 |
|
وطن‌فروشی
فهرست مندرجات
◉ واژه‌شناسی
◉ پیشینه‌ی تاریخی
◉ ویژه‌گی‌ها و نمونه‌های آن
◉ يادداشت‌ها
◉ پيوست‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
◉ پيوند به بيرون
واژگان سیاسی روابط بین‌الملل
وطن‌فروشی (به انگلیسی: Collaborationism)، یا همدستی با دشمن (در روابط بین‌الملل)، عمل همکاری فرد یا گروهی متعلق به‌یک کشور با کشور بیگانه (به‌ویژه دشمن) و ارتش متهاجم خارجی، برضد کشور خودی است. به چنین فرد یا گروه، در اصطلاح سیاسی، «وطن‌فروش» (به انگلیسی: Collaborationist، با تلفظ آمریکایی: Collaborationist) گفته می‌شود و این عمل، بر پایه قوانین کشورها، خیانت بزرگ یا خیانت ملی (خیانت به کشور و ملت) به‌شمار می‌آید. هم‌چنین، همدستی با دشمن در قوانین بیش‌تر کشورها جزو جرم‌های سنگین قانونی است و در این قوانین، کیفرهای سختی برای آن و حتی مرگ در نظر گرفته شده است.
| ▲ | واژه‌شناسی |
پیشینه‌ی کاربرد واژه‌ی «collaborate» (در زبان فارسی فعل مرکب: همکاری‌کردن، همدستی‌کردن، تشریک مساعی‌کردن، خیانت‌کردن و به‌سود دشمن کار کردن؛ یعنی: با دشمن همدستی‌کردن، به‌ویژه هنگام اشغال کشور) در زبان انگلیسی به‌سال ۱۸۷۱ میلادی بر می‌گردد، که از واژه‌ی «collaborator» (همدست، یاور و فردی که با دشمن کار می‌کند، که کشور او را اشغال کرده است) (۱۸۰۲)، مشتق از واژه‌ی فرانسوی «collaborateur» ساخته شده است. این واژه، در زمان جنگ‌های ناپلئونی بر قاچاقچیانی که با انگلستان تجارت و نیز در جهت فرار سلطنت‌طلبان کمک می‌کردند، اطلاق شد. این صورت فرانسوی واژه هم به‌نوبه‌ی خود برگرفته از واژه‌ی لاتین «collaboratus» است، که این واژه اسم مفعول (ماضی نقلی) «collaborare» (به‌معنای «کار با چیزی») بوده است. به‌هر حال، واژه‌ی بالا، به‌معنای «همکاری خائینانه با دشمن» می‌باشد، که از سال ۱۹۴۰، در ابتدا به «دولت ویشی» (Vichy Government) فرانسه اشاره داشت، که از سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۴ با دولت اشغالگر آلمان در فرانسه همکاری می‌نمود.
در زبان فارسی دری، واژه‌ی «وطن‌فروش» به‌معنای خائن و متضاد «میهن‌پرست» است. این واژه، گاهی در کارزار تبلیغاتی برای ترور شخصیت رقبان و به‌عنوان فحش سیاسی و تهمت‌بستن به دگراندیشان استفاده‌ی غلط می‌گردد؛ اما در واقع، به فرد یا گروهی اطلاق می‌شود، که بر ضد منافع ملی در خدمت دشمن وطن قرار گیرند. هم‌چنین به‌عنوان صفت برای رهبران سیاسی حکومت دست‌نشانده به‌کار می‌رود، که به‌صورت غیررسمی توسط قدرت‌های بیگانه کنترل می‌شوند، و فاقد استقلال می‌باشند و بیش‌تر در حفظ منافع دولتی دیگر اقدام می‌کنند.
| ▲ | پیشینه‌ی تاریخی |
در یونان باستان، بنا به عادتی قدیمی واژه‌ی ماد را برای اشاره به همه‌ی آریایی‌ها - به‌ویژه پارسیان - به‌کار می‌بردند. در این حالت، کسانی که با پارسیان همراهی کرده یا به آنان علاقه نشان می‌دادند، اصطلاحاً به مادگرایی (Medism) متهم می‌شدند. مادگرایی در بسیاری از دولت‌های یونانی یک جرم به‌شمار می‌آمد. چنان‌که تمیستوکلس (Themistocles) (زاده‌ی ۵۲۴ پیش از میلاد - درگذشته‌ی ۴۵۹ پیش از میلاد)، با آن‌که نقش بزرگی در شکست پارسیان در نبرد سالامیس داشت و نیز در نبرد ماراتون شرکت کرده بود، پس از آن، با مقامات آتنی دچار اختلاف شد و چند سالی را به‌حالت تبعید در آرگوس زیست. سپس اسپارت او را به خیانت و همدستی با پارسیان متهم نمود و خواستار محاکمه‌اش شد. تمیستوکلس از یونان گریخت و به دربار هخامنشیان پناه جُست.
| ▲ | ویژه‌گی‌ها و نمونه‌های آن |
برای موارد همدستی با دشمن و مصادیق خیانت بزرگ در قوانین اساسی و کیفری هر کشور موارد جداگانه یا مختلفی درج شده است. قانون جرایم افغانستان علیه امنیت داخلی و خارجی، خیانت به وطن را خیانت ملی قلمداد کرده و در آن آمده است:
- اعمال عمدی تبعه جمهوری اسلامی افغانستان علیه حق حاکمیت مردمی، صیانت، تمامیت ارضی، استقلال و امنیت ملی و قابلیت دفاعی کشور می‌باشد که عبارت است از: پیوستن به دشمن، فعالیت مسلحانه علیه حاکمیت مردمی، جاسوسی، تسلیمی نیروها، واگذاری سلاح، تخنیک محاربوی، استحکامات و سایر وسایل پیشبرد جنگ، در اختیار گذاشتن اطلاعات حاوی اسرار دولتی و نظامی به کشورها یا سازمان‌ها یا گروه‌های ضد دولتی، تشریک مساعی و همکاری با کشورهای خارجی یا سازمان‌ها یا گروه‌های ضد دولتی در اجرای فعالیت خصمانه‌ی آنان علیه جمهوری اسلامی افغانستان توطئه به‌منظور کسب قدرت دولتی، مرتکب جرم خیانت به وطن به جزای حبس دایم یا اعدام و مصادره‌ی دارایی محکوم می‌گردد.
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
جنگ‌های ناپلئونی به مجموعه‌ای از جنگ‌ها گفته می‌شود که در دوره حکومت ناپلئون بناپارت بر فرانسه بین امپراتوری اول فرانسه و متحدانش از یک‌سو و نیروهای متغیر ائتلاف بین سال‌های ۱۸۰۳ تا ۱۸۱۵ میلادی رخ داد.
حال کامل یا ماضی نقلی (Past participle) برای بیان عمل یا حالتی به‌کار می‌رود که در گذشته شروع شده است و عمل یا اثر آن تا زمان حال یا آینده ادامه دارد. وقتی این زمان به‌کار می‌رود، هم به گذشته و هم به زمان حال فکر می‌شود. به‌عبارت دیگر حال کامل گذشته را به حال متصل می‌کند.
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها │ ...