دانشنامۀ آريانا

▼

۱۳۸۹ آذر ۱۶, سه‌شنبه

شان نزول

از: دانشنامۀ آریانا


فهرست مندرجات

[...][...]


شأن نزول آیات و سوره‌های قرآن همان سببی است که موجب نزول قرآن شده است.[۱]

قرآن مجید به‌صورت تدریجى در ٢٣ سال به‌مناسبت‌هاى مختلف (به‌دنبال يك سلسله پرسش‌ها و يا رويدادها) نازل شده است که مفسران این مناسبت‌ها را "شأن نزول" مى‌نامند.

به‌دست آوردن این مناسبت‌ها تأثیر مهمى در فهم معانی و محتوای این آیات و رفع هرگونه ابهام دارد، حتی در بعضی از موارد اگر شأن نزول‌ها نادیده گرفته شود اجمال و ابهام بر معنی آیه حاکم مى‌گردد[٢].


[↑] تعریف

شان نزول، دانستن موجبات نزول آیات قرآنی است به‌تعبیر ساده‌تر همانگونه که همه می‌دانند قرآن بر اساس مرحله نزول تدریجی؛ به‌صورت تدریجی و در مناسبت‌های گوناگون نازل گردیده است، بر این مبنا که اگر حادثه‌ای پیش می‌آمد یا مسلمانان دچار مشکلی می‌شدند یک یا چند آیه و احیاناً یک سوره برای رفع مشکل نازل می‌گردیده، البته گاهی به شان‌نزول، اسباب‌النزول نیز گفته می‌شود که این‌ها فرق چندانی با هم از لحاظ تعبیر ندارند، بلکه گاهاً شان‌نزول را اعم از سبب‌نزول می‌دانند یعنی سبب اخص است شان اعم[٣].


[↑] اعتقاد مسلمانان

چنانکه تاریخ اسلام گواهی می‌دهد قرآن کریم برای هدایت مردم در مدت بیست و سه سال توسط وحی بر قلب پیامبر اکرمصلی‌الله علیه و آله نزول یافته که این نزول قرآن، به‌صورت یک آیه، یا دو آیه، یا بیشتر و کمتر بر اساس شرایط و اوضاع نازل می‌گردیده است[۴]. به‌طور کلی، سه عامل سبب نزول بوده است: پرسش پیامبر، لزوم حکم از جانب خداوند و وقوع حادثه[۵].

لازم به یادآروی است که برخى از آيات و سوره‌هاى قرآن داراى شأن نزول مى‌باشند. يعنی بر اثر رخداد و واقعه، حادثه‌اى و به‌مناسبت با آن نازل مى‌شده است.[٦] البته بعضى از محققان بر اين اعتقادند كه، بسيارى از آيات و سور قرآن، كه جانب اكثريت را تشكيل مى‌دهند، داراى شأن نزول خاصى نمى‌باشند.[٧]


[↑] کتاب‌های شأن نزول

كتاب "اسباب النزول" (عربی) تأليف واحدى نيشابورى شافعى (٣۹۸-۴٦۸ ه‍.ق) و "اسباب النزول" (عربى) تأليف جلال‌الدين سيوطى شافعى (۸۴۹-۹۱۱ ه‍.ق) از مشهورترين كتاب‌هاى اهل سنت درباره شأن نزول است[٨].


[↑] :



[↑] :



[↑] :



[↑] :



[↑] :



[↑] :



[↑] :



[↑] :



[۹]
[۱٠]

[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]

[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
[٣٠]
[٣۱]
[٣٢]
[٣٣]
[٣۴]
[٣۵]
[٣٦]
[٣٧]
[٣٨]
[٣۹]
[۴٠]
[۴۱]
[۴٢]
[۴٣]
[۴۴]
[۴۵]
[۴٦]
[۴٧]
[۴٨]
[۴۹]

[↑] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط … برشتۀ تحرير درآمده است.



[↑] پيوست‌ها

پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:



[↑] پی‌نوشت‌ها

[۱]- شأن نزول قرآن
[۲]- شأن نزول آیات قرآن، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌االله العظمی ناصر مکارم شیرازی
[۳]- شأن نزول، دانشنامۀ رشد
[۴]- همان‌جا
[۵]- شأن نزول قرآن
[۶]- قرآن در اسلام، نشر جامعه مدرسين، ص ۱۱٧-۱۱۸.
[٧]- ر. ك: آيت‌اللّه معرفت، تاريخ قرآن، نشر سمت، ص ٦۸-٦۹.
[۸]- براى آگاهى بيشتر از كتاب‌شناسى اسباب نزول ر. ك: دانشنامه قرآنی و قرآن‌پژوهی، به‌كوشش بهاءالدين خرمشاهى، كتاب‌شناسى اسباب نزول، چاپ اول، ج ۲، ص ۱۸٠۲-۱۸٠۵.
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[۳٠]-
[۳۱]-
[۳۲]-
[۳۳]-
[۳۴]-
[۳۵]-
[۳۶]-
[۳٧]-
[۳۸]-
[۳۹]-
[۴٠]-
[۴۱]-
[۴۲]-
[۴۳]-
[۴۴]-
[۴۵]-
[۴۶]-
[۴٧]-
[۴۸]-
[۴۹]-



[↑] جُستارهای وابسته

□
□
□



[↑] سرچشمه‌ها

□
□
□
□



[↑] پيوند به بیرون

□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□


[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]