 |
|
گیورگ مورگنسترن
فهرست مندرجات
خاورشناسان زبان‌شناسان غربی
گیورگ مورگنستیرن (به انگلیسی: Georg Morgenstierne)، يا گئورگ مورگنشتیرن که نام کامل او گئورگ والنتین فون مونته آف مورگنستیرنه (به نروژی: Georg Valentin von Munthe af Morgenstierne) است، (زاده‌ی ۱٨۹٢ م - درگذشته‌ی ۱۹٧٨ م)، زبان‌شناس و خاورشناس نروژی و استاد زبان‌شناسی در دانشگاه اسلو بود که در رشته‌ی زبان‌های هندوایرانی، به‌ویژه زبان‌های کسانی که در افغانستان، پامیر و شمال غرب شبه قاره‌ی هند زيست می‌کنند، تخصص داشت. او هم‌چنین عضویت افتخاری پشتوټولنه (فرهنگستان زبان پشتو) افغانستان را دارا بود.
| ▲ | زندگی‌نامه |
 |
گیورگ مورگنستیرن در ٣ ژانويه ۱٨۹٢ ميلادی در شهر اسلو کشور نروژ، در خانواده‌ای که نسل اندر نسل به‌عنوان مقامات دولتی برای پادشاهان دانمارکی و سوئدی و نروژی خدمت می‌کرد، به دنيا آمد.
وی، در آغاز زبان لاتین و یونانی را فراگرفت و سپس، در سال ۱۹٠۹ ميلادی وارد دانشگاه اسلو شد و به تحصيل زبان‌شناسی تطبیقی زبان‌های باستانی هندواروپایی پرداخت. اما بيشتر به مطالعه‌ی فرهنگ و زبان‌های هند علاقه‌مند شد. بين سال‌های ۱۹۱۴-۱۹۱٧، به مطالعه زبان‌شناسی تاريخی و تطبيقی و واژه‌شناسی زبان‌های شرقی، عمدتاً زبان‌های هند و همچنان زبان فارسی در بن و برلين مشغول بود و سعی در مطالعه متون سغدی در مجموعه برلین کرد. در سال ۱۹۱٨، او دکترای خود را از دانشگاه برلین به‌دست آورد و رفته رفته جذب زبان‌شناسی ايرانی شد و به‌مطالعه زبان پشتو آغاز نمود. بعدها اين موضوع در مرکز پژوهش‌های او قرار گرفت و زندگی علمی خود را وقف آن کرد.
او میان سال‌های ۱۹۲۳ تا ۱۹۷۱ در کشورهای ایران، افغانستان، هندوستان و پاکستان به پژوهش‌های زبانی پرداخت. در ۱۹۲۴ با معرفی‌نامه‌ای از پادشاه نروژ به کابل نزد پادشاه افغانستان رفت. عبدالغفور روان فرهادی در این خصوص می نویسد:
- «استاد مورگنستیرن از راه تورخم و جلال‌آباد در آپریل ۱۹۲۴، یعنی ثور ۱٣٠٣ در سی‌ودو سالگی به کابل رسید. [خود] حکایت می‌کند که در طی راه افغانان به یکدیگر توضیح می‌دادند، که او انگلیسی نیست، و برای مطالعه زبان پشتو آمده است!
نامه‌ای از محمود طرزی، سفیر کبیر افغانستان، و نیز سفارشنامه‌ای به امضای هوکان پادشاه ناروی در بغل داشت و به‌حضور پادشاه امان‌الله خان مشرف شد، و مورد تفقد آمد. تا اخیر تابستان، یعنی تا ماه سپتامبر در همین دیار بود. در عمارت باغ شاهنشاه بابر مسکن داشت. دانشمندان افغانستان با او از راه الفت پیش می‌آمدند. از آن‌وقت ملتفت گردید که افغانستان وطن دوم اوست و این سخن را تا امروز پیهم تکرار می‌کند.»
مورگنستیرن، به‌جز کار بر روی زبان‌ها، پژوهش‌های ارزشمندی درباره‌ی زبان‌های در مرز نابودی، رقص‌های مربوط به روزگار پیش از مسلمانی و فرهنگ بومی را با ضبط فیلم و صدا و گرفتن عکس گردآوری نمود که اکنون حاصل آن پژوهش‌ها در کتابخانه ملی نروژ در دست است.
| ▲ | آثار |
...
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ ...