توضیح در مورد نتایج یک تحقیق
پیرامون نژاد ایرانیانفهرست مندرجات
[قبل] [بعد]
دکتر مازیار اشرفیان بناب از دانشگاه پورتموث انگلستان در مورد گزارش و مصاحبه‌ای که تلویزیون بی بی سی فارسی چندی پیش در مورد نتایج تحقیقات او پخش کرده بود، توضیحات زیر را برای انتشار در اختیار ما گذاشته است. عنوان آن گزارش ویدیویی که در سایت فارسی هم منتشر شده بود، پس از دریافت توضیح زیر اصلاح شد.
[↑] نژاد ایرانیان
اینجانب در مصاحبه خود با گزارشگر محترم بی بی سی فارسی به‌هیچ عنوان ادعا و عنوان نکرده‌ام که «اکثر ایرانیان نژاد آریایی ندارند» و این جمله که به اشتباه به‌عنوان تیتر گزارش انتخاب شده، کاملاً با آنچه اینجانب مطرح کرده و باور دارم متفاوت است.
تحقیقات اخیر ژنتیکی اینجانب نشان می‌دهند که عموم اقوام و گروه‌های جمعیتی ایرانی که در ایران امروزی (و حتی فراتر از مرزهای سیاسی فعلی ایران) ساکن هستند، علی‌رغم اینکه دارای تفاوت‌های جزئی فرهنگی هستند و حتی گاه به زبان‌های مختلف هم تکلم می‌کنند، دارای ریشه ژنتیکی مشترکی هستند و این ریشه مشترک به جمعیتی اولیه که در حدود ده تا یازده هزار سال پیش در قسمت‌های جنوب غربی فلات ایران ساکن بوده بر می‌گردد.
این مطالعات ژنتیک نشان می‌دهند که شباهت‌های ژنتیکی ما ایرانیان با اروپاییان نه به‌دلیل مهاجرت اقوامی از اروپا به ایران (در حدود چهار هزار سال قبل) بلکه به‌دلیل مهاجرت کشاورزان ایرانی به‌سمت اروپا (در حدود ده هزار سال قبل) می‌باشد.
اندکی تفحص در منابع و مدارک تاریخی موجود نشان می‌دهد که کلمات «آریا و آریایی» به کرات توسط شخصیت‌های تاریخی و مورخان داخلی و خارجی مورد استفاده قرار گرفته و دارای معانی مختلفی بوده‌اند، مثلا به‌عنوان نامی برای یک جمعیت باستانی در ایران، نامی برای زبان ایران باستان و حتی نامی برای سرزمینی که محل اقامت ایرانیان باستان بوده است به‌کار رفته است. اسناد و شواهد تاریخی و باستان‌شناسی نشان می‌دهد که آریاییان اقوامی مهاجر نبوده‌اند، بلکه از حدود ده هزار سال قبل در این سرزمین ساکن بوده و مبدا و منشأ بزرگترین ابداعات و نوآوری‌های انسان مدرن بوده‌اند (از جمله ابداع کشاورزی، پیدایش نخستین روستاها و شهرهای کشف شده در جهان، اهلی کردن حیواناتی چون احشام برای اولین بار، ابداع خط و نگارش و بنیان‌گذاری بزرگترین و اولین تمدنهای پیشرفته بشری در بسیاری از نقاط ایران مانند جیرفت، سیلک، شهر سوخته).
هر چند بررسی دقیق اینکه آریاییان که بوده‌اند، چه وقت و در کجای سرزمین‌های ایران باستان ساکن بوده‌اند نیاز به تحقیقات جامع زبان‌شناسان، متخصصان تاریخ و باستان‌شناسی دارد، امروزه شواهد مختلفی از جمله یافته‌های باستان‌شناسی و ژنتیک درستی این فرضیه که اقوامی از سرزمین‌های دور اروپایی به فلات ایران مهاجرت کرده‌اند را به‌طور جدی مورد سئوال قرار داده و آن را رد می‌کنند.
باور بنده این است که برخی انسان‌شناسان و زبان‌شناسان اروپایی برای فرضیه نژادپرستانه خود که قصد توضیح و توجیه ریشه مشترک و نحوه گسترش زبان‌های هندواروپایی و حتی برتری نژادی برخی اروپاییان را داشته است و برای اصالت بخشیدن به این فرضیه خود نیاز به یک نام اصیل و باستانی داشته‌اند و نام «آریایی» را که ریشه در زبان‌های سانسکریت و ایران باستان دارد را به امانت گرفته و به نوعی مورد سوءاستفاده قرار داده‌اند.
همزمانی این سوءاستفاده علمی دانشمندان اروپایی در قرون نوزدهم و بیستم میلادی با سیاست‌های ملی‌گرایانه وقت و تبلیغات وسیع و آموزش اینکه ایرانیان ریشه در جمعیت‌های (آریایی) اروپایی دارند، در طول چندین دهه این باور غلط را در ذهن ما ایرانیان ایجاد کرده است که در حدود چهار هزار سال قبل قبایلی که به زبان‌های هندواروپایی صحبت می‌کرده‌اند (و دانشمندان اروپایی آن‌ها را آریایی نام نهاده‌اند)، از شمال وارد فلات ایران شده و جایگزین اقوام بومی ایران شده‌اند و ما ایرانیان امروزی از اعقاب این آریاییان مهاجر هستیم. استناد این دانشمندان اروپایی تغییر زبان ایرانیان باستان از دراویدی به هندواروپایی در حدود چهار هزار سال پیش است.
تحقیقات بسیار جدید و برجسته ژنتیکی و زبان‌شناسی نشان می‌دهند که زبان یک جمعیت براحتی و حتی با حضور فقط ده در صد از مردان مهاجم یا مهاجر که مزیت و برتری نسبی نسبت به جمعیت بومی داشته‌اند تغییر می‌کرده است. این مسئله در کنار شواهد مربوط به تغییرات عمده آب و هوائی و خشکسالی بسیار شدید در فلات ایران که منجر به‌محو تمدنهای جنوب و جنوب شرقی ایران و مهاجرت وسیع ایرانیان به‌سمت شمال (در حدود چهار هزارو دویست سال قبل) شده‌اند، می‌توانند به‌راحتی تغییر زبان رایج در ایران (از زبان دراویدی به هندواروپایی) را در حدود چهار هزار سال قبل توجیه کنند.
در پایان و به‌طور خلاصه اعتقاد بنده این است که عموم ما ایرانیان از اعقاب آریایی‌هایی هستیم که از بیش از ده هزار سال قبل در این سرزمین می‌زیسته‌اند و بزرگترین تمدنهای انسانی را پایه‌گذاری کرده‌اند و تئوری مهاجرت اقوامی از اروپای شرقی به ایران (که به‌غلط و حتی عمداً توسط عده‌ای از دانشمندان اروپایی نام آریایی بر آن‌ها نهاده شده) و جایگزینی اقوام بومی توسط آنان یک فرضیه غلط و نژادپرستانه وارداتی است.[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
يادداشت ٢: پیش از این گفته شده بود: «اکثر ایرانیان بر خلاف آنچه تصور می‌شود، نژاد آریایی ندارند بلکه به نژادی تعلق دارند که حدود ده هزار سال پیش ساکن ایران بوده‌اند. این تحقیقات که قسمتی از تحقیقات جهانی ژنتیک است به سرپرستی دکتر مازیار اشرفیان بناب سالها پیش در دانشگاه کمبریج شروع شده و در دانشگاه پورتسموت به نتیجه رسیده‌است.»دکتر اشرفیان در سال ۱٣٨٦ خورشیدی گفته بود: «تحقیقات او نشان داده که آریایی‌ها هر جند یک هویت ژنتیک خاصی دارند اما بیشتر از ۱٠-۱۵ درصد ایرانیان را شامل نمی‌شود. هویت ژنتیکی ایرانیان به گفته او به بومیان کشاورزی بر می‌گردد که پیش از مهاجرت آریایی‌ها در ایران زندگی می‌کردند. ولی این بدان معنا نیست که هویت ژنتیکی ایرانیان از هویت ژنتیک اعراب یا دیگر ملل منطقه قابل تشخیص نباشد.» (رجوع شود به: سياوش اردلان، فقط ۱٠-۱۵ درصد محتوای ژنتیکی ایرانیان به آریایی‌ها باز می‌گردد: سایت فارسی بی بی سی: سه شنبه ۱٣ شهریور ۱٣٨٦ - ٠۴ سپتامبر ٢٠٠٧)تاکنون مشخص نیست که چرا پس از حدود شش سال، دکتر مازیار اشرفیان نظر خود را در این مورد تغییر داده است؟!
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- دکتر مازیار اشرفیان بناب، توضیح در مورد نتایج یک تحقیق پیرامون نژاد ایرانیان، سایت فارسی بی بی سی: سه شنبه ۱۵ مه ٢٠۱٢ - ٢٦ اردیبهشت ۱٣۹۱
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ سایت فارسی بی بی سی