دانشنامۀ آريانا

۱۳۹۱ دی ۶, چهارشنبه

اینترنت در افغانستان

از: طاهر قادری (گزارشگر بی بی سی)

از سکس تا صلح

(در جستجوی اینترنتی افغان‌ها)

فهرست مندرجات

[قبل][بعد]


کمیتۀ خبرنگاران افغانستان با استناد به گزارش سالیانه گوگل، نگاهی کرده به این‌که کاربران افغان در مقایسه با بقیه‌ی جهان، بیشتر چه واژه‌هایی را جست‌‌و‌جو کرده‌اند.

گوگل امسال در آخرین روزهای سال ۲۰۱۲ میلادی، گزارشی منتشر کرده است که آمار واژه‌هایی را که بیشتر در این سایت در سال ۲۰۱۲ جست‌و‌جو شده است نشان می‌دهد.

بر اساس این آمار، افغانستان در جست‌و‌جوی واژه «کتاب» در میان ۱۳۹ کشور در ردیف ۱۹ قرار گرفته است.

واژه‌ی دیگری که کاربران افغان در سال ۲۰۱۲ در جستجوی آن بوده‌اند، واژه‌ی «صلح» است. براساس این آمار، افغانستان برای جست‌و‌جوی عبارت صلح جایگاه هشتم را از میان حدود ۴۰ کشور گرفته است.

بریالی فطرت، استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه کابل، این موضوع را به‌فال نیک می‌گیرد و می‌گوید: «متأسفانه مردم افغانستان از نظر اقتصادی این توانمندی را ندارند که کتاب را از بازار بخرند. برای‌همین با جست‌و‌جو در گوگل، با هزینه کم آن‌ را به‌دست می‌آورند.»

میرویس رحمانی، لیسانس مدیریت و تجارت از دانشگاه خصوصی کاردان در کابل می‌گوید «ما برای پیدا کردن کتاب در کابل همیشه دچار مشکل بوده‌ایم. مخصوصاً، مشکل زمانی بیشتر می‌شود که در مورد موضوع تحقیق ما کمتر کتابی به فارسی نوشته شده. مثلا من خودم فعلاً مشغول نوشتن پایان‌نامه تحصیلی‌ام هستم. تا هنوز یک کتاب هم نتوانستم در کتاب خانه‌های کابل در مورد «کیفیت مخابرات در افغانستان» پیدا کنم. برای همین یگانه جایی که برایم مشکل‌گشا بوده، گوگل است و تمام مواد و کتاب تحقیقی‌ام را به زبان انگلیسی از گوگل پیدا کرده‌ام.»

فاطمه امینی، دانشجو در یکی از دانشگاه‌های خصوصی در مزارشریف نیز می‌گوید گوگل برای دانشجویان افغان یک نعمت است: «خدا را شکر که گوگل وجود دارد و تقریباً تمام منبع ما دانشجویان همین گوگل است. موثریت آن هم این است که هم به فارسی و هم به انگلیسی مواد پیدا می‌شود و یا هم می‌توان سایت‌ها و کتاب‌های منبع را از این طریق پیدا کرد. با آن‌که سرعت اینترنت در افغانستان خیلی پایین است، ولی بازهم اینترنت برای تحقیقات ما یک نعمت است»


[] بیشترین جست‌و‌جوی واژۀ «سکس»

افغانستان در جست‌وجوی چند واژه‌ی دیگر هم در مقایسه با گذشته در صدر جدول قرار گرفته است از جمله کاربران افغان در جست‌و‌جوی عبارت‌های که شامل واژه‌ی سکس می‌شود هم از خیلی کشورها پیشی گرفته‌اند و رتبه‌ی دوازدهم را در میان ۱۴۴ کشور گرفته‌اند.

با آن‌که هنوز کشورهایی مثل سریلانکا، هند، اتیوپی، بنگلادش، پاکستان، سومالی و ویتنام در جستجوی این عبارت، از افغانستان پیش افتاده‌اند، اما با این وجود خیلی‌ها از شنیدن این آمار به‌دلیل فیلتر بودن سایت‌های پورنوگرافی در افغانستان، متعجب شده‌اند.

بر اساس یافته‌های گوگل، بیشترین عبارت‌های جست‌و‌جو شده توسط کاربران افغان شامل این واژه‌ها بوده است: سکس مجانی، سکس آمریکایی، سکس حیوانی و جستجوی کلیپ‌های سکس تعدادی از هنرپیشه‌های افغان.

کمترین جست‌و‌جوی اینترنتی برای سکس، در روسیه، چین، اوکراین و بلاروس بوده است که تنها حدود دو درصد محتوای جست‌و‌جو شده به آن اختصاص دارد.

این آمار در حالی منتشر می‌شود که دولت افغانستان چند سالی‌است بعضی از سایت‌های اینترنتی را فیلتر می‌کند و مسئولان افغان بارها گفته‌اند که هدف این برنامه بستن سایت‌های «غیر اخلاقی» است.


[] گسترش فساد اخلاقی؟

بریالی فطرت، روان‌شناس در دانشگاه کابل، چند عامل عمده را دلیل افزایش تعداد بازدیدکننده‌های سایت‌های پورنوگرافی می‌داند.

او می‌گوید: «با کمال تأسف چند علت وجود دارد که جوانان افغان، اعم از دختر و پسر از اینترنت برای دیدن عکس و فیلم‌های سکسی استفاده می‌کنند. بیکاری یکی از این عوامل است.»

آقای فطرت معتقد است عده‌ای از جوانان به‌خاطر بالا بودن هزینه ازدواج و محدود بودن روابط جنسی، با دیدن این‌گونه سایت‌ها، دست به «خودارضایی» می‌زنند.

او می‌گوید: «وقتی جوانان نتوانند در سن معینی ازدواج کنند، این خودبه‌خود یک نوع عقده و شرارت جنسی را به‌وجود می‌آورد. برای همین مجبور می‌شوند از مجرای مختلف این نیاز خود را ارضا کنند که دیدن عکس‌ها و فیلم‌های سکسی یکی از این راه هاست.»

آقای فطرت باور دارد که این نه‌تنها صدمه‌ جدی بر روح و روان جوانان وارد می‌کند، بلکه باعث گسترش فساد در جامعه نیز می‌شود.

سید مخدوم رهین، وزیر اطلاعات و فرهنگ افغانستان هم چندی پیش همین نظر را در توجیه فیلتر کردن بعضی از سایت‌های اینترنتی به رسانه‌ها گفته بود: «صحنه‌های بسیار وقیح اعمال جنسی و سکس در اینترنت دیده می‌شود».

واژه‌ی دیگری که بیشتر در کشور همسایه افغانستان، در پاکستان، جستجو شده، واژه «تروریسم» است. پاکستان در میان ۳۹ کشور، برای جست‌و‌‌جوی این کلمه در جایگاهی دوم قرار گرفته است در حالی‌که نام افغانستان اصلاً در این فهرست نیامده است.

کاربرد اینترنت در افغانستان هر روز پررنگ‌تر می‌شود. بر اساس آمار وزارت مخابرات این کشور، فعلاً بیش از دو میلیون نفر در افغانستان از اینترنت استفاده می‌کنند.

با بیشترشدن کاربران، کار دولت هم در نظارت بر آن سخت‌تر می‌شود و آن‌طور که روان‌شناسان می‌گویند تا وقتی در دنیای واقعی جای بعضی چیزها خالی است، مردم همچنان در دنیای مجازی به دنبالش خواهند گشت[۱].


[] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدی خراسانی ارسال شده است.



[] پی‌نوشت‌ها

[۱]- طاهر قادری، از سکس تا صلح؛ در جستجوی اینترنتی افغان‌ها، بخش فارسی بی بی سی: چهارشنبه ٢٦ دسامبر ٢٠۱٢ - ٠٦ دی ۱٣۹۱



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها

بخش فارسی بی بی سی