در افسانههای بیابان گردان ترک و مغول و کتاب دده قورقود، اولین ترک از نزدیکی و آمیزش یک گرگ خاکستری با یک شاهزادهی باقی مانده از ترکان آسمانی یا "گوگ ترک" که دست و پای خود را در یک قتل عام از دست داده بوده به دنیا میآید. همچنین در افسانههای مغولی، مادر چنگیزخان بنام "آلان-قوآ" زنی بیوه بوده و توسط نوری باردار شده و این نور پس از ورود به رحم این زن، به صورت گرگ خاکستری از رحم "آلان قوآ" خارج میشود، پس از این خروج، زن بیوه حامله شده و سپس چنگیز مغول بدنیا میآید.[۱]
... وجود نام ترک در نوشتههای چینی و غیره در حوالی قرن پنجم میلادی را نمیتوان به قوم خاصی از ترکان منسوب دانست.
اقوامی که بعداً ترک نامیده شدند همه از نژاد زرد یا آلتایی یا اورال آلتاییک (Ural-Altaic) نبودهاند و نیستند. برخی نژادشناسان نژاد و زبان را درهم آمیختهاند و چنان پنداشتهاند که اقوام ترکزبان همه از یک نژادند و طبق تقسیمبندی برخی از آنها دستهای از نژاد زرد را اورال آلتاییک نامیدهاند که شامل گروه اورالیک (یعنی فنلاندی، اوقری (Ugri) یعنی مجاری و سامویید (Samoyed) و آلتاییک (یعنی ترکها، تونگوزها Tunguse و مغولها) میشود. اما این فرضیه اگر هم درست باشد، فقط در مورد طبقهبندی این زبانها صادق است نه متکلمان این زبانها. چنانکه مثلاً تمام کسانی که عربی سخن میگویند از نژاد عرب نیستند (مثلاً شامیها، مردمان شمال آفریقا و مصریها) و نیز تمام کسانی که به زبانهای هندواروپایی سخن میگویند آریایی نیستند. ترکهای ترکیه اصلاً یونانی و رومی بودند که با اقوام ترک سلجوقی و عثمانی درآمیختند. آذربایجانیها و ارانیها عمدتاً ایرانی بودند که زبان ترکی را پذیرفتند و اقوام ترک آسیای میانه (ترکمن، قرقیز، ازبک، قزاق، تاتار و غیره) حتی از نظر شکل و قیافه هم از یک نژاد به نظر نمیآیند، برخی بیشتر مغولی به نظر میرسند و برخی از نژادهای دیگر و حتی زبانهای آنها هم یکی نیست و گرچه همه از ترکی اصلی (Türkü) منشعب شدهاند اما غالباً زبان یکدیگر را نمیفهمند.
برای طبقهبندی زبانهای ترکی محققان فرنگی روشهای مختلفی در پیش گرفتهاند که از همه سادهتر روش کلاوسون (Clawson) است که در کتاب گرانمایه و بیهمتای او فرهنگ ریشهشناسی ترکی (اصیل) پیش از قرن سیزدهم میلادی آمده است که قدیمترین اثر ترکی را مربوط به قرن هشتم میلادی میداند که در چند کتیبه مختصر غالباً بر سنگ قبرها دیده شده است و نیز در چند نوشته از ترکان مانوی.
خلاصه آنکه کلمه "ترک" یک اصطلاح نژادی و قومی نیست، بلکه به کلیه اقوام و مللی اطلاق میشود که زبانشان ترکی است خواه اصل آنها ترک بوده باشد یا نباشد. چنانکه عرب هم اصطلاح نژادی نیست و اصطلاح سیاسی هم نیست؛ زیرا که عربها همه زیر یک پرچم نیستند و تحت دولتهای متعددی قرار دارند که برخی از آنها با دیگران متخاصماند و لذا عرب به کلیه اشخاص و ملل و اقوامی گفته میشود که زبان مادری آنها عربی است از هر نژاد و قومی که بوده باشند.[*]
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
يادداشتها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامۀ آريانا توسط مهديزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.پيوستها
پيوست ۱: اسفندیار آدینه، پژوهش تازه ژنشناسی: ترک و تاجیک یکی هستند
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
پینوشتها
[۲]-
[۳]-
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
جُستارهای وابسته
□
□
منابع
□
پيوند به بیرون
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]