 |
|
ژان ایوانگلیستا پوركنژ
فهرست مندرجات
زندگی‌نامه فیزیولوژیست
ژان ایـوانگلیســتا پوركنژ (به انگلیســی: Jan Evangelista Purkinje؛ بـه چکـی: ˈjan ˈɛvaŋɡɛlɪsta ˈpurkɪɲɛ یا Jan Evangelista Purkynë) (ژادۀ ۱٧ دسامبر ۱٧٨٧ م - درگذشتۀ ٢٨ ژوئیه ۱٨٦۹ م)، کالبدشناس و فیزیولوژیست تجربی پیشگام اهل چک بود که در زمینه‌ی بافت‌شناسی، جنین‌شناسی، فارماکولوژی پژوهش نمود و به ایجاد یک درک مدرن از عملکرد چشم و بینایی، مغز و قلب، تولید مثل پستانداران، و ترکیب سلول نایل آمد.
او که در سال ۱٨٣۹، اصطلاح «پروتوپلاسم» را برای ماده سیال (محتوای كلوییدی و زنده) درون یک سلول ابداع کرد، یکی از بهترین و شناخته‌شده‌ترین دانشمندان زمان خود بود؛ چنان‌که، زمانی که مردم برای او از خارج از اروپا نامه می‌نوشتند، در آدرس فقط عبارت «Purkyně, Europe» را می‌نگاشتند.. «کارل پُرکینا» (Karel Purkyně) نقاش معروف چکی، فرزند او بود.
| ▲ | زندگی‌نامه |
 |
ژان ایوانگلیستا پوركنژ، در ۱٧ دسامبر ۱٧٨٧ میلادی، در در ناحیه بوهم که بخشی از امپراتوری اتریش در اروپای مرکزی بود و در جمهوری چک کنونی قرار داشت، زاده شد. در سال ۱٨۱٨، او از دانشگاه چارلز در پراگ، در رشته پزشکی، فارغ‌التحصیل شد؛ جایی که بعدها - بین سال‌های ۱٨۵٠ تا ۱٨٦۹ - به‌عنوان استاد فیزیولوژی خدمت کرد.
پژوهش‌های پورکنژ در دانشگاه پراگ، در سال ۱٨۱۹، منجر به کشف پدیده‌ای طبیعی شد (یعنی: زمانی‌که اشیای قرمز درک شده، سریع‌تر از اشیای آبی در درخشندگی همسان، محو شود، شدت نور کاهش می‌یابد؛ یا به سخن دیگر، حساسیت چشم انسان در برابر نور کم قرمز در مقایسه با نور کم آبی رنگ بسیار کاهش می‌یابد) که به‌عنوان «اثر پورکنژ» (Purkinje effect) شناخته شد. این پژوهش‌های او در رابطه با نور و چشم انسان، توجه یوهان ولفگانگ فون گوته، شاعر مشهور آلمانی را که برخورد بسیار دوستانه با دانشجویان بوهم داشت، به‌خود جلب کرد. دوستی پورکنژ با گوته، سبب شد تا او بتواند در سال‌های ۱٨٢٣-۱٨۵٠، کرسی استادی فیزیولوژی و پاتولوژی، در دانشگاه برسلاو، پروس (در حال حاضر وروسلاو، لهستان) را به‌دست آورد.
پورکنژ، نخستین دپارتمان (دیپارتمنت) فیزیولوژی جهان را در سال ۱٨٣۹ و نخستین آزمایشگاه رسمی فیزیولوژی را در سال ۱٨۴٢ که به‌نام انستیتوی فیزیولوژی شناخته می‌شود، بنیان گذاشت.
هم‌چنین او با انتشار دو جلد کتاب، مشاهدات و آزمایش‌ها پژوهشی فیزیولوژی حواس، و گزارش‌های دربارۀ نظریه‌های جدید بینایی، به ظهور دانش روان‌شناسی تجربی (آزمایشی) کمک کرد.
| ▲ | آثار |
...
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
Jan Evangelista Purkyně، برگردان مهدیزاده کابلی از دانشنامۀ آزاد از ویکی‌پدیا (به زبان انگلیسی)
Jan Evangelista Purkinje، برگردان مهدیزاده کابلی از دانشنامۀ بریتانیکا
Bhattacharyya, KB. Eminent Neuroscientists: Their Lives and Works. Bimal Kuman Dhur of Academic Publishers, 2011, p.182دانشنامۀ آزاد از ویکی‌پدیا (به زبان انگلیسی)، پیشین.
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ زندگی‌نامه‌ها │ فیزیولوژیست‌ها