 |
|
جنبش‌های آزادی‌بخش افغانستان
رستاخیز قندهار
فهرست مندرجات
◉ ..
◉ ..
◉ ..
◉ ..
◉ ..
◉ يادداشت‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
.
جنبش‌های آزادی‌بخش افغانستان
هنگامی‌که دولت تیموریان هرات رو به افول نهاد، خراسان بزرگ از سه سو، مورد تاخت و تاز حکومت‌های تازه به‌دوران رسیده ترک و تاتار قرار گرفت، که هر یک چشم طمع به این سرزمین دوخته بودند. از جانب شمال، از ناحیه‌ی ترکستان غربی، ازبک‌ها دست به کشورگشایی زدند و در سال ۱۵۰۷ میلادی، به پایتخت سلاطین تیموری در هرات یورش نموده و آن‌را به تصرف خود درآوردند. از سوی غرب، شاه اسماعیل صفوی، که با شتاب دولت مقتدری قزلباش‌ها را در ایران کنونی برپا کرده بود، قلمرو خود را به‌سوی افغانستان امروزی گسترش می‌داد. او، پس از غلبه‌ی خونبار بر شیبک‌خان ازبک در مرو، در سال ۱۵۱۱، روی به هرات نهاد، این شهر را اشغال نمود و عده‌ای زیادی از مردم آن‌را به جرم سنی‌بودن قتل‌عام کرد. از طرف دیگر، ظهیرالدین محمد بابر، بنیان‌گذار امپراتوری مغل در هند، در سال ۱۵۰۴، کابل را تسخیر کرد و مدتی آن‌را پایتخت خود قرار داد.
با این‌حال، هرات، نزدیک به دو سده در تصرف دولت قزلباشان صفوی بود و بر بیش‌تر بخش‌های شمال افغانستان، ازبکان شیبانی چیره بودند و سایر قسمت‌ها در دست سلسله‌ای گورکانی هند قرار داشت. در تمام دوران سلطنت صفویه بر ایران، و مغولان در هند، قندهار مورد نزاغ آن‌ها بوده و همواره دست به‌دست می‌شد. تاآن‌که در سال ۱۷۰۹، میرویس‌خان هوتکی، در قندهار قیام و اعلام استقلال کرد و بساط سلطه‌ای صفویان را از افغانستان برچید و آنان را از این کشور بیرون ریخت.
[۱]
[▲] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی نگاشته شده است.
[▲] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[▲] جُستارهای وابسته
□
[▲] سرچشمه‌ها
□