[هنرمندان افغانستان] [استادهای دانشگاه کابل]
استاد غلام محیالدين شبنم غزنوی (زادۀ ۱٣۱۴ خ - درگذشتۀ ۱٣٨٨ خ)، نقاش، آموزگار و از چهرههای پُرآوازه و نوآور هنر کوبیزم و ابسترکت در نقاشی افغانستان بهشمار میآید[۱]. وی، در حیات خود، افتخارات فراوانی از تحسيننامهها، تقديرنامهها و مدالها گرفته، تا جوايز نقدی را در راه این هنر بهدست آورد[٢].
[↑] زندگینامه
غلام محیالدين شبنم فرزند عبدالرحمن در سال ۱٣۱۴ خورشیدی (۱۹٣۵ میلادی) در روستای خواجه حكيم سنايی در غزنه زاده شد[٣]. آموزشهای ابتدایی و متوسطه را در دبیرستان (ليسه) سنايی غزنی فراگرفت و پس از فراغت از دبیرستان، در موسسه تعليم و تربيت وزارت معارف استخدام شد[۴]. در سال ۱٣۴٠ خورشیدی (۱۹٦۱ میلادی)، برای تحصيلات عالی در رشته هنرهای زیبا (فاين آرت = Fine Arts) به فليپين رفت. پس از بازگشت به افغانستان، سالها در مدارس افغانستان، بهعنوان آموزگار نقاشی (معلم رسامی) بهتدریس پرداخت. از جمله، وی پنج سال آموزگار نقاشی در دبیرستان سنایی غزنی بود و دوازده سال برای آموزگاران مدارس شهر کابل و ولایات، روش و اصول ندریس رشتۀ هنر را درس داد[۵]. افزون بر این، آمر ديپارتمنت (دپارتمان) هنر مرکز ساینس و تکنولوژی وزارت آموزش و پرورش افغانستان بود و همزمان در دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه کابل رشتۀ هنر نقاشی و گرافیک را تدریس میکرد[٦]. سپس، به مدت چهار سال، کارمند طرح و ديزاين دفتر انتشارتی بينالمللی ايلات متحده آمریکا در کابل بود[٧] و پس از آن، برای یکسال گردانندگی بخش نقاشی اتحاديه هنرمندان افغانستان را به عهده گرفت[٨] و عضو دایمی اتحاديه هنرمندان و انجمن نقاشان وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان شد[۹].
شبنم، نخستين بنيانگزار نگارخانه (گالری) یا سالن نمايش نقاشی و كاردستی دانشآموزان در دبیرستان سنايی بود[۱٠] و از سال ۱٣۴٠ تا هنگامی که درگذشت، سالنهای مختلف افغانستان و جهان، پذیرای نمایشگاهی از تابلوها و آثار هنری او بوده است[۱۱]. او بههمان استادی كه روی پرده و كاغذ نقش میآفريد، در گسترهای هنرهای دیگر، مانند شعر، موسيقی و بازیگری نيز مهارت داشته و يادگارهای فراموشنشدنی و ماندگار از خود بهجا گذاشته است[۱٢]. بهعلاوه، به گفتۀ پروفسور عنایتالله شهرانی که از پنجاه سال با استاد شبنم آشنایی دارد، وی درعرصه هنر نقاشی بیش از پنجا هزار شاگرد تربیت کرد و خود شهرانی در کلاس دهم دارالمعلمین کابل، یکی از شاگردان او بود[۱٣].
با این حال، استاد شبنم، پس از چهل سال خدمت در عرصۀ هنر و دانش در افغانستان، ناگزیر به به ترك ديار شد و در پاکستان پناه گزید[۱۴]. سرانجام، به سبب بیماری درازمدت، در روز یکشنبه هفتم سرطان ۱٣٨٨ خورشیدی (٢٨ ژوئن ٢٠٠۹)، در در اسلامآباد پاكستان درگذشت[۱۵].
[↑] آثار
استاد شبنم غزنوی، در كنار همكاری با دكتر عنايتالله شهرانی در نگارش كتاب «اصول تدريس آرت تربيوی برای معلمين» و «رهنمايی سريال تجارب آرت ابتكاری» برای مجله رنگين كمان – نشريۀ انستیتوی آموزشی و پرورشی سنايی - كتابهايی نيز به رشتۀ تحریر آورده است[۱٦]. از شمار کتابهای او میتوان از «نقاشان مهاجر افغانستان» نام برد.
تصویری از پیشگفتار کتاب «نقاشان مهاجر افغانستان»
[↑] يادداشتها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوستها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پینوشتها
[۱]- سیاهسنگ، صبورالله، اقیانوسی بهنام شبنم، سایت مجلۀ فردا (نشریۀ کلوب قلم افغانها در سوید)
[٢]- سیاهسنگ، صبورالله، نقاشان مهاجر افغانستان، سایت آریایی
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]- امان معاشر، پیام پروفیسور عنایتالله شهرانی، وبسایت جام غور
[۱۴]-
[۱۵]- سیاهسنگ، صبورالله، شبنم به خاک رفت، سایت مجلۀ فردا (نشریۀ کلوب قلم افغانها در سوید)
[۱٦]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمهها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]