از: دانشنامۀ آریانا
فهرست الفبايی
میوه‌جات یا میوه (به انگلیسی: Fruit؛ به آلمانی: Frucht، برگرفته از واژۀ لاتین: fructus)، نام عمومی برخی محصولات گیاهی خوراکی است. در گیاه‌شناسی به نهنج و تخمدان رسیده یک گیاه گلدار، میوه می‌گویند. میوه‌ها خود معمولاً تخم گونه خود را نیز در دل دارند.[۱].
میوه‌ها دربردارنده‌ای انواع ویتامین‌ها، فیبر غذایی، مواد معدنی، آنزیم‌ها و دیگر ترکیبات می‌باشند و در تغذیه انسان اهمیت فوق‌العاده‌ای دارند و نقش آن‌ها در سلامت و شادابی انسان، از نظر علمی و تجربی برای عموم مردم اثبات شده است. به طور مثال، مقادیر کم فیبر نامحلول موجود در میوه‌ها به تخلیه سریع‌تر روده بزرگ کمک مي‌كند و انواع فیبرهاي محلول آن‌ها (مثل پکتین) سبب حفظ و ثبات قند و کلسترول خون می‌شود. در میان وعده‌ها، می‌توان به‌جای تنقلات کم ارزش، از انواع میوه‌های تازه، آبمیوه‌های طبیعی و میوه‌های خشک استفاده نمود.[*]
هنگامی که در آشپزی بحث از میوه به‌عنوان غذا می‌شود، این واژه معمولاً فقط به‌میوه گیاهانی گفته می‌شود که شیرین و گوشتدار هستند مانند آلو، سیب، پرتقال و... درحالی‌که گروه بسیار زیادی از سبزیجات معمولی، مغزها و غلات، میوه گیاهان خود محسوب می‌شوند. میوه‌هایی که معمولاً در آشپزی جزو میوه‌ها به‌حساب نمی‌آیند عبارت‌اند از کدوها (مثل کدو و کدو حلوایی)، ذرت، سیب زمینی و فلفل سبز. این‌ها از نظر یک گیاه‌شناس میوه هستند اما عموماً در آشپزی جزو سبزیجات در نظر گرفته می‌شوند. گاهی نیز میوه‌های مربوط به آشپزی، از نظر گیاه‌شناسی جزو میوه‌ها به‌شمار نمی‌آیند؛ مانند ریواس که در آن فقط برگ شیرین دمبرگ قابل خوردن است. هم‌چنین بعضی از ادویه‌ها مانند فلفل شیرین و جوز هندی، میوه هستند.
گاهی اوقات اصطلاح «میوه کاذب» در مورد یک میوه مثل انجیر یا یک ساختار گیاهی که شبیه میوه‌است، اما از یک گل یا تعدادی گل حاصل نمی‌شود بکار می‌رود. بعضی از بازدانگان از قبیل گیاه سرخدار دارای آریل‌های گوشتدار شبیه میوه هستند و تعدادی از ارس‌ها، مخروط‌های گوشتداری شبیه گیلاس دارند.
در بیشتر میوه‌ها، گرده‌افشانی بخش مهمی از پرورش میوه است و عدم دانش کافی در مورد گرده سازها و گرده‌افشان‌ها می‌تواند به تولید محصولات ضعیف یا نامرغوب منجر شود. در تعداد کمی از گونه‌ها فرآیندی به‌نام بکرمیوه‌دهی (parthenocarpy) وجود دارد که در آن احتمال تولید میوه در غیاب گرده‌سازها یا گرده‌افشان‌ها وجود دارد؛ این‌گونه میوه‌ها بدون دانه هستند.
در دوره‌های بسیار قدیمِ کره زمین گیاهان میوه‌دار وجود نداشتند. در جریان تکامل گیاهان، برخی از گیاهان برای افزودن به شانس بقای نسل خود به‌مرور به‌دور دانه‌های خود موادی خوشمزه و جذاب برای جانوران ترشح کردند تا از این طریق جانوران را تشویق به‌خوردن دانه‌ها و دفع آن‌ها در نقاط دیگر بکنند. این امر به گسترش جغرافیایی گیاه و بقای آن کمک زیادی می‌کند. مواد جذابی که به‌دور دانه‌های مختلف گیاهان ترشح شدند به مرور تشکیل انواع میوه‌های امروزی را دادند[٢].
میوه‌جات تازه یا تره‌بـار اگر محصـول مهندسـی کشـاورزی و نتیجه انتخاب مصـنوعی باشـد گاه به‌عنـوان تره‌بـار پرورشـی، تره‌بـار گلخانـه‌ای و تره‌بـار کشـاورزی نامیده می‌شـود. تره‌بـاری که چنیـن نباشـد، در سـال‌های اخیـر، به تره‌بـار رسمی معروف اسـت[٣].
- آسرولا
- آلبالو
- آلو
- آلو بخارا
- آلو برقانی
- آلوچه (آلوکک)
- آلو قطره‌طلا
- آناناس
- آواکادو
- بادام
- بادام زمینی
- بادام هندی
- بادرنگ (خیار)
- بالنگ
- بلوط
- به (بهی)
- پاپایا (خربزه درختی)
- پرتقال (مالته)
- پرتقال خونی
- پسته
- تربوز (هندوانه)
- ترگیل
- ترنج
- تمر هندی
- تمشک
- تمشک سیاه
- توت
- توت‌فرنگی
- خارگیل
- خربزه
- خرما
- خرمالو
- خیار (بادرنگ)
- زغال‌اخته
- زالزالک
- زردآلو (قیسی)
- زرشک
- زرگیل
- زیتون
- کمبوزه
- کنار
- کام‌کوات
- کشمش
- کیله (موز)
- کینو
- کیوی
- گردو (چهارمغز)
- گرمک
- گریپ‌فروت
- گلابی
- گواوا
- گوجه سبز
- گوجه فرنگی
- گیلاس
- لایچی
- لیمو ترش
- لیمو شیرین
- مالته (پرتقال)
- مژکی
- موز (کیله)
- میوه اژدها
- میوه نان
[
↑]
يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط دانیال مهدی باهمکاری الهام مهدی برشتۀ تحرير درآمده است.
[
↑]
پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[
↑]
پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[
↑]
جُستارهای وابسته
□
□
□
[
↑]
سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[
↑]
پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
