فهرست مندرجات
- زندگی‌نامه
- آثار
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
<...> <...>
ابوجعفر محمّد بن یعقوب بن اسحاق رازی معروف به شيخ کُلِـینی يا ثقه‌الاسلام کلینی (زادۀ حدود ٢۵۹ ه.ق - درگذشتۀ ۳۲۹ ه.ق)، از بزرگان و مشايخ شيعه و علمای اماميه است که در اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجری می‌زيست و نخستين کسی است در اسلام که به لقب ثقةالاسلام ملقب گشته و به عقيدۀ شيعيان، در زمان غيبت امام زمان، مروج مذهب شيعه بوده است.[۱]
[↑] زندگی‌نامه
محمد بن يعقوب بن اسحاق ابوجعفر كلينی رازی، حدود ٢۵۹ هجری قمری، در روستای كلين که در ٣٨ كيلومتری شهر باستانی ری واقع است، زاده شد.[٢]
عصر كلینی را باید عصر حدیث نامید. زیرا نهضتی كه برای فراگیری و نوشتن احادیث آغاز شده بود سراسر ممالك اسلامی را فرا گرفته بود. در این عصر كه زمانش به حدود تقریبی یك‌قرن می‌رسد، كتاب‌های شش‌گانه حدیثی اهل سنت (صحاح سته) نيز تدوین شد.[*]
مجلس درس وی محل رفت و آمد علمای بزرگ بود. وی مورد ستايش علمای اهل سنت نيز بود و "ابن‌اثير جزری" در كتاب "جامع‌الاصول" او را مجد دين شيعه، در سده سوم هجری دانسته است. بزرگترين استاد وی "علی بن ابراهيم قمی" از مشايخ بزرگ آن دوره است. از استادان ديگر می‌توان "ابوجعفر بن يحيی العطار"، "ابوعلی اشعری" و "عبيد بن زياد" را نام برد. شاگردان كلينی، از علمای مشهور نيمه اول و اواسط قرن چهارم هجری در ايران و عراق بوده‌اند. از شاگردان او می‌توان "تلی عكبری" و "ابن قرلويه" را نام برد كه ابن قرلويه، استاد شيخ مفيد بوده است.[٣]
معروف‌ترين اثر وی، اصول كافی است و اولين كسی بود كه اخبار و روايت اهل بيت (ع) را در اين كتاب جمع‌آوری نموده است. مسافرتهای كلينی به قم، ری، بغداد و كوفه بيشتر به منظور تدوين كتاب كافی بوده است. كه مدت تاليف اين كتاب، ٢٠ سال طول كشيد. تعداد احاديث اين كتاب بالغ بر ۱۵۱٧٦ عدد (؟) ذكر كرده‌اند، وی می‌گويد: دانستن صحت و سقم اين احاديث و روايات را به عهده معصوم واگذاريم.[۴]
کلينی، از علمای زمان غيبت صغری است. وفات وی در ماه شعبان سال ٢٢۹ هجری قمری [٣٢۹ ه.ق *]، در بغداد اتفاق افتاده و در باب الکوفه، داخل بازار، نزديک جسر، مدفون گرديده است.[۵]+ می‌گويند وقتی يكی از احكام بغداد قبر وی را شكافت جسد وی همچنان فسادناپذير مانده بود، لذا دستور داد بنای عظيمی در ناحيه شرقی رود دجله، كنار پل قديم بغداد بنا كنند.[٦]
[↑] آثار
کلينی، که از علمای برجسته شیعه بود، دارای تأليفات چندی است که مشهورتر از همه، الکافی است. او مدت بيست سال برای تأليف آن وقت صرف کرده و حاوی شانزده هزار و يک صد و نود و نه حديث و به‌نام اصول، فروع و روضه، به سه قسمت مشتمل است. از تأليفات ديگر وی می‌توان رسائل الائمة، کتاب الرجال و تعبير الرؤيا را نام برد.[٧]
نويسنده‌ی مفاخراسلام می‌نويسد: كتاب كافی نه تنها بزرگترين اثر كلينی است، بلكه در جامعه‌ی اسلامی، در زمينه حديث، كتابی معتبرتر از اين كتاب تأليف نشده است. اين كتاب نخستين كتاب از كتب چهارگانه و معتبر حديث و منبع فقه شيعه است، كه تقريباً از يازده قرن پيش تا كنون، مدرك و مرجع محدثين و فقهاء و مستند مجتهدين بزرگ شيعه در استنباط احكام شرعی است.[علی دوانی، مفاخر اسلام، ج ٣][*]
[↑] ...
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
[↑ ] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط … برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: دکتر شجاع‌الدين شفا، نمونه‌ی از خروار حديث‌های شيخ کلينی
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- برگرفته از کتاب "فرهنگ دانش و هنر"، به قلم سعيد محمودی، تهران: انتشارات گلشن، چاپ چهارم، ۱۳۴۹
[۲]- زندگی‌نامه، آثار و افكار شيخ كلينی، صدا و سيمای جمهوری اسلامی ايران، مركز تحقيقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صدا و سيما [دولتی]؛ برگرفته از پايگاه‌های علمی، سايت پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ايران
[۳]-
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12]
□
□
<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>
