 |
|
مغز آزمایشگاهی
کار اخلاقی یا غیراخلاقی؟
گروهی از دانشمندان اعلام کردند که توانسته‌اند با استفاده از سلول‌های بنیادی برای اولین‌بار مغز انسان را به‌طور کامل در آزمایشگاه درست کنند. پروفسور رینی آناند و همکارانش در دانشگاه اوهایو، در آمریکا گفته‌اند که امیدوارند این کارشان بتواند، به درک بهتر ما از بیماری‌های عصبی کمک کند.
از زبان خود پروفسور آناند، بیشتر در مورد این مغز ساخته‌شده در آزمایشگاه بشنوید: «اندازه‌ی این مغز آزمایشگاهی حدود ٢ تا ٣ میلی‌متر است. تقریباً به اندازه‌ی مغز یک جنین در هفته‌ی پنجم بارداری. بنابراین، می‌شود گفت که یک مغز کامل است و همه چیز دارد؛ مثل کورتکس مغز و نخاع. به‌نحوی این اولین‌بار است که ما یک مغز کامل را در آزمایشگاه و در یک ظرف درست کردیم. »
گفته شده که مواد اولیه‌ی ساخت این مغز آزمایشگاهی، سلول‌های پوست انسان بودند که دانشمندان با تغییر دادن آن‌ها کاری کردند که این سلول‌های پوست مثل سلول‌های عصبی عمل کنند.
هدف دانشمندان از این کار این بود که بتوانند فرضیه‌های که در مورد بیماری‌های مختلف وجود دارد را مورد آزمایش قرار دهند. پروفسور آناند می‌گوید: «این مغز آزمایشگاهی یک مدل است. یک مدل که به ما اجازه می‌دهد که داروها و روش‌های درمانی مختلف را که استفاده از آن‌ها ممکن است نتایخ نامناسبی داشته باشد، و به همین دلیل نمی‌شود آن‌ها را روی مغز انسان آزمایش کرد، بر روی آن آزمایش کنیم. اولین کار ما هم این خواهد بود که به سراغ افرادی برویم که به دلایل ژنتیکی استعداد بیشتری برای ابتلا به آلزایمر یا پارکینسون دارند. ما امیدواریم با آزمایش بر روی این مغز مصنوعی بتوانیم شرایط مشابه مغز کسانی که این بیماری‌ها را دارند، به‌وجود بیاوریم و راه درمان آن‌ها را امتحان کنیم. البته این کار را نمی‌شود برای کسانی که به دلایل محیطی دچار این بیماری‌ها می‌شوند، انجام داد. بنابراین این خبر خوبی است؛ اما در حال حاضر نه برای همه».
در این حال، ساخت مغز انسان در آزمایشگاه، بحث‌های را هم در باره‌ی اخلاقی بودن یا نبودن این کار مطرح کرده است. اما ژولیان ساولسکو، کارشناس اخلاق پزشکی در دانشگاه آکسفورد معتقد است ساخت این مغز آزمایشگاهی تا این‌جایی کار از نظر اخلاقی مشکی ندارد. «این مغز ساخته شده در آزمایشگاه در این حدی که الآن است از هشیاری برخوردار نیست. هشیاری در مغز انسان تا حدود هفته‌ی بیستم بارداری اتفاق نمی‌افتد و آن‌طوری که پروفسور آناند گفته، مغز آزمایشگاهی ساخت او، معادل مغز انسان در هفته‌ی پنجم بارداری است. اما گر آن‌ها بخواهند این مغز ساخته شده در آزمایشگاه را بیشتر از این و از هفته‌ی بیستم هم رشد بدهند، در اصول ممکن است این مغز هم از هشیاری برخوردار بشود. چون مسئله فقط فنی است و تنها کاری که لازم است، انجام شود، این است که رگ‌های خونی به آن وصل بشوند و تغذیه کند. آن زمان است که باید در مورد مسایل اخلاقی مرتبط با این کار ابراز نگرانی کرد.»
کارشناسان و صاحب‌نظران منتظر انتشار جزئیات بیشتری از ساخت مغز انسان در آزمایشگاه هستند تا بتوانند دقیق‌تر در موردش نظر بدهند. اما به‌نظر می‌رسد در صورت تایید این مسئله چشم‌انداز وسیعی برای تحقیق در مورد بیماری‌های مختلف پیشروی انسان قرار بگیرد و دیگر برای چنین پژوهش‌های نیاز به استفاده از موش و حیوانات دیگر نباشد.
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پی‌نوشت‌ها
راز دانش: مغز آزمایشگاهی و ...، وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی: یکشنبه ٣٠ اوت ٢٠۱۵ - ٠٨ شهریور ۱۳۹۴
[▲] جُستارهای وابسته
□
[▲] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی