[یهود] [شریعت یهود]
تلمود (به عبری: תלמוד)، یکی از کتاب‌های مذهبی یهود است که بهعنوان تفسیری بر میشناه، مجموعهای حاوی شریعت شفاهی یهود و فتاوای فقیهان این قوم، از آثار مهم و ارزشمند در ادبیات دینی یهود میباشد.[۱] این کتاب دارای دو بخش میشناه (משנה) و گِمارا (يا جیمارا גמרא) است.[٢]
[↑] تلمود چيست؟
"كلمه‌ی "تلمود" به‌معناى "آموزش" از فعل ثلاثی عبری "لَمَد" يعنی "ياد داد" می‌آيد و با واژه "تلميذ" - به‌معنای فراگیرنده آموزش - و مشتقات آن که در زبان عربی به‌کار می‌رود، هم‌ریشه است.[٣]
تلمود، سند اصلی ادبيات عبری و اعتبار قانون يهود است كه پس از تورات از بيشترين اهميت برخوردار بوده و منبع اساسی "قانون شفاهی" میباشد. خاخام‌های يهودی (رهبران) طی سال‌های متمادی شرح‌ها و تفسيرهای گوناگونی بر تورات نوشتند كه در اين ميان تلمود نزد يهود بسيار مقدس گشته و در رديف تورات عهد عتيق و حتی بالاتر قرار گرفته، چنانكه "گرافت" می‌گويد: "بدانيد گفتار خاخام از گفتار پيامبر بالاتر است". اين كتاب طی سده‌های دوم (ميشناه)، چهارم (تلمود فلسطين) و ششم (تلمود بابلی) ميلادی به رشته تحرير در آمده است. تلمود از نظر محتوايی خود نوعی دايره‌المعارف به‌حساب آمده، منبعی كه پس از کتاب مقدس معرف دانش، انديشه و خلاقيت مذهبی و ادبی اسراييلی‌های فلسطين و بابل میباشد، تا آنجا كه برای مدت بيش از هشت قرن محفوظ مانده است.
نويسنده‌ی دايرة‌المعارف عمومی يهود مباهات می‌كند به اينكه تلمود از سبك ادبی ممتاز برخوردار بوده و دايره‌المعارفی است كه كليه‌ی جنبه‌های حيات انسان را شامل می‌گردد و هر كس ساليان درازی را در مطالعه‌ی آن نگذارد به اعماق آن پی نخواهد برد و ترجمه‌ی تلمود هرگز عظمت خود تلمود را نمايان نساخته است.
[↑] پيدايش تلمود
- "اگر در ميان شما امرى پديد آيد كه حكم بر آن دشوار باشد... آنگاه برخاسته به مكانى كه خدايت يَهُوه برگزيند، نزد لاويان كَهَنه (کاهنان نسل لاوی) و نزد داورى كه در آن روزها باشد، رفته، مسئلت نما و ايشان تو را از فتواى قضا خبر خواهند ساخت و بر حسب فتوايی كه ايشان از مكانی كه خداوند برگزيند براى تو بيان میكنند، عمل نما و هوشيار باش تا موافق هر آن چه بر تو تعليم دهند عمل نمايی موافق مضمون شريعتی كه به تو تعليم دهند و مطابق حكمی كه به تو گويند عمل نما و از فتوايی كه براى تو بيان كنند، به طرف راست يا چپ تجاوز مكن"[سفر تثنيه، ۱٧: ٨-۱٢.]
تلمود از قانون شفاهی نشأت گرفته است كه جزئی از قانون مورد قبول يهود میباشد، قانون شفاهی در تورات وجود نداشته و خاخام‌ها برای نظم بخشيدن به امور زندگی و معاملات داخلی يهود، با توجه به افزايش روابط و تسلط‌شان بر جامعه‌ی آينده به ايجاد آن همت گماردند. حكمای يهود قوانين ديگری را كه در تورات نقل نشده بود به موسی نسبت داده و آن را قانون شفاهی خواندند و معتقد شدند كه موسی اين قوانين را ننوشته و هيچ‌كس ديگر نيز حق نوشتن آن‌ها را نداشته و بنابراين خاخام‌ها قوانين مزبور را سرّی (سينه به سينه و نسل به نسل) نقل می‌كردند. پس از شورش ناكام يهود در سال ١٣۵ م. كه بر ضد يونانی‌ها صورت گرفت، يهود از ترس مفقود شدن قوانين سرّی مزبور، مبادرت به جمع‌آوری آن نمودند. در تلمود به دو عنصر اساسی برخورد می‌كنيم: يكی "هلآخا" به معنای راه و روش كه عبارتست از دستورهای دينی برای زندگی صحيح و ديگری "گاوا" به معنای روايت كه عبارتست از داستان‌ها و شواهد از پيشوايان يهود يا بزرگان اقوام. در اينجا داستانی از "گاوا" را نقل می‌كنيم.
"خاخام عمی و خاخام عسی با ابن اسحاق از هر دری سخن می‌راندند، كه نگه يكی از آنان به وی گفت: "استاد، برايمان از افسانه های دلچسب بگو"؛ ديگری گفت: "بهتر است درباره‌ی يكی از نكات شريعت شمه‌ای شرح دهی." چون خاخام به نقل داستان پرداخت دومی را ناخشنود گردانيد و چون به شرح يكی از نكات شريعت لب گشود اولی را رنجيده خاطر ساخت. به همين سبب از برای آن دو اين تمثيل را نقل كرد: "من بدان مردی مانم كه دو زوجه داشت يكی جوان بود و ديگری پير. زن جوان تمامی موهای سفيد وی را می‌كند تا مگر شوهرش جوان به نظر رسد، زن پير همه‌ی موهای سياه وی را می‌كند تا مگر وی را پير نمايد؛ و به اين ترتيب ميان تمنای آن دو زن، سر شوهر طاس شد، اكنون من نيز ميان شما دو تن گرفتار آمده‌ام".
تلمود نيز همانند كتاب‌ای ديگر دستخوش تحريف قرار گرفت البته مطالب به ندرت صحيح نيز در تلمود يافت می‌شود كه در پاره‌ای موارد با آيات و احاديث اسلامی مطابقت دارد. تحريف در تلمود ناشی از دو عامل است: ١. حذف‌های نوشتاری در اثر اهمال در نسخه‌برداری، ٢. تحريف و غلط‌نويسی عمدی.
زبان تلمود امروزی فلسطين جداً نادرست است، نسخه‌برداران و نويسندگانی كه به نقل تلمود پرداخته‌اند هر جا معنی را درك نكرده‌اند در تصحيح (تحريف) آن كوتاهی نكرده‌اند. اين كار بسيار تكرار شده است، زيرا كه شيوه تلمود رسا بود ولی زبان آن نامأنوس میباشد، اين مشكل متن باعث اشتباهات بسيار شده است. دكتر «ژوزف بارلكی» درباره‌ی تلمود می‌گويد: "برخی از بيانات تلمود با ارزش، بعضی نازيبا و برخی ديگر كفر می‌باشند. ولی در همان شكل بهم آميخته‌اش تشكيل دهنده‌ی اثری است فوق‌العاده در مورد تلاش انسان، خرد و حماقت انسان."
تلمود در عصر حاضر تركيبی شگفت‌آور از انديشه‌های احياناً متناقض، امثال و حكمت‌ها میباشد و در احكام با تورات كاملاً تفاوت دارد. پاره‌ای از چملات اين كتاب ما را به فهم مطالب ياری خواهد داد:
- "بهشت مخصوص يهود است و هيچ‌كس بجز آن‌ها وارد آن نمی‌شوند ولی جهنم جايگاه مسيحيان و مسلمانان است و در آنجا فايده‌ای از گريه و زاری عايد آن‌ها نمی‌گردد. زير زمينش از گِل و بسيار تاريك و بد بو است. اگر شخصی قصد ارتكاب گناهی را داشت، بايد به جايی برود كه وی در آنجا ناشناس بوده و لباس سياه بپوشد تا اينكه خدا را آشكار مورد اهانت قرا نداده باشد.
- خداوند از اينكه يهود را در چنين حالتی قرار داده سخت پشيمان است، به طوری كه هر روزه به صورت خود لطمه می‌زند و زار زار گريه می‌كند. گاهی از چشمانش دو قطره اشك به دريا می‌چكد و آنچنان صدا می‌كند كه تمام اهل جهان آن را می‌شنوند ... آب‌های دريا متلاطم و زمين‌لرزه در می‌آيد.
- تعدی كردن به ناموس غير يهودی مانعی ندارند، زيرا كفار مثل حيوانات‌اند و حيوانات را زناشويی نيست.
- روز دوازده ساعت است: در سه ساعت اول خدا شريعت را مطالعه می‌كند، در سه ساعت دوم احكام را صادر می‌كند، در سه ساعت سوم جهان را روزی می‌دهد و در سه ساعت چهارم با حوت دريا كه پادشاهی ماهی‌هاست به بازی می‌پردازد.
- برای يهودی مانعی ندارد تسليم اميال و شهوات خود شود.
- اگر يهود نبود بركت از روی زمين برداشته می‌شد و آفتاب ظاه نشده و باران نمی‌باريد.
- غير يهودی هر چند صالح و نيكوكار باشد او را بايد كشت، حرام است غير يهودی را نجات دهی، حتی اگر در چاهی بيافتی بايد فوراً سنگی بر در آن گذاشت.
- بر يهود واجب است روزی سه مرتبه مسيحيان را لعن كنند و دعا كنند تا خداوند آن‌ها را نابود سازد."
و در انتها بايد اضافه كرد؛ مسيحيان به‌علت بدگويی اين كتاب از عيسی مسيح همواره با آن مخالف بوده‌اند. رهبران كليسا در قرن ششم ميلادی مخالفت خود را با آن اعلام كردند، ولی اين كتاب تا قرن‌ها مسأله‌ای نيافريد و جوامع يهودی مراقب بودند كه احساسات مسيحيان را نسبت به آن تحريك نكنند. در سال ١٢٢٩ م. يك يهودی (پابلو كريستيانی) كه به مسيحيت روی آورده بود، پاپ را به سوزاندن آن كتاب تشويق كرد. و تلمودسوزی را بنيان نهاد. پس از آن تاريخ ارابه‌های پر از نسخه‌های تلمود به ميدان‌های شهر برده می‌شد و به كام آتش می‌رفت و يا برای استفاده از چرم آن به سازندگان كفش سپرده می‌شود. اكنون چند نسخه‌ی خطی از تلمود در كتابخانه‌های جهان يافت می‌شود و تنها نسخه‌ی كتابخانه شهر مونيخ در آلمان كامل است.[*]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
يادداشت ٢: محور و موضوع اصلى اين كتاب، يكى از مؤلفههاى اصلى شريعت يهود است: دينى كه آموزههاى مشترك آن با اسلام بيشتر از هر دين ديگرى است. برخلاف مسيحيت، كه مدعى است "يوغ شريعت" (the Yoke of law) را از گردن پيروان مسيح برداشته است، يهوديت نه تنها از شريعت به يوغ تعبير نمىكند، كه آن را تنها راه نجاتى مىشمارد كه "تجاوز" از آن ممنوع است.[سفر تثنيه، ۱٧: ۱۲-۱٧] تأكيد يهوديت بر شريعت و پيروى از تعاليم و احكام كتاب و سنت، تداعى كننده تأكيد اسلام بر كتاب و سنت نبوى اســت. با انـدك مســامحهاى مىتـوان كتـاب و ســنت اســلام را با "شــريعت مكتوب" (Written law) و "شريعت شفاهى" (Oral law) يهود مقايسه كرد، در عين حال كه تفاوت‌هايی نيز با هم دارند.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: آدين اشتاين سالتز، سیری در تلمود
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]- توفيقى، حسين، نگاهى به اديان زنده جهان، ص ۱٠٣.
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ توفيقی، حسين، آشنايی با اديان بزرگ، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، ۳٠ آذر، ۱۳٨٧)، شابک: ۹٦۴-۴۵۹-۹۳۱-۴
□ تاريخ اديان ـ عصر ايمان، ويل دورانت
□ دنيا بازيچه‌ی يهود، آيت‌الله سيد محمد شيرازی
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]