فهرست مندرجاتانتشار فهرست قربانیان
نیاز افغانستان به حقیقت‌یابی
[قبل] [بعد]
انتشار مشخصات پنج هزار نفری که بین سال‌های ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ در افغانستان کشته شدند، یک بار دیگر می‌تواند بحث عدالت انتقالی را در جامعه افغانستان داغ کند.
افغانستان حدود سی سال، شاهد موارد گسترده و سیستماتیک نقض حقوق بشری غیرنظامیان بوده است. اما حقایق این جنایات، در بسیاری موارد در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است و عمدتا موانع سیاسی، باعث شده تا حقیقت‌یابی در این موارد یا صورت نگیرد و یا هم گزارش‌های حقیقت‌یابی در دسترس مردم قرار نگیرد.
[↑] اهمیت حقیقت
حقیقت‌یابی و تحقیق در مورد نقض حقوق بشر، یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها در برخورد با این جنایات و عاملان آن و همچنین رسیدگی به نیازمندی‌های قربانیان، در مراحل پس از بحران است.
کشورها و ملت‌ها، با ترسیم تصویر جامعی از موارد نقض حقوق بشری، تلاش می‌کنند زمینه را برای رسیدگی آگاهانه به گذشته‌ای هولناک و دردآور فراهم کنند.
انتشار حقایق جنایات ضد بشری، اگر از یک سو زمینه را برای شناسایی و برخورد با عاملان این جنایات فراهم می‌کند، از سوی دیگر، می‌تواند به عنوان ابزاری برای اعاده حیثیت قربانیان و بازماندگان آن‌ها کاربرد داشته باشد.
تجربه بسیاری از کشورهای پس از جنگ نشان می‌دهد که حقیقت‌یابی و افشای آنچه بر غیرنظامیان در جریان ناآرامی‌ها اعمال شده، برای بازماندگان این جنایات اهمیت زیادی داشته است.
دسترسی به حقیقت، جدا از سایر مفاد آن، به‌عنوان یک حق اساسی قربانیان نیز شناخته می‌شود. بازماندگان قربانیان حق دارند بدانند که بر عزیزان‌شان چه گذشته است، چه کسانی مسئول این جنایات بوده‌اند و چرا این جنایات صورت گرفته است.
[↑] سود و زیان
فهرستی که روزنامه هشت صبح منتشر کرده، اگرچه به همه این سوال‌ها جواب نمی‌دهد، اما کماکان از اهمیت زیادی برخوردار است.
این فهرست، در بحث بزرگتر عدالت انتقالی، کمک می‌کند تصویر واضح‌تری از وضعیت در همان مرحله مشخص تاریخ افغانستان ترسیم شود. از سوی دیگر و در کوتاه مدت، این فهرست حداقل به انتظار فرساینده خانواده‌هایی پایان داد که سال‌ها چشم به راه عزیزان گمشده خود بودند.
با این وجود، افغانستان برای گذار از سایه هولناک گذشته و رسیدن به صلح پایدار، نیاز دارد این گونه فهرست‌ها و گزارش‌های پراکنده را به‌هم پیوند داده و تصویر جامع‌تری از جنایات ضد بشری و تاریخ خونین افغانستان ارایه کند. تصویری از آنچه که در حدود سی سال و در مراحل مختلف و به بهانه‌های مختلف، بر غیرنظامیان گذشته است. در غیر آن، برخورد موردی و گزینشی با برش‌هایی از تاریخ معاصر افغانستان، زیان بیشتر از سود به همراه خواهد داشت.
تاریخ معاصر افغانستان به شدت پیچیده است و گذار از این گذشته خونین، نیازمند ارائه نسخه‌ای واضح و همه جانبه از جنایات ضد بشری در این کشور است، چیزی که ادعا می‌شود از سوی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در گزارش «ترسیم منازعه» صورت گرفته؛ گزارشی که به‌دلیل موانع سیاسی، هنوز در اختیار مردم قرار نگرفته است.
کمیسیون مستقل حقوق بشر در حالی که فهرست روزنامه هشت صبح را در سایت خود منتشر کرده، اما تاکنون فهرستی احتمالاً به‌مراتب طولانی تری را که خود از دوره‌های مختلف در اختیار دارد، منتشر نکرده است.
انتشار این گزارش، به افغانستان کمک خواهد کرد تا از یک سو به درد و رنج قربانیان خشونت‌ها اذعان کند و از سوی دیگر، نقشه راه بهتری برای آینده خود ترسیم کند.[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- رامین انوری، انتشار فهرست قربانیان و نیاز افغانستان به حقیقت‌یابی، وب‌سایت فارسی بی بی سی: پنج شنبه ۱۹ سپتامبر ٢٠۱٣ - ٢٨ شهریور ۱٣۹٢
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت فارسی بی بی سی