 |
|
جنگی که آمریکا نمیتواند در آن پیروز شود
فهرست مندرجات
◉ طالبان چگونه در مناطق تحت کنترل خود حکومت میکنند؟
◉ يادداشتها
◉ پینوشتها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمهها
.
طالبان چگونه در مناطق تحت کنترل خود حکومت میکنند؟
با آنکه در سپتامبر ۲۰۱۴، نیروی هوایی ایالات متحدهی آمریکا گزارش داد که در هشت سال گذشته، بیش از هر ماه دیگر در افغانستان بمباران کرده است، حالا سکات میلر، فرمانده ماموریت حمایت قاطع ناتو در افغانستان، در گفتوگو با تلویزیون انبیسی گفته است: «جنگ افغانستان از طریق نظامی برنده ندارد... زمان آن است که برای حل این جنگ راه حل سیاسی جستجو شود».
والاستریت ژورنال و واشنگتنپُست - در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۸ - مدعی شدند که دونالد ترامپ تنها یک روز بعد از دستور خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، از وزارت دفاع ایالات متحده خواسته که نیروهای آمریکا در افغانستان نیز بهتدریج کاهش یابد. او سرانجام پذیرفته است که جنگ افغانستان را باخته است.
سردار محمدنادر نعیم، معاون شورای عالی صلح افغانستان روز دوشنبه ۱۷ دسامبر ۲۰۱۸، در نشست خبری در کابل گفت، مذاکرات صلح آمریکا با طالبان به روند صلح این کشور کمک خواهد کرد اما جنگ این کشور برنده ندارد. به گزارش خبرنگار العربیه در افغانستان، او علاوه کرد، بیشتر افراد سئوال میکنند که چرا حکومت افغانستان بهجای امریکا در مذاکرات صلح با طالبان وارد صحنه نمیشود اما پاسخ این است که آمریکا یکی از طرفهای اصلی جنگ با طالبان است. طالبان هم تلاش دارند با کسانی وارد مذاکرات صلح شوند که بیشترین صلاحیت را داشته باشند که آمریکا یکی از گزینههای آنهاست.
در ۱۴ مهر ۱۳۹۵، جان کری» وزیر پیشین امور خارجه آمریکا نیز از گروه طالبان خواسته بود تا مانند حزب اسلامی حکمتیار به روند صلح بپیوندد. زیرا جنگ جاری در افغانستان برنده ندارد.
این در حالیست که از زمان تجاوز آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱، جنگ به مناطق زندگی غیرنظامیان کشیده شد و میزان کشته شدهها بر اثر بمبهای دستساز، حملات انتحاری ستیزهجویان و حملات هوایی نیروهای خارجی روز به روز افزایش یافت.
با گذشت ۱۷ سال از جنگ در افغانستان، که طولانیترین جنگ در تاریخ آمریکاست، آمار کشتههای جنگ در افغانستان از هر زمانی بیشتر شده و خشونتها از هر زمانی بدتر شده است. چنانکه دفتر کمکرسانی سازمان ملل متحد در افغانستان که اخبار تلفات غیرنظامیان را پیگیری میکند در آغاز سال ۲۰۱۸ اعلام کرد در چهار سال گذشته هر ساله بیش از ۳۴۰۰ غیرنظامی افغان کشته و بیش از ۶۸۰۰ غیرنظامی نیز زخمی شدهاند.
با این وضع، مایک پامپیو وزیر خارجه کنونی آمریکا در پایان نشست ششروزه نمایندهی این کشور با طالبان در قطر از پیشرفت در گفتگوهای صلح و جدیت در خروج نظامیانشان سخن گفته است. او افزود که از سوی زلمی خلیلزاد «خبرهای خوشی» را دریافت کرده و نگاشته است که ایالات متحد امریکا به آوردن صلح در افغانستان و خروج نیروها از این کشور جدی است و واشنگتن نخواهد گذاشت افغانستان دوباره به لانههای امن هراسافگنان بینالمللی مبدل شود.
اما پرسش این است که آمریکا با حضور نظامی خود نتوانست کاری چندانی برای تأمین صلح در افغانستان از پیش ببرد، آنگهی با خروج نیروهایش و حاکمیت جنگسالاران طالب و مجاهد، چه قدرتی میتواند صلح و آزادیهای مدنی را در افغانستان تضمین کند؟
جنگ افغانستان، طولانیترین جنگ آمریکا محسوب میشود اما این جنگی است که واشنگتن نمیتواند در آن پیروز شود و این موضوع در هیچجای افغانستان مانند هلمند آشکار نیست.
در ولایت هلمند، مناطقی که پیش از این سربازان آمریکایی و بریتانیایی سختترین نبردها را در آنجا داشتند اکنون بار دیگر در کنترل طالبان است.
منطقه «باباجی» که در گذشته بزرگترین حملات هوایی بریتانیا در آنجا روی داده است، سال گذشته بهدست طالبان افتاد.
منطقه «مارجه» در جنوب غرب شهر لشکرگاه، جاییکه در سال ۲۰۱۰ میلادی هزاران نیروی آمریکایی، بریتانیایی و افغان یکی از بزرگترین حملات را در آنجا انجام دادند اکنون در کنترل شورشیان است.
در «موسی قلعه» طالبان به مانند یک دولت عمل میکند و در «لشکرگاه» نیروهای طالبان بهقدری به شهر نزدیکند که گاه و بیگاه گلولههای سلاحهای سنگینشان به مراکزی در شهر اصابت میکند.
نیروهای ائتلاف بینالملل ولایت هلمند را سه سال پیش ترک کردند و نیروهای افغان جای خالی آنها را پر کردند. آنچه اکنون در این مناطق بیشتر دیده میشود، نه جنگ طولانی و مستمر بلکه حملات چریکی، درگیری و تیراندازیهای پراکنده و انفجارهای گاه به گاه در مراکز پرجمعیت است. در این مناطق از بمبهای دستساز، سلاح انتخابی طالبان، روز به روز بیشتر استفاده میشود.
نیروهای دولتی افغانستان توانستهاند هر از گاهی به کمک روشهای غیرمتعارف به موفقیتهای کوچک و محدود دست یابند؛ از جمله این روشها نفوذ به مناطق تحت کنترل طالبان و انجام یورشهای ناگهانی است اما سربازان افغان توانی بیش از این ندارند.
از نظر حاجی بازگل از فرماندهان نیروهای افغان در منطقهی مارجه، نیروهای غربی متحدان افغان خود را رها کردهاند. بهگفته فرماندهان افغان، پس از نبردی سخت و طولانی در مارجه، نیروهای آمریکایی بهسرعت منطقه را ترک کردهاند و تنها چیزیکه باقی گذاشتند بودجهای برای پرداخت دستمزد یکسوم از نیروهای افغان است.
به این ترتیب امکان دفاع از منطقه ممکن نشد و طالبان بار دیگر مارجه را بهتصرف خود در آورد. با بازگشت طالبان، مردان افغان که دیگر قادر به ادامه زندگی در مارجه نبودند یا منطقه را ترک کردند و یا به ستیزهجویان پیوستند.
در نبود نیروهای نظامی آمریکایی، دستمایه و دستاویز قرار دادن مذهب توسط ستیزهجویان و نیز فقر گسترده در منطقه، کار برای نیروهای دولتی بیش از پیش سخت کرده است.
ماموران پلیس افغان بهخط مقدم و پستهای کنترل به ماموریت فرستاده شده و بههمین دلیل هم بهشدت نظامی میشوند و بهندرت در کار پلیس مشارکت میکنند.
گفته میشود که اکنون طالبان نه تنها در نبرد بر روی زمین به پیشرویهای قابل توجه دست مییابد بلکه قلب و اذهان مردم را نیز به تسخیر خود درمیآورد.
اکنون در سراسر هلمند مساجد جدیدی تاسیس شدهاند که توسط بازرگانان و اشخاص تامین مالی میشوند. در مقابل، مدارس دولتی خالی هستند. حاجی بازگل میگوید: «تنها در هلمند ۲۰۰ مدرسه طالبان وجود دارد. در اینجا دولت خیلی ضعیف است.»
انگیزهی سربازان افغان نیز برای نبرد، ایدههای دموکراسیخواهانه و بحثهایی همچون حقوق بشر آنگونه که رهبران غربی و دولت مستقر در کابل مطرح میکنند نیست بلکه تنها دلایل شخصی علت حضور آنها در خط مقدم جنگ با طالبان است؛ دلایلی مانند مصادره زمینهایشان توسط طالبان یا بازداشت و ضرب و شتم بستگانشان.
عبدالجبار قهرمان، فرستاده پیشین رئیسجمهور افغانستان در هلمند میگوید: «حتی اگر همه نوجوانان را بکشید، نسل بعدی باز هم به طالبان خواهد پیوست. شورشی بودن همواره نوعی کسب و کار بوده است و اکنون موضوع انتقام نیز مطرح است.»
هیچ آموزش رسمی و هیچ کمک مشخصی برای سربازان افغان که در جنگ مجروح و معلول میشوند وجود ندارد و هیچ آیندهای برای زندگی عادی و غیرنظامی آنها پیشبینی نشده است. بههمین دلیل جانبازان که دیگر جایی برای رفتن ندارند، ترجیح میدهند همچنان و با وجود آسیبهای جسمانی، در خط مقدم باقی بمانند.
از سوی دیگر، ماموران پلیس افغان بهخط مقدم و پستهای کنترل به ماموریت فرستاده شده و بههمین دلیل هم بهشدت نظامی میشوند و بهندرت در کار پلیس مشارکت میکنند. این موضوع باعث میشود تا موفقیت آنان و دولت در جذب وفاداری مردم بهمراتب سختتر شود.
هیچ آموزش رسمی و هیچ کمک مشخصی برای سربازان افغان که در جنگ مجروح و معلول میشوند وجود ندارد و هیچ آیندهای برای زندگی عادی و غیرنظامی آنها پیشبینی نشده است.
پیشرویهای طالبان، دیدگاههای افراطی را بار دیگر حاکم کرده است و به این ترتیب با وجود تمام تلاشهایی که از سوی نیروهای غربی برای برقراری صلح در این کشور انجام شده است، بهنظر میرسد شرایط زندگی در بسیاری از مناطق روندی بهعقب داشته است.
بهعنوان مثال زمانی بهمدت بیش از ۱۵ سال، توانمندسازی زنان یکی از تلاشهای اصلی نیروهای غربی در افغانستان بود اما اکنون در ولایت هلمند حضور زنان بالغ تقریباً کاملاً نامرئی است. زنان ملک خانواده خود محسوب میشوند و تعداد کمی از آنان میتوانند بهکار یا تحصیل بپردازند. زنان حتی نمیتوانند بهطور مستقل از مراقبتهای پزشکی و عدالت بهرهمند شوند.
وضعیتی مشابه در دیگر مناطق تحت کنترل طالبان حاکم است. در حال حاضر تنها مرکز چند ولایت افغانستان همچنان در دست دولت مرکزی است که علت عمدهی آن هم پشتیبانیهای هوایی آمریکاست. تنها در ماه ژوئن گذشته، نیروهای آمریکایی ۳۸۹ حمله هوایی در این کشور انجام دادهاند که بیشترین میزان از این دست حملات از سال ۲۰۱۲ میلادی تا کنون محسوب میشود.
سربازان افغان خواهان افزایش شمار نیروهای آمریکایی هستند زیرا به این ترتیب از حمایت بیشتری برخوردار میشوند. آنها میگویند بدون حضور آمریکاییها حتی نمیتوان یک متر جلوتر رفت.
انتظار میرفت که ایالات متحده آمریکا برای اولینبار پس از آغاز خروج نیروها در سال ۲۰۱۱ میلادی، استقرار حدود چهار هزار نیروی اضافی در افغانستان را تایید کند اما اکنون بهنظر میرسد دیدگاه دولت ترامپ تغییر کرده است؛ حتی شخص رئیسجمهور آمریکا در این باره میپرسد که «چرا ما ۱۷ سال است که در افغانستان هستیم؟»
مردم هلمند در انتظار صلح، در حالیکه حضور زنان بالغ تقریباً آنجا کاملاً نامرئی است.
با این وجود در میان افغانها هیچ فرماندهی باور ندارد که ارتش میتواند به این خصومتها پایان دهد. آنها میگویند تنها گفتگو است که میتواند صلح را به ارمغان بیاورد. فرماندهان افغان میگویند: «ما از چهل سال پیش میدانستیم که گلوله، جنگ را متوقف نمیکند.»[۱]
[▲] يادداشتها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[▲] پینوشتها
[۱]- طالبان و افغانستان؛ جنگی که آمریکا نمیتواند در آن پیروز شود، یورونیوز، ترجمهی آزاد از مقالهی هفتهنامهی گاردین: ۳ اوت ۲۰۱۷.
[▲] جُستارهای وابسته
□
[▲] سرچشمهها
□ وبسایت یورونیوز (euronews)؛ ترجمه آزاد از:
Sune Engel Rasmussen, The war America can't win: how the Taliban are regaining control in Afghanistan, The Guardian Weekly: Thu 3 Aug 2017.