فهرست مندرجاتانتخابات ریاست جمهوری افغانستان
۱٣۹٣ خورشیدی
- نامزدها
- شرایط نامزدی
- مبارزات انتخاباتی
- برگزاری انتخابات
- آرای ماخوذه
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[دولت افغانستان] [انتخابات ریاست جمهوری]
سومین دوره انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، همزمان با انتخابات شوراهای ولایتی این کشور، در ۱٦ فروردین سال ۱٣۹٣ خورشیدی برگزار می‌شود[۱]. رئیس جمهوری افغانستان برای پنج سال و نمایندگان شوراهای ولایتی برای چهار سال انتخاب می‌شوند[٢].
امنیت از چالش‌های اصلی در برابر انتخابات آینده ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی است. جناح‌های مختلف تأکید کرده‌اند که حکومت باید زمینه برگزاری انتخابات شفاف، سالم و سراسری را فراهم کند[٣]. این انتخابات، ۲۷ کاندیدا برای انتخابات ریاست جمهوری دارد[۴].
[↑] نامزدها
نامزدان انتخابات ریاست جمهوری سال آینده افغانستان، در مرکز کمیسیون مستقل انتخابات در کابل ثبت نام کردند. روند ثبت نام برای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان ٢۵ سنبله ۱٣۹٢ خورشیدی آغاز شد و یک شنبه، ۱۴ مهر ۱٣۹٢ خورشیدی، مهلت این ثبت نام به پایان رسید. با پایان مهلت ثبت نام، شمار نامزدها به ۲۷ تن رسید.
- □ عبدالرب رسول سیاف، نماینده پیشین مردم کابل در مجلس نمایندگان و رهبر حزب دعوت اسلامی افغانستان نیز خود را در این انتخابات نامزد کرده است. او محمداسماعیل، وزیر پیشین انرژی و آب و وهاب عرفان عضو پیشین مجلس سنای افغانستان را به‌عنوان معاونان خود معرفی کرده است.
□ قطب‌الدین هلال، معاون پیشین گلبدین حکمیتار رهبر حزب اسلامی افغانستان نیز در این انتخابات نامزد شده است. او عنایت‌الله عنایت و محمدعلی نبی‌زاده را به‌عنوان معاونان خود معرفی کرد.
□ حشمت غنی احمدزی، برادر اشرف غنی احمدزی نیز نامزد انتخابات است. او عبدالله برومند و عابد نظری را به ترتیب به‌عنوان معاون اول و دوم خود انتخاب کرده بود.
□ عبدالرحیم وردک، وزیر پیشین دفاع افغانستان نیز نامزد انتخابات است. او شاه عبدالاحد افضلی نماینده مستعفی ولایت بدخشان در مجلس نمایندگان را به‌عنوان معاون اول، سید حسین انوری نماینده مستعفی ولایت کابل در مجلس نمایندگان را به‌عنوان معاون دوم خود معرفی کرد.
□ سید اسحاق گیلانی، از رهبران جهادی افغانستان نیز با مراجعه به کمیسیون انتخابات افغانستان ذکریا نورزی را به‌عنوان معاون اول و خانم نورزیه عصمتی را به‌عنوان معاون دوم خود معرفی کرد.
□ گل آغا شیرزی، والی پیشین ننگرهار با معاونیت اول «سید حسین عالمی بلخی» و معاونیت دوم «محمدهاشم زارع» نیز به‌عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال آینده ثبت نام کرده است.
□ عبدالقیوم کرزی، برادر حامدکرزی برای انتخابات خود را ثبت نام کرد. پیشتر گمانه‌های مطرح شده بود که حامدکرزی از او حمایت می‌کند اما رئیس جمهوری افغانستان گفته از هیچ نامزدی حمایت نمی‌کند. او وحیدالله شهرانی، وزیر پیشین معادن افغانستان و ابراهیم قاسمی را معاونان خود انتخاب کرده است.
□ زلمی رسول، که جدیداً از وزارت خارجه استعفا داده، نیز خود را نامزد ریاست جمهوری افغانستان کرده است. او احمدضیا مسعود رهبر جبهه ملی و برادر احمدشاه مسعود را به‌عنوان معاون اول و حبیبه سرابی تنها والی زن در افغانستان را به‌عنوان معاون دوم خود انتخاب کرده است.
□ اشرف غنی احمدزی، رئیس پیشین کمیسیون انتقال امنیتی افغانستان نیز امروز خود را نامزد کرد. او ژنرال دوستم رهبر جنبش ملی اسلامی و سرور دانش معاون حزب وحدت اسلامی را به‌عنوان معاونین خود معرفی کرده است.
□ خدیجه غزنوی، ژنرال محمدقاسم فایضی معاون اول، ژنرال خیرمحمد بارز معاون دوم.
□ عبدالله عبدالله، وزیر خارجه سابق افغانستان از جمله برجسته‌ترین نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری است که از طرفداران ائتلاف سابق شمال به‌عنوان گروه‌های مخالف طالبان، به‌شمار می‌رود. او محمدخان، عضو حزب اسلامی به‌رهبری عبدالهادی ارغندیوال به‌عنوان معاون اول، حاجی محمد محقق، رئیس حزب وحدت مردم افغانستان و نماینده سابق مجلس، به‌عنوان معاون دوم معرفی کرده است.
□ دل‌آقا کوهدامنی، رئیس حزب همبستگی حرکت، زلمی همراز معاون اول، تورپیکی عزیزی معاون دوم
□ فضل‌کریم نجیمی، صابر تمکین معاون اول، سوسن حاجتی معاون دوم
□ بسم‌الله شیر، تاجر و صاحب امتیاز هفته‌نامه «وفاق ملی»، محمدحسن توحیدی معاون اول، اسکندرخان حسین معاون دوم
□ سرور احمدزی، نامزد دور قبلى انتخابات ریاست جمهورى، عبدالرحمن معاون اول، انجنیر قریشی معاون دوم
□ حیمدالله قادری، وزیر سابق حمل‌ونقل و هوانوردى، محمدعارف برکی معاون اول، حمیرا حقمل معاون دوم
□ محمدنادر نعیم، نوه برادر سردار داوود، اولین رییس جمهور افغانستان، تاج‌محمد اکبر، استاد دانشگاه کابل، معاون اول، عزیزالله پویا، رئیس سابق شورای ولایتی غزنی، معاون دوم
□ داوود سلطان‌زوی، نماینده سابق مجلس، احمد سعیدی، دیپلمات سابق، معاون اول، فاطمه سادات معاون دوم
□ عزیزالله لودین، رئیس سابق اداره مبارزه با فساد اداری، عباس کریمی معاون اول، ژنرال حمیدالله رحیمی، افسر سابق پلیس، معاون دوم
□ انورالحق احدی، وزیر پیشین تجارت، حشمت‌الله مجددی معاون اول و اسماعیل قاسمیار، مشاور پیشین شورای عالی صلح، معاون دوم
□ هدایت‌امین ارسلا، وزیر سابق کابینه حامد کرزی، ژنرال خدایداد، وزیر پیشین مبارزه با مواد مخدر، معاون اول و صفیه صدیقی، نماینده سابق مجلس، معاون دوم
□ سلمان‌علی دوست‌زاده، سخنگوی حزب کار و توسعه، یوسف امین زازی معاون اول و عزیزه رهبان وردک، معاون دوم.
□ ﻧﺎﺩﺭﺷﺎﻩ ﺍﺣﻤﺪﺯﯼ، ﻓﯿﺾ ﻣﺤﻤﺪ ﺩﻗﯿﻖ معاون اول و ﻗﺪﻡ ﻋﻠﯽ ﺧﺎﺩﻡ معاون دوم.
□ ﺩﮐﺘﺮ ﻓﺎﺭﻭﻕ ﺍﻋﻈﻢ، ﻋﺒﺪﺍﻟﻐﻨﯽ ﺍﺻﺎﻟﺘﯽ معاون اول و ﺍﺣﻤﺪﺷﺎﻩ ﭘﺎﺋﯿﺰﯼ معاون دوم.
□ ﺩﺍﻭﺭ ﺍﺣﻤﺪ ﻧﺎﺩﻡ
□ ﻧﻮﺭﺍﻟﺮﺣﻤﺎﻥ ﻟﯿﻮﺍﻝ
[↑] شرایط نامزدی
بر اساس مادۀ شصت و دوم قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان، شرایط نامزدی انتخابات ریاست جمهوری به‌شرح زیر است:
- □ تبعۀ افغانستان، مسلمان و متولد از والدین افغان بوده و تابعیت کشور دیگری را نداشته باشد.
□ در روز کاندید شدن سن وی از چهل سال کمتر نباشد.
□ از طرف محکمه به ارتکاب جرایم ضد بشری، جنایت و یا حرمان از حقوق مدنی محکوم نشده باشد.
□ هیچ شخص نمی‌تواند بیش از دو دوره به‌عنوان رئیس جمهور انتخاب گردد.
حکم مندرج این ماده در مورد معاونین رئیس جمهور نیز تطبیق می‌گردد.
بخشی از لایحه ثبت نام نامزدهای ریاست جمهوری، ارائه فرم ثبت دارایی، ارائه رسید بانکی یک میلیون افغانی، و ارائه اسامی و شماره کارت یکصد هزار رای‌دهنده از حد اقل ۲۰ ولایت افغانستان همراه با امضا و نشان‌انگشت‌شان به‌عنوان تائیدنامه، به کمیسیون مستقل انتخابات می‌باشد.
با این حال، سازمان دیدبان حقوق بشر که مقر آن در نیویورک است از حامیان بین‌المللی افغانستان خواسته است تا مانع حضور ناقضان حقوق بشر در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده این کشور شوند. این سازمان گفته است که ناقضان حقوق بشر باید از فهرست نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری حذف شوند.
جنگ‌های داخلی افغانستان در دهه هفتاد خورشیدی منجر به کشته‌شدن هزارها غیرنظامی در افغانستان شد و نهادهای جهانی حقوق بشر شماری از رهبران و افراد دخیل در این جنگ‌ها را متهم به «ارتکاب جنایت جنگی و نقض حقوق بشر» کرده‌اند.
برد آدامس، مسئول سازمان دیدبان حقوق بشر می‌گوید: «اگر دولت افغانستان در یک دهه گذشته به مسأله حقوق بشر می‌پرداخت، حالا شمار زیادی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری یا رد صلاحیت می‌شدند و یا هم در زندان می‌بودند.» وی افزود: «حامیان خارجی افغانستان باید بر دولت این کشور فشار بیاورند تا مطمئن شوند که ناقضان جدی حقوق بشری دیگر در انتخابات‌های آینده راه نیابند.»
اما تاکنون هیچ شخصی از سوی دادگاه ذیصلاح در ارتباط به جرایم جنگی در افغانستان متهم نشده است.[*]
[↑] مبارزات انتخاباتی
مبارزات انتخاباتی افغانستان ۱۳ دلو (بهمن) ۱۳۹۲ آغاز شد و پس از دو ماه در ۱۳ حمل ۱۳۹۳ به پایان رسد.
در آغاز مبارزات ۱۱ نامزد با هم رقابت را آغاز کردند، اما در پایان، فقط ۸ تن از نامزدان به رقابت ادامه دادند و سه تن از آن‌ها از این دور کنار رفتند.
نامزدان طی دو ماه مبارزات انتخاباتی از رسانه‌ها، گردهمایی‌ها، پوسترها، شبکه‌های اجتماعی، دیدارها، مناظرات و سفرهای ولایتی برای معرفی برنامه‌هایشان و متقاعد ساختن رای دهندگان استفاده کردند.
در جریان مبارزات انتخاباتی، تخلفاتی از قبیل سو استفاده از امکانات دولتی، مداخله شماری از مقامات دولتی در این روند، توهین نامزدان به یکدیگر و در موارد عدم رعایت دستور‌العمل شهرداری‌ها برای نصب پوسترها و عکس‌های نامزدان رخ داد.
اما بزرگترین چالش در برابر روند مبارزات انتخاباتی، تهدیدهای امنیتی بوده که به کشته شدن تعدادی از اعضای ستادهای انتخاباتی نامزدان، اعضای کمیسیون مستقل انتخابات، نیروهای امنیتی افغانستان، روزنامه‌نگاران و غیرنظامیان افغان و خارجی منجر شد.[*]
[↑] برگزاری انتخابات
سومین انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی، روز شنبه شانزدهم حمل (فروردین) ۱٣۹٣ خورشیدی (پنجم آوریل ٢٠۱۴ میلادی)، برگزار شد. این اولین انتخاباتی است که با مدیریت افغان‌ها برگزار شد.
هشت نامزد انتخابات ریاست جمهوری و ۲۷۰۰ نامزد شورای‌های ولایتی در این انتخابات با هم رقابت کردند. از میان نامزدهای شوراهای ولایتی ۳۰۰ نفر زن بودند.
شش هزار ۴۲۳ مرکز رای‌دهی در انتخابات فعال بود و ۹۰۰ مرکز به دلایل امنیتی بسته بود. در این میان، کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات ۵۵۷ مرکز رای‌گیری را به روی رای‌دهندگان در کابل باز کردند.
حدود ۱۵ میلیون نفر واجد شرایط رای دادن بودند. با این وجود، کمیسیون انتخابات پیش‌بینی کرد که حدود ۱۳ میلیون در انتخابات شرکت می‌کنند.
حدود ۴۰۰ هزار نیروی امنیتی افغانستان و خارجی، مسئولیت امنیت انتخابات را بر عهده داشتند.
۳۲۵ هزار ناظر عمدتاً داخلی بر روند انتخابات نظارت داشتند. در میان ناظران نمایندگانی از ۳۱ حزب سیاسی، ۶۷ نهاد داخلی و ۱۶ نهاد بین‌المللی حضور داشتند. نمایندگانی از اتحادیه اروپا و کشورهای عضو همکاری‌های اقتصادی جنوب شرق آسیا نیز عنوان ناظر حاضر بودند.
۷۱ رسانه داخلی و ۴۵ رسانه بین‌المللی این انتخابات را پوشش دادند.
[↑] آرای ماخوذه
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]- زینب محمدی، همه چیز در مورد انتخابات افغانستان، وب‌سایت فارسی بی بی سی (بخش افغانستان): دوشنبه ۱٦ سپتامبر ٢٠۱٣ - ٢۵ شهریور ۱٣۹٢
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]