برهان‌الدین ربانی
(از رهبری حزب جمعیت اسلامی تا ریاست شورای صلح)
فهرست مندرجات
- مبارزه مسلحانه با دولت
- رئیس جمهوری
- جنگ داخلی
- مبارزه با طالبان
- پس از طالبان
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
برهان‌الدین ربانی، رهبر حزب جمعیت اسلامی افغانستان و از رهبران برجسته "جهادی" در افغانستان بود.
او پس از تکمیل آموزش‌های اسلامی خود در قاهره، در دهه ۱۹۶۰ میلادی به کابل برگشت و به یکی از مخالفان اصلاحات سکولار (جدایی دین از سیاست) محمدظاهر، شاه وقت افغانستان تبدیل شد. 
آقای ربانی که امروز سه شنبه (۲۰ سپتامبر / ۲۹ سنبله) در کابل ترور شد، در سال ۱۹۴۰ در فیض آباد ولایت بدخشان، در شرق افغانستان به‌دنیا آمده است .
او مکتب را در زادگاه خود، ولایت بدخشان و یک مکتب مذهبی را در کابل تکمیل کرد و پس از آن وارد دانشکده شرعیات دانشگاه کابل شد.
آقای ربانی در سال ۱۹۶۸ از دانشگاه معتبر الازهر مصر، در رشته فلسفه اسلامی درجه فوق‌لیسانس گرفت و به کابل بازگشت.
[↑] مبارزه مسلحانه با دولت
برهان‌الدین ربانی در سال ۱۹۷۱ حزب جمعیت اسلامی را بنیان‌گذاری کرد، حزبی که فراز و فرودهای زیادی را در سال‌های جنگ داخلی افغانستان تجربه کرد و آقای ربانی تا حالا نیز رهبری آن را بر عهده دارد.
پس از کودتای محمدداوود خان علیه ظاهر شاه و ایجاد دولت جمهوری در افغانستان، آقای ربانی به پاکستان رفت و سازماندهی حملات مسلحانه علیه دولت داوود خان را شروع کرد.
اما او پس از اشغال افغانستان از سوی شوروی سابق به شهرت رسید و در همین زمان بود که توانست حزب جمعیت اسلامی را از طریق پاکستان، با مقدار زیادی از سلاح و پول مجهز کند.
[↑] رئیس جمهوری
بدنبال سالها جنگ علیه دولت وقت، گروه های مجاهدین در سال ۱۹۹۲ وارد کابل شدند.
برای دو ماه صبغت‌الله مجددی ریاست دوره موقت دولت مجاهدین را بر عهده داشت ولی رسماً آقای ربانی اولین رئیس دولت اسلامی افغانستان اعلام شد.
زمانی که آقای ربانی در سال ۱۹۹۲ رئیس جمهور دولت مجاهدین شد، به‌نظر می‌رسید که تمایلی به کناره‌گیری از قدرت پس از تکمیل دوره ریاست جمهوری ۴ ماه خود، ندارد.
او قادر شد که زمان انتقال قدرت را در پایان دوره ریاست جمهوری خود برای چندین ماه با ارایه این دلیل که مشکلات امنیتی وجود دارد، به تأخیر بیاندازد و پس از آن به توافقی رسید که خود همچنان به‌عنوان رییس جمهور باقی بماند و رقیب عمده‌ای او، گلبدین حکمتیار، به نخست وزیری افغانستان برسد.
[↑] جنگ داخلی
افغانستان اما پس از سال ۱۹۹۲، وارد جنگ خونین داخلی شد که تلفات سنگینی را بر غیرنظامیان وارد کرد و از کابل، پایتخت افغانستان، یک ویرانه ساخت.
سازمان‌های بین المللی حقوق بشری، از جمله سازمان عفو بین‌الملل می‌گویند که احزاب و گروه‌های درگیر در جنگ‌های داخلی افغانستان، مسئول کشته شدن بیست و پنج هزار غیرنظامی هستند.
براساس نهادهای حقوق بشری، در این سالها موارد زیادی از قتل، ناپدید شدن افراد، شکنجه و تجاوز جنسی نیز صورت گرفته است.
[↑] مبارزه با طالبان
پس از به‌قدرت رسیدن طالبان در سال ۱۹۹۶، آقای ربانی به زادگاه خود، شهر فیض‌آباد ولایت بدخشان رفت و در تشکیل جبهه ضد طالبان نقش بازی کرد.
در مناطق تحت کنترل او، برخلاف سایر مناطق افغانستان که در اختیار گروه طالبان بود، دختران و زنان اجازه داشتند در بیرون از خانه کار کنند و به مکتب و دانشگاه بروند.
پس از کشته شدن احمدشاه مسعود، فرمانده ارشد ضد طالبان در یک حمله انتحاری، حفظ اتحاد و یک‌دستی میان جبهه متحد ضد طالبان که در آن احزاب مختلفی چون حزب جنبش به رهبری ژنرال دوستم و حزب وحدت ملی نیز عضویت داشتند، به‌عنوان یک چالش اصلی در برابر آقای ربانی قرار گرفت.
[↑] پس از طالبان
به‌دنبال فروپاشی رژیم طالبان در حملات آمریکا در ۲۰۰۱ میلادی، آقای ربانی که تا آن زمان به‌عنوان رئیس جمهور افغانستان شناخته می‌شد، قدرت را رسماً به حامد کرزی، رئیس اداره موقت افغانستان تحویل داد، اما جایگاهی در کابینه جدید افغانستان نیافت.
آقای ربانی همواره از منتقدان حکومت به رهبری حامد کرزی در افغانستان بوده است.
انتظار می‌رفت او در نخستین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در سال ۲۰۰۴ به‌عنوان نامزد این انتخابات شرکت کند، اما در آخرین دقایق از این تصمیم خود منصرف شد.
آقای ربانی اما در انتخابات پارلمانی افغانستان در سال ۲۰۰۵ شرکت کرد و عضویت مجلس نمایندگان این کشور را به‌دست آورد.
به‌دنبال ایجاد شورای عالی صلح افغانستان آقای ربانی رئیس این شورا شد.
آقای ربانی در این سمت مسئول پیشبرد گفت‌وگوها با طالبان بود.[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- برهان‌الدین ربانی از رهبری حزب جمعیت اسلامی تا ریاست شورای صلح، بخش فارسی بی بی سی: سه شنبه ٢٠ سپتامبر ٢٠۱۱ - ٢۹ شهریور ۱٣۹٠
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ بخش فارسی بی بی سی