کالبدشناسی سکس

از: دانشنامه‌ی آریانا

کالبدشناسی آمیزش جنسی

فهرست مندرجات

◉ اندام‌های جنسی زن
◉ اندام‌های جنسی مرد
◉ سکس طبیعی
◉ يادداشت‌ها
◉ پيوست‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
◉ پيوند به بيرون

کالبدشناسی

سکس

کالبدشناسی آمیزش جنسی (به انگلیسی: Anatomy of Sex)، شاخه‌ای از کالبدشناسی بدن انسان است که به مطالعات ریخت‌شناسی (مورفولوژی) اندام‌های جنسی زن و مرد، کارکرد و شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها می‌پردازد.

▲	اندام‌های جنسی زن (Female Sex Organs)

دستگاه تناسلی زن، دستگاهی در بدن انسان‌های مادینه است که عمل جنسی و کار تولیدمثل را انجام می‌دهد. این دستگاه از دو بخش خارجی و داخلی تشکیل شده‌ است که ساختارهای داخلی دستگاه تناسلی زنانه، شامل مهبل (Vagina) و گردن رحم (Cervix) و رحم (Uterus) و لوله‌ی رحم (Fallopian tube) و تخمدان‌ها (Ovaries) است و در قسمت یک‌‌سوم پایینی شکم قرار دارند. بخش خارجی که فرج یا کُس (Vulva) نامیده می‌شود، شامل تپه‌ی ونوس (Mons pubis)، شکاف پودندال (Pudendal cleft)، کلیتوریس (Clitoris)، لب‌های خارجی (Labia majora) و لب‌های داخلی (Labia minora) و غده‌ی بارتولین (Bartholin's gland) و میزراه یا مجرای دفع ادرار (Urethra) و مدخل مهبل یا واژن (Vaginal opening) است.

◼ فرج: (Vulva)

فرج به بخش بیرونی دستگاه تناسلی زن گفته می‌شود که به زبان عامیانه آن را کُس می‌نامند. این بخش، که در زنان مختلف، از تبارهای مختلف جهان، دارای اندازه، شکل و رنگ متفاوت است و هم‌چنین شکل و اندازه‌ی آن نظر به سن خود فرد هم تغییر می‌کند، از اندام‌های جنسی تشکیل شده است که در خارج از واژن قرار داشته و در عمل جنسی نقش بسیار مهم دارند.

تپه‌ی ونوس (Mons pubis)، بافتی تپه‌گونه، متشکل از چربی است که در ناحیه جلوی استخوان شرمگاهی یا زهار و بالای واژن زنان قرار گرفته و وظیفه حفاظت از استخوان شرمگاهی، در مقابل زدن ضربات شریک جنسی در هنگام آمیزش را به‌عهده دارد. این ناحیه پس از بلوغ جنسی، بزرگ می‌شود و هم‌چنین با رویش موهای ضخیم که موهای زهار نام دارند، پوشیده می‌شود. تغییر اندازه این ناحیه، بستگی به ترشح هورمون‌ها و میزان توزیع چربی در بدن دارد. بافت چربی تپه‌ی ونوس، به هورمون استروژن حساس است. به‌همین دلیل، در آغاز بلوغ، این بخش از بدن زنان با برجسته‌شدن، از بخش‌های هم‌جوارش متمایز می‌شود.

تپه‌ی ونوس، به‌سمت پایین، به دو لبه‌ی بزرگ (Labia majora) تقسیم می‌شود. این لبه‌ها، چوچوله، دهانه‌ی واژن، میزراه و دیگر بخش‌های دستگاه تناسلی زن را احاطه کرده‌ و از آن‌ها محافظت می‌کنند. در زنان دو جفت لبه وجود دارد: لبه‌های بزرگ و لبه‌های کوچک.

کُس‌ها و به‌ویژه لبه‌های کوچک آن از نظر شکل، اندازه و رنگ بسیار متنوع و از شخصی به شخصی دیگر متفاوتند.

لبه‌های بزرگ (لبه‌های خارجی)، به دو غشای پوستی بیرونی فرج زن گفته می‌شود که از تپه‌ی ونوس تا میان‌دوراه (Perineum) امتداد دارند. در واقع، این لبه‌ها که بخشی از بافت بیرونی و قابل‌رؤیتِ فرج زن تشکیل می‌دهند، همساخت کیسه‌ی بیضه در مردان هستند.

لبه‌ی کوچک (Labia minora) به لبه‌ی درونی عضو فرج گفته می‌شود که اندامی از دستگاه تناسلی زن است. لبه‌های کوچک از نظر شکل، اندازه و رنگ بسیار متنوع و از شخصی به شخصی دیگر متفاوتند.

چوچوله یا کلیتوریس (Clitoris)، یکی از اندام‌های جنسی زن است که بخش دکمه‌مانند و قابل رؤیت آن نزدیک اتصال لب‌های کوچک به‌هم، در بالای خروجی میزراه و مهبل قرار دارد. این اندام، دارای ساختار پیچیده‌ای شامل بخش‌های بیرونی و درونی است. این بخش‌ها شامل سَر کلیتوریس (Clitoral Glans)، تنه (محور) کلیتوریس (Clitoral Shaft)، کلاهک کلیتوریس (Clitoral Hood) و بولب‌های وستیبولار (Vestibular bulbs) می‌باشد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند، بخش‌هایی از کلیتوریس به درون فَرج و مهبل گسترش می‌یابند.

کلیتوریس، که نقش آن صرفاً در برانگیختگی جنسی و رسیدن به اوج لذت جنسی است، حساس‌ترین ناحیه‌ی شهوانی و منشأ اصلی تمایل جنسی در زنان است. زیرا، فراوانی رگ‌های خونی و اعصاب حسی که بیش‌تر آن‌ها مربوط به احساس لذت جنسی است (کليتوريس بيش از ۸۰۰۰ پايانه‌ی عصبی دارد)، کلیتوریس را به حساس‌ترین منطقه‌ی تحریک‌پذیر جنسی زن تبدیل کرده‌ است. از این‌رو، تحریک کلیتوریس می‌تواند توسط خود فرد یا شریک جنسی او منجر به ایجاد ارگاسم شود. مؤثرترین روش تحریک کلیتوریس با انگشت، لیسدن با زبان یا مالیدن سر آلت مرد به آن می‌باشد.

موقعیت [۱] کلاهک کلیتوریس (Clitoral Hood) و موقعیت [۲] سَر کلیتوریس (Clitoral Glans) را نشان می‌دهد.

این تصویر سَر کلیتوریس (Clitoral Glans) تحریک‌شده را نشان می‌دهد. تحریک کلیتوریس شایع‌ترین روش رسیدن به ارگاسم در زنان است.

این تصویر بزرگ‌نمایی کلاهک کلیتوریس (Clitoral Hood) نشان می‌دهد. تحریک کلیتوریس شایع‌ترین روش رسیدن به ارگاسم در زنان است.

مطالعات نشان می‌دهد که ۷۰ تا ۸۰ درصد زنان برای رسیدن به اوج لذت جنسی (ارگاسم) نیاز به تحریک مستقیم کلیتوریس دارند، گرچه تحریک غیرمستقیم کلیتوریس از طریق سکس واژینال نیز می‌تواند برای رسیدن به ارگاسم مؤثر باشد.

دهلیز مهبل Vestibule of vagina یا وسستیبول فرج (Vulval vestibule)، به فضای محدود به‌سطوح داخلی لب‌های کوچک گفته می‌شود، که ناحیه‌ی بادامی‌شکل است و در آن منفذ پیشابراه، غدد بارتولین و دهانه‌ی واژن قرار دارد.

غدد بارتولین (Bartholin's glands)، دو غده برون‌ریز ‌‌در دو طرف سوراخ مهبل هستند که هر کدام به اندازه یک نخوداند و مانند غدد پیازی-میزراه‌ی (Bulbourethral gland) در دستگاه تناسلی مردان عمل می‌کنند. این دو غده در نزدیکی منفذ واژن (مهبل) واقع شده‌اند و در دستگاه تناسلی زن قرار دارند. غدد بارتولین موکوسی را به درون دهلیز می‌ریزد و سطح آن را لغزنده می‌کند تا مقاربت آسان شود. این غدد، وقتی شروع به ترشح موکوس می‌کنند که تحریک جنسی شوند.

ورودی مهبل (Vaginal opening یا Urethral opening)، مدخلی است که در بخش بیرونی دستگاه تناسلی (فَرْج) زن قرار دارد و در دختران، پرده‌ی بکارت که بافت نازکی است از جنس مخاطی مشابه با دیواره‌ی واژن، آن‌را به‌صورت ناقص می‌پوشاند. ضخامت پرده‌ی بکارت در افراد مختلف متفاوت است. مهبل (Vagina)، مجرایی کاملاً انعطاف‌پذیر و عضلانی، به‌طول هشت تا دوازده سانتی‌متر و پهنای حدود دو و نیم سانتی‌متر، در بخش درونی در دستگاه تناسلی زنانه است که از فرج تا گردن رحم امتداد داشته و در آمیزش جنسی و زایمان کاربرد دارد و در هنگام مقاربت، آلت مردانه (کیر) به آن وارد می‌شود و در زمان انزال مایع منی در آن می‌ریزد.

در طی فعالیت جنسی، در صورت تحریک اعصابی که در ورودی واژن (اطراف کلیتوریس) متمرکز هستند، لذت جنسی زنانه به‌وجود می‌آید. در طی برانگیختگی جنسی، به‌ویژه با تحریک کلیتوریس، ماده خودروان‌کاری ترشح‌شده از سلول‌های دیواره‌های مهبل، از اصطکاک ایجادشده در اثر فعالیت‌های گوناگون جنسی می‌کاهد.

واژن، با برانگیختگی، معمولاً ظرفیت رشد طولی تا چندین سانتی‌متر و پهنا تا دو برابر را داراست و درون آن به‌وسیله‌ی ماده‌ای لزج برای تساهل در ورود و خروج آلت تناسلی مردانه لیز و لغزنده می‌شود.

‌‌مجرای ادرار یا منفذ پیشاب‌راه (Urethral Meatus)، در خط وسط وستیبول قرار دارد. دو سوم قسمت تحتانی پیشاب‌راه درست در مجاور دیواره‌ی قدامی واژن قرار گرفته و دهانه‌ی آن در خط وسط ۱ تا ۱،۵ سانتی‌متر پایین‌تر از قوس عانه به وستیبول باز می‌شود. دهانه‌ی پیشاب‌راه به‌صورت یک شکاف عمودی پا بینی‌شکل دیده شده و ۴ تا ۵ میلی‌متر قابلیت اتساع دارد. مجرای ادرار وظیفه دفع کردن ادرار را به‌عهده دارد.

میان‌دوراه (Perineum)، که در فارسی برای آن، واژه‌ی عربی عجان و واژه‌ی فرانسوی پرینه هم به‌کار رفته‌ است، به محدوده میان مهبل و مقعد گفته می‌شود. گرچه پرنیه بخشی از فرج نیست، ولی یکی از نقاط حساس جنسی است که مالیدن آلت مردی به آن یا لیسیدن آن برای زن لذت‌بخش است. در جریان ارگاسم عضلات پرینه‌ی زن به‌طور هماهنگ منقبض می‌شود. هماهنگی کشش عضلات باعث فشار و جاری‌شدن خون در رگ‌ها و باعث ارضا می‌شود.

▲	اندام‌های جنسی مرد (Male Sex Organs)

دستگاه تناسلی مرد، دستگاهی در بدن انسان‌های نرینه است که عمل جنسی و تولید اسپرم و ساخت هورمون‌های جنسی لازم برای تولید اسپرم و وظیفه‌ی بنیادی‌ تولید مثل را انجام می‌دهد. این دستگاه از دو بخش اندام‌های جنسی خارجی (External genital organs) و داخلی (Internal genital organs) تشکیل شده‌ است که اندام‌های جنسی خارجی شامل آلت مردی یا کیر (Penis)، خایه (Testicle) و کیسه‌ی خایه (Scrotum)، که بیضه‌ها در آن آویزان هستند، می‌باشد؛ و اندام‌های داخلی دستگاه تناسلی مردان، از اپیدیدیم (Epididymis)، رگ وابران (Vas deferens) و غدد تناسلی پیوست (Accessory glands) تشکیل شده‌ است. غدد تناسلی پیوست، که ترشحات برخی از آن‌ها با اسپرم آمیخته و منی را به‌وجود می‌آورد، شامل غده‌ی پروستات (‎Prostate)، وسیکولار (‎Vesicular)، غدد کوپر (‎Cowper یا Bulbourethral) و آمپولا هستند. ‎

◼ آلت مردی: (Penis)

آلت تناسلی مرد (کیر)، اندامی است بی‌استخوان و غضروفی در انسان نر که بافت نعوظی آن از سه سیلندر (دو عدد جسم غاری (Corpus cavernosum) و یک عدد جسم اسفنجی (Corpus Spongiosum) به‌طولی حدود ۱۲،۹ تا ۱۵ سانتی‌متر و قطر حدود ۴ سانتی‌متر تشکیل شده‌ است. در زیر آلت تناسلی، بیضه قرار دارد. کیر برای آمیزش جنسی و دفع ادرار استفاده می‌شود.

▲	آمیزش جنسی طبیعی (Naturally Sex)

تصویر لخت یک زن، با اندام ایده‌آل

اهمیت رابطه‌ی جنسی یا سکس در زندگی چقدر است؟ با چه سنجه‌هایی می‌شود پاسخ این پرسش را یافت؟ چه بخش از سکس طبیعی‌ست و چه سهمی از آن مربوط است به اجتماع و ساخت اجتماعی؟ بین سکس و عشق می‌توان رابطه‌ی قابل تعریفی یافت؟

راوی یکی از کتاب‌های میشل ولبک، رمان‌نویس معاصر فرانسوی، در جواب این انتقاد که به سکس اهمیت زیادی می‌دهد، می‌گوید انکار نمی‌کنم که شاید در زندگی روزمره شادی‌های دیگر کم کم جای سکس را بگیرند، اما سکس آن لحظه‌ی منحصر به‌فردی‌ست که در آن بی‌واسطه از طریق اعضای‌مان متعهد می‌شویم. اگر این حرف‌ رمان‌نویس فرانسوی درست باشد، کارناوال‌های اقلیت‌های جنسی که در سطح جهانی سال‌به‌سال در حال گسترش است و بیان صریح‌تر و شایع‌تر مسائل جنسی در رسانه‌ها از جمله شبکه‌های اجتماعی را دلیلی بر صحت آن خواهید یافت. اما آیا چنین است؟ یک تحقیق جدید نشان داده که مردم بریتانیا نسبت به دهه‌های گذشته کم‌تر به اصطلاح سکس دارند. البته در این تحقیق تعریف سکس رابطه‌ی جنسی بین مرد و زن بوده است که خود سوال‌های جدید را پدید می‌آورد چرا که امروزه صحبت آشکار در مورد سکس باعث شده تنوع در عمل جنسی و در رابطه‌های جنسی بیش‌تر نمایان شود و به این معنا سکس از تعریف‌های مرسوم بگریزد. (داریوش کریمی، «سکس و میزان اهمیت آن»، برنامه‌ی پرگار)

سکس فراتر از آمیزش جنسی است و به‌تمام فعالیت‌هایی گفته می‌شود که باعث تحریک جنسی می‌گردد. سکس، در واقع، بوسیدن، در آغوش گرفتن، نوازش‌کردن، لیس‌زدن، سکس دهانی، تحریک نواحی حساس بدن توسط لمس‌کردن و مالیدن و حتی خودارضایی (شخص می‌تواند با خود سکس داشته باشد) را نیز شامل می‌شود.

به‌هر حال سکس، به مجموع فعالیت‌های جنسی یک فرد گفته می‌شود، که به‌سبب میل جنسی یا اجبار (تجاوز جنسی) پدید می‌آید. میل جنسی یکی از جنبه‌های محوری انسان است. روشی است طبیعی و مثبت برای بیان خود. میل جنسی فقط به سکس خلاصه نمی‌شود، بلکه مسائل دیگری هم مثل: لذت جنسی و صمیمیت و نزدیکی و بچه‌دار شدن را نیز در بر می‌گیرد، و هم‌چنین منع‌های فرهنگی و مذهبی (تابو) و ارزش‌های مربوط به گرایش‌های جنسی نیز مطرح است.

بنابراین، سکس می‌تواند به‌طور طبیعی به‌سبب میل جنسی: لذت جنسی‌بردن، ابراز عشق و عواطف نسبت به دیگری، داشتن صمیمیت و نزدیکی، برای آن‌که خود فرد احساس آرامش داشته باشد، و بچه‌دار شدن پدید آید؛ و یا به‌شکل غیرطبیعی، مثلاً به‌شکل تجاوز جنسی (انجام نزدیکی جنسی با فرد، بدون رضایت او) صورت پذیرد.

از این‌رو، سکس طبیعی، فقط به‌کاربردن صحیح روش‌های آمیزش جنسی نیست، بلکه در این فرآیند (روند سکس از نقطه‌ی آغاز تا پایان)، توجه به احساسات و خواسته‌های یکدیگر، داشتن صمیمیت و نزدیکی و ایجاد جو مناسب نیز بسیار مهم است.

هم‌چنین سکس طبیعی، می‌تواند هر بار متفاوت باشد. از سوی دیگر، زندگی سکس ممکن است در طول دوران زندگی تغییر کند، مثلاً به‌دلیل ایجاد تغییرات در بدن یا در میزان میل جنسی (نیاز به سکس) که طبیعی است. بعضی‌ها برای مدتی کوتاه یا طولانی سکس ندارند. از سوی دیگر، افراد روابط بسیار مختلفی دارند و ممکن است زندگی سکسی آن‌ها هم متفاوت باشد. مثلاً: بعضی‌ها قبل از ازدواج سکس دارند و برخی دیگر تا زمان ازدواج صبر می‌کنند. عده‌ای فقط یک شریک جنسی دارند و پاره‌ای دیگر، چندین شریک. در هر حال، در سکس طبیعی، اعلام موافقت با سکس ضروری است.

این بدین معنا است که فرد هر باری که سکس دارد، باید موافقت خود را اعلام کند و احساس کند که آمادگی دارد و هم‌چنین شریک جنسی او باید آمادگی داشته و موافق باشد. موافقت به‌معنای آن است که هر دو نفری که قرار است سکس داشته باشند، باید با انجام این کار موافق باشند و هر دو طرف در هر لحظه‌ای حق دارند سکس را متوقف کنند. بنابراین، هیچ‌کس اجازه ندارد فردی را مجبور به سکس کند.

با این حال، سکس و آمیزش جنسی، به دوگونه شرایط وابسته است: نخست، شرایط آناتومی و فیزیولوژی (سلامت) اندام‌های جنسی، توانایی میل جنسی و شرایط روحی و روانی فرد؛ دو دیگر، شرایط اجتماعی، از نظر باورهای سنتی و مذهبی (تابوها) و قوانین مدنی جامعه (ممنوعیت‌ها). این دوگونه شرایط را می‌توان جداگانه بررسی کرد.

[▲] يادداشت‌ها

[▲] پيوست‌ها

...

[▲] پی‌نوشت‌ها

...
شکاف پودندال (Pudendal cleft)، به بخشی از فرج گفته می‌شود که تپه‌ی ونوس را به دو لب بزرگ (یعنی: لب‌های خارجی) تقسیم می‌کند.

It refers to a section of the vulva or a crease at the basal point of the mons pubis where it divides and forms the labia majora. The Pudendal cleft is actually the name given to the fissure between the labia majora.

[▲] جُستارهای وابسته

□
□
□

[▲] سرچشمه‌ها

□
□
□
□

[▲] پيوند به بیرون

□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]

رده‌ها │ ...