دانشنامۀ آريانا

۱۳۹۱ آبان ۱۸, پنجشنبه

گوسفند

از: دانش‌نامه‌ی آريانا

فهرست مندرجات

[جانوران][...]


گوسفند (به انگلیسی: Sheep؛ به آلمانی: Hausschaf)، پستانداریست از راسته‌ی سم‌داران از دسته‌ی زوج‌سمان، از گروه‌ی نشخوارکنندگان و از خانوداده‌ی گاوسانان (تهی‌شاخان) که جهت استفاده از پشم و شیر و گوشتش آن را اهلی کرده به‌صورت گله‌های بزرگ نگهداری می‌کنند، برخی نزادهای گوسفند نر دارای شاخ مورب و حلقوی و پیچ‌دار می‌باشند و در این‌صورت به‌نام قوچ یا راک نامیده می‌شوند، ولی گوسفند ماده متعلق به‌هر نژادی که باشد به‌طور عام به‌نام میش خوانده می‌شود.

انسان‌ها از شیر و گوشت گوسفند استفاده می‌کنند و از این نظر گوسفند جانوری مفید برای انسان است. در مناطق بادیه‌نشین شیر گوسفند نوشیده می‌شود. پوستش برای کفش‌دوزی کاربرد دارد و پشمش برای ریسندگی و پارچه‌بافی کاربرد گسترده‌ای دارد. هم‌چنین از فضولات گوسفند که پشکل نام دارد به‌عنوان کود کشاورزی استفاده می‌شود.

گوسفند، نژادهای گوناگون دارد که بهترین آنان عبارت‌اند از: نژاد مرینوس که دارای پشم‌های لطیفی است و گوسفند قره‌گل که پشم‌هایش دارای جعد خاصی است.


[] واژه‌شناسی

برای ریشه‌شناسی واژه‌ی «گوسفند»، افسانه‌ی زیبایی روایت شده است که می‌گوید دشمنان خانواده‌ی زرتشت پیامبر، زرتشت را زمانی که نوزاد شیرخواره‌ای بود، ربودند و خواستند بکشند که از فرجام کار ترسیدند و نوزاد را در جایی بیرون آبادی در برابر گرمای خورشید رها کردند که خود بمیرد. در این میان، چوپانی نیز میش خود را گم کرده بود. مادر زرتشت یعنی دوغدویه هنگامی که از این کار پلید آگاه شد، از همسایگان یاری جست و آنان به کمک او شتافتند تا مگر کودک را بیابند. چوپان پوزش خواست و گفت: شما بروید من همین که میشم را یافتم، به شما خواهم پیوست. اما میش که گم شده و از بره خود جدا افتاده بود، و در کنار نوزاد قرار داشت، بانگ بر ‌آورد تا چوپان او را بیابد. چوپان که جدا از دیگر مردم آبادی، در جست‌وجوی میش گمشده خود بود، صدای میش را شنید و رفت تا هرچه زودتر به دیگر مردم بپیوندد که نوزاد را یافت و با شگفتی بسیار همگان را آگاه نمود و از آن پس به‌خاطر این‌که میش جان زرتشت را از مرگ نجات داده بود، آن را گو سپنت نامیدند. بدانیم که گو به‌معنی حیوان اهلی یعنی گاو و بز و میش است و منظور فقط گاو نیست. سپنت نیز مقدس است. پس گوسفند به‌خاطر نجات زرتشت چنین نامیده شد. خوب است بدانیم میش گوسفند ماده و قوچ گوسفند نر است.


[] جانورشناسی

گوسفند، حیوان اهلی، با نام علمی «Ovis aries»، از لحاظ طبقه‌بندی علمی، از فرمانروی جانوران، ‌از شاخه‌ی طنابداران، از رده‌ی پستانداران، از راسته‌ی سم‌شکافتگان، از تیره‌ی گاوسانان، از زیرخانواده‌ی بزسانان، از سرده‌ی اوفس (Ovis) و گونه‌ی اوفس آریس (Ovis aries) است.


[] تاریخچه




[] نژادشناسی




[۱]
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]


[] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط برشتۀ تحرير درآمده است.



[] پيوست‌ها

پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:



[] پی‌نوشت‌ها

[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها








[] پيوند به بیرون

[1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]