 |
|
هنری جورج راورتی
فهرست مندرجات
- زندگی‌نامه
- مطالعات درباره‌ی پشتون‌ها و زبان پشتو
- آثار
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
خاورشناسان زبان‌شناسان غربی
هنری جورج راورتی (به انگلیسی: Henry George Raverty) در افغانستان معروف به میجر راورتی (زاده‌ی ١٨٢۵ م - درگذشته‌ی ١٩٠٦ م)، افسر نظامی هند بریتانیایی (کمپانی هند شرقی بریتانیا) و از زبان‌شناسان و خاورشناسان نامی انگلستان بود که طبقات ناصری را از پارسی به انگلیسی ترجمه کرد و این کتاب در لندن به‌سال ۱٨٧٣ و ۱٨٨۱ میلادی، چاپ شد. وی یکی از گرانبهاترین نسخ مجمل التواریخ و القصص را نیز داشت که پس از مرگش امنای اوقاف گیب آن نسخه را از زن بیوه‌ی او خریداری کردند.
| ▲ | زندگی‌نامه |
 |
هنری جورج راورتی، در ٣١ مه ١٨٢۵ میلادی، در شهرک فالموث، که در کورنوال بریتانیا واقع است، به‌دنیا آمد. او ١٨ سال داشت که وارد ارتش شد و بین سال‌های ١٨۴٣ تا ١٨٦۴، به‌عنوان افسر نظامی در لشکر سوم پیاده‌نظام بومی بمبئی خدمت کرد. او در سال ١٨۴٨ میلادی، شهر ملتان و در سال ١٨۴۹ میلادی، شهر گجرات را گشود. سپس، از دریای سند عبور کرد و امیر دوست‌محمدخان را ناگزیر ساخت تا پیشاور را ترک کند. وی، در لشکرکشی‌های ١٨۴۹-١٨۵٠، هند بریتانیایی در پنجاب ١٨۵٠ در سوات نیز شرکت داشت و جنگید.
با این حال، زمانی که او در پیشاور خدمت می‌کرد، زبان و ادبیات پشتو را نزد قاضی عبدالرحمان خان محمدزایی (١٨٢٧-١٨۹۹) و میرزا محمداسماعیل (١٨۱٣-۱۹۱٢) آموخت؛ پس از ان، فرهنگ جغرافیایی پیشاور را نگاشت و آغاز به مطالعه‌ی ادبیات افغانستان، به‌ویزه شعر، زبان و ادبیات پشتو در این کشور کرد.
میجر راورتی، در سال ١٨٦٢ میلادی به‌درجه‌ی کاپیتانی نایل آمد، در سال ١٨٦۴ میلادی به‌سن ٣۹ سالگی بازنشسته شد و سر انجام، در ٢٠ اکتبر ١٩٠٦ میلادی، به‌سن ٨١ سالگی در روستای Grampound Road شهرستان کورنوال، در ناحیه جنوب غربی انگلستان درگذشت.
| ▲ | مطالعات درباره‌ی پشتون‌ها و زبان پشتو |
راورتی، در مطالعات اولیه‌ی خود پشتون‌ها را از نسل یهود دانسته است. او می‌گوید در کتاب تذکرةالملوک که یک اثر نایاب است، پشتون‌ها از فرزندان یهود خوانده شده‌اند. همو افزوده است: پشتون‌ها از روزگار باستان رفته رفته از آسیای غربی به مناطقی که اکنون در آن ساکنند، کوچیده‌اند. وی پس از تحقیقات فراوان در مورد زبان پشتو، سامی و ایرانی به این نتیجه رسید که پشتون‌های یکی از ده قبیله‌ی گمشده‌ی قوم یهود هستند که از ٢۵٠٠ سال قبل بدین‌سو، بسیاری از رسوم یهودیان را که در عهد یعقوب نبی وجود داشت، حفظ کرده‌اند. اما پژوهش‌های بعدی دانشمندان بی‌پایگی این نظر را ثابت کرده است و اغلب دانشمندان و محققان اين نظريه را رد مى‌‌كنند؛ و بر اين باور هستند كه قوم پشتون به‌شاخه‌ی از تبار آريايی (به‌ویژه گویندگان زبان گاتها در اوستا) تعلق دارد.
هم‌چنین راورتی، درباره‌ی زبان پشتو مطالعات زیادی به انجام رسانید و کتاب‌های زیادی هم در این زمینه نگاشت، چنان‌که در انگلیس به او عنوان «پدر زبان پشتو» را دادند. او که زبان پشتو را با زبان‌های سامی مقایسه کرده بود، عقیده داشت که پشتو رابطه‌ی استواری با زبان‌های سانسکریت و زند دارد و همین‌طور نیز با زبان پهلوی خویشاوند است.
| ▲ | آثار |
از هنری جورج راورتی، آثار زیادی در زمینه‌ی زبان‌شناسی و تاریخ موجود است، که از آن میان می‌توان به آثار زیر اشاره کرد:
- دستور زبان پختو، پشتو و یا زبان افغان‌ها (چاپ نخست در سال ۱٨۵۵، چاپ دوم در سال ۱٨٦٠، چاپ سوم در سال ۱٨٦٧ میلادی)
- اصطلاحات فنی انگلیسی - هندوستانی (چاپ سال ۱٨۵۹ میلادی)
- منتخبی از اشعار افغان‌ها، از قرن شانزدهم تا قرن نوزدهم (چاپ سال ۱٨٦٢ میلادی)
- گلشن روه، منتخبی از نظم و نثر زبان پشتو (چاپ سال ۱٨٦٧ میلادی)
- حکایات ايسپ الحکیم (چاپ سال ۱٨٧۱ میلادی)
- رساله‌ی راهنمای پشتو (چاپ سال ۱٨٨٠ میلادی)
- ترجمه طبقات ناصری، منهاج‌الدین سراج جوزجانی، از فارسی به انگلیسی (چاپ سال ۱٨٨۱ میلادی)
- یادداشت‌های در مورد افغانستان و بخشی از بلوچستان (۱٨٨۱-۱٨٨٨ میلادی، چاپ سال ۱۹٧٨ میلادی در پاکستان).
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
از تاریخ ادبی ایران، تألیف براون، ج ٣، صص ٢۴٨ و ۴٧٧) (چهار مقاله تعلیقات دکتر معین، صص ٢٣۱ و ٢٣٢. و نیز رجوع شود به احوال و اشعار رودکی، ج ٣، ص ۹۵٣ شود.
برگرفته از: مقاله‌ی «هینری جورج راورټی»، ویکی‌پدیای پشتو، دانشنامه‌ی آزاد، ترجمه به فارسی برای دانشنامه‌ی توسط کریم پویل.
مرى لوئيس كليفورد كه معتقد است سابقه سكونت اين قوم آريايی (پشتون‌ها) در سرزمين افغانستان به اعصارى بسيار كهنتر مىرسد، چنين اظهار نظر مىكند: «حسب ظاهر، مىبايست اين داستان مجعول بعد از گرويدن افغان‌ها به اسلام، يعنی احتمالاً در ايام حكومت مغولان بر هند، ساخته و پرداخته شده باشد. شايد اين‌طور تصور مىشده كه ساختن شجره نسبی كه پشتون‌ها را بهنحوى به انبياى سلف مورد قبول و تجليل اسلام و پيامبر اكرم(ص) بپيوندد، اعتبار و حيثيت ايشان را به‌عنوان مسلمانی واقعى تحكيم خواهد بخشيد.» (مرى لوئيس، سرزمين و مردم افغانستان، ترجمه مرتضى اسعدى، چاپ اول: ۱۳٦۸، ص ۵۲).
برگرفته از: مقاله‌ی «هینری جورج راورټی»، ویکی‌پدیای پشتو، دانشنامه‌ی آزاد، ترجمه به فارسی برای دانشنامه‌ی توسط کریم پویل.
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ خاورشناسی │ خاورشناسان غربی │ زندگی‌نامه‌ها