محمد اسماعیل قاسمیار

محمد اسماعیل قاسمیار در یک خانواده روشنفکر تولد و پرورش یافته است. پدر او مرحوم ابوالقاسم ( بیات )، غند مشر یکی از چهره های پرشور معرکه استقلال کشور بوده که به روایت تاریخ ( افغانستان در مسیر تاریخ ، جلد اول صفحه 761 زیر عنوان محاذ قندهار تألیف میر غلام محمد غبار ) به نام ابوالقاسم رساله دار با عده داوطلبان جهاد از زادگاه اش غزنه به غرض شمول در میدان جنگ به معیت اعتمادالدوله به قندهار رهسپار و در سپاه جهاد گران آن محاذ پیروزمندانه علیه عساکر انگلیس به جهاد و مبارزه پرداخته است. بعدا از طرف دولت به صفت کرنیل در فرقه عسکری هرات مقرر گردید.

محمد اسماعیل قاسمیار، که قریب به هفت دهه زندگی اش را میگذراند، در دامان مادر با دانش و فرهنگ در دیار نامدار هرات چشم به دنیا گشوده است.
مادر او مرحومه بوبوگل معلمه از معدود زنان با سواد بود که در شرایط دشوار آن روزگار علیه بیسوادی، شجاعانه رزمیده و همراه با چند تن از زنان دانشمند و فرهیخته آن زمان، برای اولین بار، دروازه مکتب را به روی دختران شهر تاریخی هرات گشودند. وبا این خدمت ارزنده نام نیکوئی در تاریخ معاصر معارف کشور به جای گذاشته اند. که روان پاک همه شان شاد باد.

استاد قاسمیار متأهل و دارای چهار فرزند ( دو دختر و دو پسر) میباشد.
رشته تحصیلات عالی او در رشته حقوق و علوم سیاسی بوده دارای رتبه علمی – حقوقی قانونپال معادل اسوشییت پروفیسور ( Associate Professor ) در امور قانون گزاری و تحقیقات علمی – حقوقی است.



سوابق کاری وفعالیتهای اجتماعی، علمی - سیاسی
اســـتاد محـمد اسمــاعیــل " قاسمـــــــیار"

محمد اسماعیل قاسمیار از طرف سازمان ملل متحد ( نماینده گی خاص سر منشی سازمان ملل متحد در امور افغانستان) به ریاست کمیسیون مستقل و خاص تدویر لویه جرگه اضطراری به تأسی ازمندرجات موافقتنامه بن برگزیده شد. قابل ملاحظه است که معرفی ریس و اعضای این کمیسیون از طرف ریاست محترم اداره موقت و سرمنشی سازمان ملل متحد ( جلالتمآب کوفی عنان ) مشترکا صورت گرفته است.

قابل یاد آوری است که این کمیسیون موفق گردید در شرایط دشواریکه در کشور وجود داشت و جامعه ای افغانی تازه از جنگ بیش از دو دهه فارغ شده بود، لویه جرگه تاریخی وسرنوشت سازی را با ترکیب وسیع ( یکهزار و ششصد و پنجاه و دو عضو ) و کم نظیر، که از همه اقشار جامعه نماینده گی می کرد واعضای آن برای اولین بار در تاریخ زنده گانی سیاسی و ملی افغانستان از طریق انتخابات عمومی انتخاب شده بودند، برگزار نماید.

استاد قاسمیار، که ریس موقت لویه جرگه اضطراری بود، بعدا از طریق انتخابات سری و مستقیم در لویه جرگه اضطراری 1381 با کسب رای تقریبا دو ثلث آرای نماینده گان همه اقوام موجود در لویه جرگه به ریاست آن جرگه بزرگ ملی افغانستان انتخاب و اراده مردم را موفقانه تمثیل و کاروان صلح و آشتی ملی را به جلو رهبری نمود.

قابل یاد آوریست که، لویه جرگه اضطراری طبق جدول زمانی پیش بینی شده در موافقتنامه بن برگزار شد. این جلسات که نه روز را در بر گرفت دور از هر گونه خشونت در فضای صمیمیت و برادری صورت پذیرفت و به وظایف که در موافقتنامه بن به آن سپرده شده بود، تحت رهبری خردمندانه استاد قاسمیار دست یافت.

استاد قاسمیار ضمن فعالیت بحیث ریس کمیسیون خاص و مستقل تدویر لویه جرگه اضطراری سفرهای توضیحی کار وفعالیت کمیسیون، طرز انتخابات و تشریح نقش لویه جرگه ها جهت حل و فصل امور مهمه و ملی کشور و بیرون رفت از دشواریها در طول تاریخ ، در سال 2002 به پنج کشور اروپایی آلمان، هالند، انگلستان، دنمارک و فرانسه داشته که طی آن در اجتماعات کثیری از افغانان مهاجر مقیم کشور های متذکره سخنرانی ایراد و به سوالات اشتراک کننده ها پاسخ داده است.


خد مات محمد اسماعیل قاسمیار در عرصه قضاء و قوانین کشور:

استاد قاسمیاربیش از شش سال مضمون حقوق اساسی را در فاکولته شرعیات پوهنتون کابل تدریس کرده و با آن کانون علمی همکاری نموده است. همچنان بیش از هفت سال به صفت استاد به تشریح قانون اساسی و سایر قوانین در ساحه قضاء پرداخته است.

به این ارتباط گفته شده می تواند که قاسمیار با ارائیه پیشنهاد و نظریات مستدل و مستند دایر بر تاسیس مرکز ستاژ و مطالعات قضایی و پروگرام تربیه قضات به ستره محکمه مبتکر تاسیس مرکز ستاژ و مطالعات قضایی ( پروگرام تربیه قضایی در سال 1347 ) در چوکات ستره محکمه افغانستان شناخته میشود و از طریق کار خسته گی ناپذیر در تدقیق و تصویب قوانین مدنی و جزایی کشور، که ستون فقرات نظام حقوقی کشور بشمار میرود، مبتنی بر اساسات دین مبین اسلام در تامین توحید مرافق قضایی و عدالت قضایی و سر و سامان بخشیدن به سیستم محاکم در کشور خدمات فراموش ناشدنی انجام داده است.

استاد قاسمیار در چوکات کمیسیون های تسوید و تدقیق قانون اساسی 1355 و تهیه طرح قانون اساسی موقت دولت اسلامی افغانستان در سال 1372 نقش ارزنده ای را ایفا کرده است. متاسفانه نظر به اوضاع نا مساعد قانون متذکره از تصویب باز ماند. موصوف در کمیسیونهای تسوید یکعده قوانین عمده کشور عضویت داشته است، که مختصرأ میتوان گفت که نقش قاسمیار در تحکیم پایه های حاکمیت قانون و اداره سالم قضایی مانده گار می باشد.

ازجمله وظایف عمده استاد قاسمیار در دستگاههای عدلی و قضایی کشوربین سالهای 1343 و 1371 می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

 مدیر عمومی ( آمر ) موسسه خدمات قضایی وزارت عدلیه
 متصدی سکرتریت مرکز تدقیق ستره قضایی تولنه
 معاون ریاست عمومی تدقیق و مطالعات ستره محکمه
 عضو شورای عالی قوه قضائیه
 ریس عمومی اداره تدقیق و مطالعات ستره محکمه
 ریس دیوان عالی امنیت عامه مقام عالی تمیز
 ریس دیوان عالی حقوق عامه مقام عالی تمیز ( ستره محکمه )
 عضو شورای قانون اساسی
 مشاور مسلکی وزارت عدلیه
 ریس عمومی اداره مرکزی تشویق و انکشاف سرمایه گزاری خصوصی شورای وزیران 1991-1992
 عضو شورای رهبری دولت اسلامی افغانستان 2000
 مشاور ریس دولت اسلامی افغانستان 2001

در بین سالهای یاد شده ، مدتی را از تاریخ 20 ثور 1357 به زندان سپری نموده است و به دنبال آن مدتی را خانه نشین بوده است که جمعا چهار سال را در بر میگیرد.

سفر های آموزشی و علمی داخل خدمت:

 سفر آموزشی به ایالات متحده امریکا، USA تحت پروگرام اداره همکاریهای بین المللی امریکا USAID / AF در رشته اداره عامه و اداره قضایی ، 1965 – 1966 .
 سفر های علمی در کشور های جاپان، هند ، تایلند ، ایران.
 سفر علمی – تحقیقی ( فیلو شیپ حقوق بشر ) تحت پروگرام سازمان ملل متحد به مقصد مطالعه، بررسی و تهیه گزارش به ارتباط حمایت حقوق بشر در سیستم قضایی کشور های سویدن ، انگلستان ، مصر و ایران در سال 1969 که در پایان این سفر گزارش مبسوط در بیش از صد صفحه تهیه نموده و به ژنیو – مرکز کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد فرستاده شده است.
 سفر آموزشی به ایالات متحده امریکا جهت شمول در اکادمی حقوق بین المللی و امریکا در چوکات مرکز حقوق مقایسوی فاکولته حقوق دانشگاه SMU در ایالت تکزاس امریکا در سال 1971 – با کسب گواهینامه فراغت از اکادمی مذکور.
 سفر علمی و پژوهشی به دهلی جدید درسال 1991 در چوکات اجلاس انجمن حقوقدانان آسیا – اوقیانوسیه.
 سفر علمی به سیول – پایتخت کوریای جنوبی زیر برنامه سازمان ملل متحد ( UNCTAD ) در رابطه با سرمابه گزاری خصوصی در کشور های کمترین انکشاف یافته. استاد قاسمیار در این سیمینار به صفت ریس عمومی اداره مرکزی تشویق و انکشاف سرمایه گزاری افغانستان شرکت نموده است / سال1991 .
 اشتراک در سیمینار بازسازی و نو سازی افغانستان که از طرف سازمان ملل متحد UNDP در تهران دایر شد / 2002
 اشتراک در سیمینار حقوقدانان افغان در ژنیو – 2002
 اشتراک در کنفرانس جامعه مدنی دوم در برلین – 2002 که قاسمیار در این گرد همایی سخنرانی افتتاحیه را ایراد نموده است.

عضویت در انجمن های ملی و بین المللی:

 عضو موسس انجمن حقوقدانان افغانستان
 عضو انجمن فرهنگ هرات باستان
 عضو کمیته دایمی حقوق کار انجمن حقوقدانان آسیا – اوقیانوسیه LAW ASIA منتخب در سیمینار حقوق کار منعقده دهلی.
 عضو هیت اجراییه شورای صلح و وحدت ملی افغانستان راجستر شده در بن – آلمان
 عضو پروسه صلح روم – ایتالیا

اشتراک در لویه جرگه های افغانستان:

1- اشتراک در لویه جرگه قانون اساسی 1343 – در سلام خانه ارگ کابل، ناگفته نباید گذاشت که به صفت معاون دارالانشأ لویه جرگه اشتراک کرده است.
2- عضو لویه جرگه 1355 و عضو کمیسیون تدقیق قانون اساسی
3- عضو لویه جرگه 1366
4- عضو لویه جرگه 1368
5- عضو و ریس منتخب لویه جرگه اضطراری افغانستان که طبق موافقتنامه بن ازتاریخ 11 – 19 جون 2002 در کابل دایر گردید.
6- عضو لویه جرگه قانون اساسی 2003 کابل

آثار علمی و تأ لیفات:

مقالات علمی – تحقیقی و تحلیلی نشر شده در روزنامه جمهوریت به تعداد بیش از چهل مقاله در مسایل مختلفه حقوقی ، قضایی ، قانونگزاری و نقش حقوق در انکشاف اقتصادی و اجتماعی . مقاله علمی – تـــحقیـــــقی در باره آمــــوزش قضـــــایی درافغــــــانستان به زبان انگلیسی تالیف و منتــــــــشر شده در مجـــــــله بیـــــــن الملـــــلی –
LEGAL CENTRE JOURNAL, NEW YORK INTERNATIONAL به زبــان انگلیســـــی ( تالیف مشترک ) . این مقاله در جلسه جهانی قضات منعقده شهر وینیس ایتالیا در سال 1970 ارایه یافته است. کتاب ( رساله مشترک ) زیر عنوان سیر تکامل تدریجی قضا در نیم قرن اخیر که از طرف ستره محکمه در سال 1347 چاپ و نشر شده است.
مقالات تحلیلی در رابطه با اوضاع سیاسی کشور بزبان انگلیسی که در روزنامه IRAN DAILY به چاپ رسیده است.

اشتراک در سیمینارهای صلح برای افغانستان:

 اشتراک در سیمینار صلح تحت عنوان افغانستان غیر منسلک صلح و ثبات در منطقه منعقده ای دهلی جدید. در این سیمینار قاسمیار سخنران آغاز گر جلسه بحث آزاد روی مسایل افغانستان بوده که بزبان انگلیسی ایراد بیانیه کرده است.
 اشتراک در کنفرانس صلح افغانستان منعقده در اصفهان.
 اشتراک در کنفرانس صلح افغانستان که از طرف شورای وحدت و صلح افغانستان مقیم بن در سال 1998 در بن – آلمان برگزار گردید.
 اشتراک در گردهمایی صلح در روم – ایتالیا درچوکات پروسه صلح روم.
 اشتراک در Forum های بحث روی مسایل صلح افغانستان به زبان انگلیسی، که درسطح بین المللی در شبکه های تلویزیونی پخش گردیده است.


در پایان باید علاوه کرد که استاد قاسمیار در زمان مهاجرت به صفت ریس شورای انسجام ملی و مطالعات استراتیژیک افغانستان، که اعضای آنرا شخصیت های علمی، جهادی و دانشگاهی تشکیل می داد انتخاب گردید. در زمان مهاجرت قاسمیار منحیث شخصیت ملی، علمی – سیاسی مستقل به صفت عضو شورای عالی رهبری دولت اسلامی افغانستان برگزیده شده بود. فعلا قاسمیار ریس منتخب شورای قوم بیات افغانستان بوده که تحکیم وحدت ملی از طریق انسجام شورا ها را شعار خود دارد. همچنان قاسمیار اخیرا به حیث ریس شورای مشورتی موسسه تحصیلات عالی طبی چراغ برگزیده شده است.[*]