberto Rosa. The Cambridge handbook of sociocultural psychology. Cambridge University Press، 2007. P. 43. ISBN 0-521-85410-5.
Gregory Bergman. Isms: From Autoeroticism to Zoroastrianism-an Irreverent Reference. Adams Media، 2006. P. 26. ISBN 1-59337-483-6.
[٧]-


[] جُستارهای وابسته






[] سرچشمه‌ها







[] پيوند به بیرون

[۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]

رده‌ها:سکسولوژی