دانشنامۀ آريانا

۱۳۹۳ مهر ۲۰, یکشنبه

آنه‌ماری شیمل

از: دانشنامه‌ی آریانا

آنه‌ماری شیمل


فهرست مندرجات
[زندگی‌نامه‌ها][اسلام‌شناسان]


آنه‌ماری شیمل (به آلمانی: Annemarie Schimmel) (زادهٔ ۱۹۲۲ م - ۲۰۰۳ م) اسلام‌پژوه، خاورشناس و مولوی‌شناس سرشناس آلمانی است[۱] که جز نویسندگان تاریخ ایران کمبریج بود.[٢]


زندگی‌نامه

آنه‌ماری شیمل، در ۷ آوریل ۱۹۲۲ میلادی، در یک خانواده‌ای متوسّط و فرهنگ‌مند پروتستان مذهب[٣]، در شهر ارفورت مرکز ایالت تورینگن آلمان زاده شد[۴] و به‌عنوان تنها فرزند خانواده، در محیطی مملوّ از ادبیّات و شعر پرورش یافت[۵]. پدر او، پاول، کارگر ادارۀ پُست بود و مادرش، آنا، به یک خانواده دریا نورد و بازرگان تعلق داشت[٦]. در پاییز ۱۹۳۹، زمانی که هفده سال داشت، تحصیلات خود را در رشته‌های زبان و ادبیات عرب و علوم اسلامی در دانشگاه برلین آغاز کرد[٧]. به گفتۀ خود او، در آن زمان، به راهنمایی دکتر هانس النبرگ، به فراگرفتن زبان عربی پرداخت[٨] و به مطالعه و تحقیق در دیوان مولانا جلال‌الدین بلخی روی آورد.[۹]

در اکتبر سال ۱۹۴۱، کار نوشتن رسالهٔ دکترای خود را بر روی موضوع «مصر در اواخر دوران قرون وسطی» به پایان رسانید[۱٠] و با این‌که هنوز بیش از ۱۹ سال نداشت، موفق به اخذ درجه دکترا از دانشگاه برلین شد[۱۱]. پس از جنگ‏ دوم جهانی، به آمريكا رفت و از ماه مه تا سپتامبر ۱۹۴۵، توسط مقامات ایالات متحده بازداشت شد.[۱٢]

وی، در سن ٢٣ سالگی، در سال ۱۹۴٦، در دانشگاه ماربورگ آلمان، با مقام استاديار در رشته مطالعات اسلامی مشغول به‌کار شد[۱٣] و در همان‌جا، دکترای دوم خود را در سال ۱۹۵۴ در حوزهٔ تاریخ ادیان و با رساله‌ای پیرامون «عشق عرفانی در اسلام» دریافت کرد.[۱۴]

در اوائل دهه ۱۹۵۰ شیمل سفرهایی به کشور ترکیه انجام داد. او نخستین سخنرانی عمومی خود به زبان ترکی را، در سال ۱۹۵۳، در شهر آنکارا ایراد کرد. اندکی پس از آن، از سوی دانشکده الهیات دانشگاه آنکارا، تصدی ریاست بخش تاریخ ادیان به وی پیشنهاد گردید[۱۵] و از سال ۱۹۵۴ تا ۱۹۵۹ با سمت استاد تاريخ اديان در این دانشگاه به تدريس پرداخت.[۱٦]

از ۱۹٦٧ تا ۱۹۹٢، عضو هیات علمی در دانشگاه هاروارد بود[۱٧] و اولين‏ دانشمندى بود كه رشته مطالعات فرهنگ هند و اسلامی را در آن دانشگاه تأسيس كرد[۱٨]، و در سال ۱۹۷۰ به درجهٔ استادی رسید و تا زمان‏ بازنشستگى در دانشگاه هاروارد به تدريس اشتغال داشت.[۱۹]

زمانی که ميرچا الياده[٢٠] در اوايل سال ۱۹٨٧ درگذشت، شيمل به‌جاى او بر مسند مديريت مركز بين‏‌المللى تاريخ اديان‏ نشست[٢۱]. او تقریباً همه ساله پاییز را در پاکستان به‌سر می‌برد.[٢٢]

سر انجام، آنه‌ماری شیمل در ۲٦ ژانویه سال ۲۰۰۳ درگذشت.[٢٣]



آثار

آنه‌ماری شیمل، شده بیش از ۵٠ کتاب در ادبیات اسلامی، عرفان و فرهنگ منتشر کرده و افزون بر این، اشعار و ادبیات فارسی، اردو، عربی، سندی و ترکی را به انگلیسی و آلمانی ترجمه نموده است.[٢۴] از جمله کتاب‌های او می‌توان به آثار اشاره کرد:

  • من بادم و تو آتش (درباره زندگی و آثار مولانا)
  • محمد رسول خدا
  • ميراث مولوی
  • زندگی غربی و شرقی من
  • شکوه شمس (سیری در آثار و افکار مولانا جلال‌الدین رومی)
  • زن در عرفان و تصوف اسلامی
  • یک روز بهاری با مولانا در قونیه
  • بازتاب اسلام
  • بسم‌الله الرحمن الرحیم (اسلام)
  • رمزگشایی از آیات الهی (تبيين آيات خداوند)
  • اندیشه‌های زرین مسلمانان

در این میان، کتاب «محمد رسول خدا» که حاصل تحقیقات و مشاهدات چهل‌ساله‌ی این دانشمندی اروپایی است، در ستایش پیامبر اسلام و معرفی عاشقانه و عارفانه بخردانه‌ی او نگاشته شده است. پروفسور شیمل در این کتاب می‌کوشد با استفاده از تفکرات فیلسوفان، گزارش‌های مورخان، راویان احادیث، مفسران قرآن، خیال‌ورزی‌های شاعران، و روشن‌بینی‌های عارفان، راز و نیازهای شبانه‌ی زاهدان و حتی داستان‌پردازی‌های عامیان مسلمان، مقام یکتای پیامبر اسلام را نزد خداوند جهان، و مهر او را در دل مسلمانان و رحمت او را بر همه‌ی عالمیان به زبانی عشق‌آمیز بیان کند.

کتاب «شکوه شمس» نوشته‌ی پروفسور آنه‌ماری شیمل، نخستین اثر از آثار او است که به‌زبان فارسی، در چهار بخش: زمینه‌ی تاریخی، خیال‌بندی مولوی، الهیات مولوی و نفوذ مولوی در شرق و غرب تدوین یافته و مقدمه‌ای از استاد جلال‌الدین آشتیانی نیز بر آن افزوده شده است. این کتاب، یکی از برجسته‌ترین و مهم‌ترین آثاری است که درباره‌ی مولوی نوشته شده و شرح و بیان نامکرر «عشق» است از زبان مولانا که دانش و بصیرت مؤلف صاحب‌نظر و صاحب‌دل آن‌را با لطافت طبع و حلاوت سخن و تخیل دور پروازانه جان بخشیده است.


[] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.



[] پيوست‌ها

پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:



[] پی‌نوشت‌ها

[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]- Mircea Eliade
[٢۱]-
[٢٢]-
[٢٣]-
[٢۴]-



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها








[] پيوند به بیرون

[۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]

رده‌ها:زندگی‌نامه‌هااسلام‌شناسان