 |
|
شورای ملی افغانستان
فهرست مندرجات
- پیشینهی تاریخی
- ساختار
- نگارخانه
- يادداشتها
- پيوستها
- پینوشتها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمهها
- پيوند به بيرون
اصل تفکیک قوا قوه قانونگذاری
شورای ملی افغانستان (به انگلیسی: Afghan National Assembly) یا پارلمان افغانستان (به انگلیسی: Afghan Parliament)، که اکنون بهطور رسمی «شورای ملی جمهوری اسلامی افغانستان» نامیده میشود، عالیترین نهاد قانونگذاری در کشور افغانستان است که به دو بخش ولسی جرگه (مجلس نمایندگان) و مشرانو جرگه (مجلس سنا) تقسیم میشود.
شورای ملی در افغانستان، نخستینبار در سال ١٣١٠ خورشیدی شکل گرفت و تا پایان پادشاهی محمدظاهر شاه در سال ١٣۵٢ ادامه یافت. پس از رویکار آمدن نظام جمهوری در افغانستان، پارلمان این کشور به مدت حدود سیسال تعطیل شد. پارلمان جدید افغانستان، در سال ۱۳۸۴ خورشیدی، با رای مستقیم مردم این کشور تشکیل شد، در حال حاضر ۲۴۹ نماینده در مجلس نمایندگان عضویت دارند که ۲۵ درصد آن را باید زنان تشکیل دهند.
| ▲ | پیشینهی تاریخی |
 |
مجلس شورای ملی افغانستان، در سال ١٣١٠ خورشیدی، به فرمان محمدنادر شاه، که در آن زمان پادشاه افغانستان بود، بر پایه مادۀ ٢٧ اصولنامهی اساسی افغانستان، که حیثیت قانون اساسی را داشت، تشکیل شد.
در همین زمان، قوهٔ مقننهٔ افغانستان دو مجلسی شد و مجلس نمایندگان که آن را «شورای ملی» میخواندند، همراه با مجلس سنا که «مجلس عیان» نامیده میشد، در حکم مجلس افغانستان بود. مجموعهی مجلس نمایندگان و مجلس سنا را امروزه با نام «شورای ملی جمهوری اسلامی افغانستان» میخوانند.
در نخستین مجلس شورای ملی افغانستان که در ۱۴ سرطان ١٣١٠ گشایش یافت، ١١١ نماینده انتخابی مردم از سراسر کشور، گرد آمدند و در آغاز کار خود، سوگندنامهی زیر را امضأ کردند.
«ما امضأکنندگان ذیل از جهت اعتمادی که ملت و حکومت بر ما نموده، به خداوند عظیم و قرآن کریم سوگند یاد مینماییم که برای ملت و حکومت خویش صادق باشیم.»
این مجلس تا هنگام قتل محمدنادر شاه، در سال ١٣١٢ خورشیدی ادامه یافت. بنابراین، «پایان کار دورهی اول سال سوم شورای ملی افغانستان، با ۱٦ عقرب همانسال مصادف بود.»
پس از آن محمدظاهر شاه، پادشاه جوان افغانستان، در ۱۵ دلو ١٣١٢، فرمان برگزاری انتخابات شورای ملی را صادر کرد.
مجلس دوم در ٣١ جوزای ١٣١٣، در حضور محمدظاهر شاه گشایش یافت. نخستین جلسهی این مجلس، که در آن ۱٠٨ نمایندهی انتخابی مردم همراه با اعضای مجلس عیان شرکت داشتند، با سخنرانی افتتاحیهی شاه، در تالار بزرگ دارالشورای ملی آغاز شد؛ و این مجلس تا سال ١٣۱۵ ادامه یافت.
| ▲ | ساختار |
بر اساس ماده هشتاد و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان، شورای ملی افغانستان شامل دو مجلس: ولسی جرگه (مجلس نمایندگان) و مشرانو جرگه (مجلس سنا) میباشد.
| ۱ | مجلس نمایندگان |
|
...
| ٢ | مجلس سنا |
|
...
| ▲ | نگارخانه |
[▲] يادداشتها
[▲] پيوستها
...
[▲] پینوشتها
مجلس افغانستان، در اصل شامل شورای ملی و مجلس اعیان بود که در زبان پشتو، اولی ولسی جرگه و دومی مشرانو جرگه نام داشت. اکنون به مجموعهٔ این دو، «شورای ملی» میگویند.
با رویکار آمدن محمدنادر شاه، بهعنوان پادشاه افغانستان، او در سال ۱٣٠٨ خورشیدی، خطمشی حکومت خود را بهمنظور اصلاحات امور کشور، طی ده ماده اعلام کرد، که مادهی نهم آن، در رابطه به انتخاب نمایندگان شورای ملی بود. این ماده، در لویهجرگهی سال ۱٣٠۹، به شرح زیر بهتصویب رسید: «٢۹ مادهی لایحۀ انتخابات شورای ملی بهحضور ما قرائت گردید و با توضیحاتی که از طرف مجلس پیرامون آن صورت گرفت، قناعت ما به صحت آن حاصل آمده، اینک از موافقت خویش نسبت به لایحۀ مذکور، امضأ و اجرای آن را از حکومت عادلانۀ خویش تمنا مینماییم.»
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمهها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
ردهها: │ علوم سیاسی │ دولت │ حقوق اساسی │ سامانههای سیاسی │ اصل تفکیک قوا │ قوههای مقننه