دانشنامۀ آريانا

۱۳۹۲ مرداد ۲۲, سه‌شنبه

دیدار عبدالعلی مزاری با جلال‌الدین حقانی

گردآوری از: دانشنامۀ آریانا

اسناد دوران جهاد

دیدار عبدالعلی مزاری با جلال‌الدین حقانی

فهرست مندرجات

[قبل][بعد]


مطالبی که در این جا ارائه می‌شود، آگاهی از ديدگاه‌های مختلف دربارۀ حوادث افغانستان است. مسئوليت این ديدگاه‌ها به عهده نويسندۀ يا نويسندگان آن است و نشر اين ديدگاه‌ها در دانشنامه به منزله تایید نظرات ارائه شده در آن‌ها نیست و فقط ارائۀ اطلاعات برای بررسی تاریخ معاصر افغانستان است.


[] گزارش هفته‌نامه وحدت

مولوی جلال‌الدین حقانی از فرماندهان عالی‌رتبه جهادی و یكی از شخصیت‌های برجستۀ ‏حزب اسلامی یونس خالص، قبل از ظهر روز پنجشنبه ٢١ حوت ١٣٧٢ با حضور در اقامتگاه استاد عبدالعلی ‏مزاری دبیركل حزب وحدت اسلامی افغانستان با وی دیدار و پیرامون حل اصولی بحران جاری ‏كشور و پایان دادن به جنگ‌های ٢٠ ماهه كابل گفتگو نمودند.‏

در این گفتگوها طرح پیشنهادی شورای اصلاحی كه آقای حقانی آن را رهبری می‌كند، به ‏استحضار دبیركل حزب وحدت اسلامی رسیده و از وی خواسته شد كه برای تطبیق این طرح با ‏شورای اصلاحی همكاری نمایند. آقای حقانی هم‌چنین تأكید كرد كه بدون پشتیبانی و تشریك ‏مساعی حزب وحدت اسلامی هیچ طرحی قابل تطبیق نبوده و مشكل افغانستان حل نخواهد گردید. ‏در طرح آقای حقانی و همكارانش تشكیل یك شورای بزرگ، متشكل از دوصد نفر از كسانی كه ‏شورای اصلاحی معرفی می‌كند، ده، ده نفر از هر یك از احزاب جهادی و جمعی از بروكرات‌های ‏مقیم غرب، خلع سلاح عمومی در سطح شهر كابل، جمع‌آوری سلاح‌های ثقیله و انتقال آن‌ها به ‏خارج از شهر كابل، واگذاری امنیت شهر به قوماندانان جهادی كابل و در نهایت تشكیل یك دولت ‏بی‌طرف توسط یكی از رهبران جهادی كه در جنگ‌های فعلی شركت نداشته‌اند پیش‌بینی شده است.‏

به‌دنبال اظهارات آقای حقانی، دبیركل حزب وحدت اسلامی از تلاش‌های بی‌وقفه‌ی وی و ‏همكارانش در جهت استقرار صلح و ثبات سیاسی در كشور با بیان مواضع اصولی و واقع‌بینانه حزب ‏وحدت اسلامی پرداختند و اصول طرح پیشنهادی وی را مورد ارزیابی قرار دادند.‏

استاد مزاری با تأكید بر این مطلب كه باید واقعیت جامعه افغانستان را در نظر گرفته و بر اساس ‏آن فرمول‌های مناسب برای حل بحران جاری كشور جستجو [گردد]، طرح پیشنهادی آقای حقانی را ‏غیر قابل تطبیق با شرایط كنونی افغانستان دانست. در این دیدار و گفتگو كه از سوی رهبری حزب ‏وحدت اسلامی با صراحت و قاطعیت نیز همراه بود، نكات ذیل مورد تأكید دبیركل حزب وحدت ‏اسلامی قرار گرفت:‏

    ١- جنبش ملی اسلامی یك واقعیت نیرومند در جامعه افغانستان بوده و از بخشی عظیمی از ‏مردم ساكن در كشور نمایندگی می‌كند. هر طرحی كه در زمینه‌ی حذف جنبش از روند مذاكره و ‏تصمیم‌گیری‌های اساسی كه مربوط به آینده كشور باشد، منجر به شكست خواهد گردید.‏

    ‏٢- تركیب شورای مورد نظر در طرح پیشنهادی آقای حقانی غیر عادلانه بوده و معیارهای لازم ‏و ضروری در آن از نظر انداخته شده، اگر چنانچه می‌خواهند برای سرنوشت آینده‌ی كشور تصمیم ‏بگیرند، باید از كلیه مردم افغانستان و به تناسب جمعیت و میزان حضورشان در صحنه‌های سیاسی ‏و نظامی نمایندگی نمایند.‏

    ٣- تا وقتی كه یك حكومت عادلانه‌ی مردمی به شمول همه‌ی ملیت‌های افغانستان تشكیل ‏نگردیده است و اردوی ملی از كلیه قوت‌های مربوط به احزاب سیاسی سازمان نیافته است هیچ كس ‏حاضر نخواهد شد سلاح خود را بر زمین گذاشته و سرنوشت را به‌دست تقدیر بسپارد.‏

    ٤- شهر كابل متعلق به همه‌ی مردم افغانستان بوده و كلیه آحاد این سرزمین خود را متعلق به ‏این شهر كه مركز سیاسی و ثقافتی افغانستان است، می‌دانند، انحصار قیمومیت و اداره‌ی این، تنها ‏مركز سیاست و ثقافت كشور به‌دست قوماندانانی كه اكثریت این‌ها نیز از كابل نیست، جز تشدید دور ‏بی‌نظمی‌ها، كشتار جمعی، غارت و چپاول، حاصلی نخواهد داشت.‏

    ۵- آن‌هایی كه به‌زعم آقای حقانی بی‌طرف بوده و شایستگی رهبری حكومت موقت را دارند، ‏نه تنها بی‌طرف نبوده‌اند، كه در طول جنگ‌های بیست ماهه به‌گونه‌ای سهم گرفته و در جنگ اخیر نیز ‏از فتوای آقای ربانی حمایت كرده و علیه شورای هماهنگی فتوا دادند و اگر نتوانستند در مقابل جناح‌‏های مقابل جبهه‌ای باز كنند، نه به‌خاطر بی‌طرفی، كه به‌علت ضعف و ناتوانی‌شان بوده است.‏[۱]


[] متن سخنان عبدالعلی مزاری

یک هیأت صلح به ریاست مولوی جلال‌الدین حقانی - در ٢١ حوت ١٣٧٢ خورشیدی - با عبدالعلی مزاری دیدار کرد. هدف از تلاش‏‌های این هیأت آن بود تا جنگ‏‌های پس از یازدهم جدی را که میان شورای هماهنگی و دولت آقای ربانی جریان داشت، خاموش سازد. در این صحبت نکته‏‌هایی مطرح می‏‌شود که می‏‌تواند گوشه‏‌ای از حقایق و دیدگاه‌های رهبر حزب وحدت در غرب کابل را نیز بازتاب دهد.

بسم‌الله الرحمن الرحیم

من بسیار خوشوقتم که شما و باقی برادران را دیدار کردم. متأسفانه در دوران جهاد وضع طوری بود که امکان این‌که همدیگر را ببینیم، وجود نداشت. من اکثراً در داخل بودم. بعد از آن‌که انقلاب پیروز شد، آرزو داشتم که ببینیم، اما متأسفانه در ظرف بیست ماه، بیست‌وپنج جنگ در افغانستان تحقق پیدا کرد که تقریباً دوازده جنگ آن در کابل بود و اکثریت قاطع آن‌هم در همین نقطه‏‌ای بود که شما می‌بینید. فعلاً شاید صلاح نباشد، اگر در آینده فرصت شد که بروید دهمزنگ و سیلو و سایر جاها را ببینید، خواهید دید که چه‌قدر خرابی به‌وجود آمده است. وقتی هم که شنیدیم شما برای خیرخواهی و ایجاد صلح آمده‌اید، خوشحال شدیم.

ما از دیر زمان موضع خود را اعلام کرده‌ایم که در افغانستان جنگ راه حل قضایا نیست. همان‌طوری که شما فرمودید ما به این مسأله قناعت داریم که جهاد افغانستان برای افغان‏‌ها افتخار و عزت داشت و برای سایر مسلمان‏‌ها غرور ایجاد کرده بود. یعنی مسلمان‏‌های دنیا از این مسأله احساس غرور می‏‌کردند که مردم افغانستان در مقابل اتحاد جماهیر شوروی با دست خالی قیام کرده، اتحادی را متلاشی ساخته و حکومتی را از بین برده است که نصف بودجه‏‌ی دنیا برای جلوگیری از پیشروی آن مصرف می‏‌شد. تمام مسلمانان امید پیدا کرده بودند که اگر در افغانستان حکومت اسلامی قایم و پابرجا شود، ما هم آزاد می‏‌شویم. ولی من این را باور دارم که امروز بعد از بیست ماه حکومت به‌نام مجاهدین در افغانستان، امید همه‏‌ی دنیا نقش بر آب شده است و امروز فکر نمی‏‌کنم هیچ کشور و هیچ مردم مسلمانی احساس کنند که انقلاب اسلامی یک چیز خوبی است. یعنی همه فکر می‏‌کنند که ما چرا خانه‏‌ی خود را خراب کنیم و ما چرا خود را آواره کنیم. این یک واقعیت است. مسلماً کفار و استکبار از این مسأله خوش شدند و مسلمانان دق شدند. مجاهدین هم مأیوس شدند.

یک نکته‏‌ی دیگر را هم که یادآوری کنم، این است که این اولین ابرقدرت نبوده که از مردم افغانستان شکست خورده باشد. آن روزی که انگلستان را مردم افغانستان شکست داد، من معتقدم که یک ابرقدرت در دنیا وجود داشت، همان یک ابرقدرت را هم مردم افغانسان شکست داد. یعنی از این‌جا که شکست خورد، همان‌طوری که شکست خورد رفت تا انگلستان. ولی متأسفانه همان‌روز هم ما نتوانستیم که یک حکومت عادلانه برقرار کنیم. دنیا و حتی خود مردم ما به این باور بودند که ما در میدان نظامی خوب جنگ می‏‌کنیم، ولی در میدان سیاست شکست می‏‌خوریم. چهارده سال جهاد ما هم جهاد سربلند و عزت‏‌آفرین بود، اما متأسفانه در این بیست ماه باز این مسأله را اثبات کردیم که ما نمی‏‌توانیم حکومت کنیم و این برای ما باعث خجالتی و سرشکستگی است. علی‏‌احمد پوپل همین‏‌جا هست. آدمی است که در زمان ظاهرخان وزیر بوده، فعلاً با ما همسایه است. او پیرمرد و آدم باسوادی است. می‏‌گفت: حالا برای من امکان رفتن امریکا و اروپا آماده است و اگر بروم پناهندگی هم می‏‌دهند، ولی غرورم اجازه نمی‏‌دهد و آبرو ندارم. در دوران مارکسیست‏‌ها اگر می‏‌رفتم باز جا داشت، حالا چه گفته بروم؟

این وضعیت متأسفانه پیش آمد. حالا ما از این گامی که شما برای آتش‏‌بس و ایجاد صلح بر می‏‌دارید، با هر چه در توان داشته باشیم، حمایت می‏‌کنیم و در خدمت شما هستیم، چون خود ما معتقدیم که جنگ راه حل نیست. طرح‌تان را هم می‏‌گیریم. ما این‌جا شورا داریم. روی آن بحث می‏‌کنیم. بعد نتیجه و نظر خود را اعلام می‏‌داریم. منتها مولوی صاحب این‌جا مسأله‏‌ی افراط و تفریط مطرح است. درست است که حالا حکمتیار با من دوست است و من انکار هم نمی‏‌کنم که حکمتیار دوست من است و هر کس هم با او مخالف باشد، من حکمتیار را دوست خود می‏‌دانم. ولی شما باور کنید که عامل این بدبختی‏‌ها آقای ربانی است. این را آدم نباید چشم‏‌پوشی کند. آقای ربانی آدمی است که به‌حساب یک رییس جمهور که رهبر ملت است، هیچ، که به‌حساب یک رییس تنظیم هم عمل نمی‏‌کند. آقای ربانی سال اول که با آقای حکمتیار جنگ کرد، در سطح بین‏‌المللی رفت و مصاحبه کرد که آقای حکمتیار یاغی‌ست، طاغی‌ست، باغی‌ست و در سطح بین‏‌المللی باید محاکمه شود. یک هفته طول نکشید که باز نشستند و «برادر حکمتیار» گفتند. این را من از زبان خودش در رادیو شنیدم که «برادر حکمتیار» گفت. با جنرال دوستم همه مخالف بودند، وقتی حضرت به مزار رفت، از رهبران جهادی هیچ‌کس موافق نبود. من مخالف نبودم و نمی‏‌گویم که من آن روز مخالف بودم و آقای ربانی موافق بود. نه، من موافق بودم. ولی آقای ربانی مسابقه گذاشت. مزار رفت و دوستم را تقدیر کرد و قهرمان و مجاهد گفت. وقتی که ازبکستان رفت، در راه برگشت خود، نزد دوستم رفت و او را پسر خواند. وقتی ترکیه می‏‌رفت، جنرال دوستم را آورد در جای خود نشانید. مولوی نبی که معاونش بود، از این‌جا قهر کرد و رفت. آقای ربانی، دوستم را که آورده بود، برای خدا نیاورده بود. او را آورده بود که با حکمتیار بجنگد. جنرال دوستم خودش نزد من آمد. من دیدم که وضع خراب است و امکان دارد که یک جنگ خانمان‏سوز دیگر شروع شود. من جنرال دوستم را گفتم که تو قهرمان جنگ هستی و نیرو و قدرت خود را هم با جنگ به‌دست آورده‌ای. بیا برای صلح هم یک قهرمانی کن. من گفتم که شما نمی‏‌توانید یک دیگر را در افغانستان حذف کنید. در دنیا اگر نگاه کنیم، اقوام مختلف، مذاهب مختلف، و احزاب مختلف را پیدا می‏‌کنیم. اما مملکت‏‌های‌شان هیچ خرابی ندارد و تمام این اقوام مختلف با یک هدف مملکت‌شان را اداره می‏‌کنند. مذاهب مختلف با یک روش مملکت‌شان را اداره می‏‌کنند. احزاب مختلف برای ترقی مملکت خود کار می‏‌کنند. حالا چرا همه‏‌ی این‌ها در افغانستان فاجعه شده است؟ ازبک می‏‌آید و می‏‌ایستد که من پشتون را نمی‏‌خواهم. پشتون می‏‌آید که من ازبک را نمی‏‌خواهم. پشتون می‏‌آید که من هزاره را نمی‏‌خواهم. اینجا جنگ، جنگ تنظیمی بود، ولی آن را کشاندند به مسأله‏‌ی ملی. اگر من در کنار حکمتیار نمی‏‌رفتم و حکمتیار به من دست نمی‏‌داد، یک افغان در منطقه‏‌ی هزاره آمده نمی‏‌توانست و یک هزاره در منطقه‏‌ی افغان رفته نمی‏‌توانست. این در افغانستان فاجعه بود. تا همین روزی که دوستم در کنار حکمتیار ننشسته، یک افغان در منطقه‏‌ی ازبک و یک ازبک در منطقه‏‌ی افغان رفته نمی‏‌توانست. برای چه ملیت‏‌ها را به‌خاطر چند فرد قربانی می‏‌کردند؟ برای دوستم گفتم که این انقلاب مال همه‏‌ی مردم افغانستان است، مال همه‏‌ی اقوام است، مال همه‏‌ی احزاب است، بیایید یکدیگر را تحمل کنیم. ما اگر مسعود را نپذیریم و مسعود آقای حکمتیار را نپذیرد، مشکل افغانستان حل نمی‏‌شود. دوستم در همین‌جا دست خود را روی پیشانی خود گرفت و بعد از فکر کردن گفت: قبول می‏‌کنم. گفتم از روزی که از جلال‌آباد هیأت آمده، بین ما و شورای نظار آتش‌بس شده است. در جنگ دوازده‏‌ روزه ما از غیرنظامی یک هزار نفر زخمی داشتیم. اما در زمان صلح تا حالا که تو (جنرال دوستم) آمده‌ای، ما چهار هزار نفر زخمی داریم. از این جمله ده نفر هم نظامی نیست. همه مردم غیرنظامی اند. حالا که تو قهرمان صلح می‏‌شوی من تو را می‏‌پذیرم که به‌عنوان نیروی حایل بیایی و در بین نیروهای ما جابه‌جا شوی. با آقای حکمتیار هم بنشین، من نظارت می‏‌کنم. دیگر جنگ نکن و از این‌جا برگ صلح را گرفته به ترکستان برو. این را من به گردن آقای دوستم گذاشتم. او را با آقای حکمتیار هم نشاندم. بنا بود که آقای دوستم مسعود و ربانی را متقاعد کند که با آقای سیاف یکجا بنشینند. این را آقای ربانی قبول نکرد. در همین‌جا او هفت فیر استنگر را برد و در اطراف میدان‌هوایی جابه‌جا کرد تا طیاره‏‌ی دوستم را به‌نام آقای سیاف بزند. راپور آن را هم به دوستم داد که در این‌جا به‌خاطر تو استنگر جابه‌جا کرده‌اند. این را گفت تا دوستم زودتر برود و نشست نشود! دوستم هم ساعت یک‌ونیم بجه بی‏‌خبر کابل را ترک کرد و رفت. آقای سیاف هم به دوستانش گفته بود که من به آقای ربانی گفتم که این دوستم دانگی نیست که تو برداری. این دانگ را تو می‏‌آوری، اما حزب وحدت و حزب اسلامی آن را بر علیه خودت استفاده می‏‌کنند. این را تو آورده بودی برای جنگ آقای حکمتیار، اما علیه تو استفاده شد!

این کارها به‌صلاح مملکت نیست. با این وضع رقت‏‌باری که پیش آمده است، ننگ نیست که آقای ربانی بیاید علیه مردمش فتوای جهاد صادر کند؟ آن‌هم علیه چه کسی؟ علیه کسی که تو رفتی قهرمان گفتی. کسی که تو رفتی مجاهد بزرگ گفتی. کسی که تو رفته آوردی و کفیلت جور کردی! بعد هم فعلاً حد اقل یک صد نفر آخوند در جنبش است؛ یک هزار، دو هزار مجاهد در آن‌جاست. امروز خوب است یا بد است، همه‏‌ی مردم شمال جمع شده و می‏‌گویند که ما در جنبش ملی - اسلامی هستیم. آیا این فتوا علیه مردمش نیست؟

حضرت امیر علیه‏‌السلام می‏‌گوید که با یک شخص تا آن حد دشمنی کن راه دوستی برایت باز باشد و اگر دوستی می‏‌کنی تا آن حد پیش برو که یک روز اگر دشمنی شد، پشیمان نباشی. آقای ربانی یک لنگه ایستاده است و رادیویش از صبح تا شب فتوای جهاد می‏‌دهد! چه فتوای جهاد؟ حالا من در فقه اهل تسنن زیاد مسلط نیستم. یعنی بلد هستم، ولی زیاد مسلط نیستم. اما در شیعه اگر یک عالم که مرجع است، فتوای جهاد بدهد، زن و مرد موظف هستند که برای اجرای آن بروند. در قضیه‏‌ی فلسطین، یک وقتی آوازه شد که آقای حکیم از نجف علیه اسرائیل فتوای جهاد می‏‌دهد. ریش‌سفیدان و علمای بزرگ نزد او رفتند و گفتند که اگر تو این فتوا را بدهی، تکلیف مردم چه می‏‌شود؟ آقای حکیم گفت که من فتوای جهاد نمی‏‌دهم. بلی، دفاع کنید و فلسطین را کمک کنید. اما اگر حکم جهاد بدهم، این برای مسلمانان مشکل خلق می‏‌کند.

آخر، این برای اسلام یک عزت و آبرو است که وقتی آمدند علیه روس‏‌ها فتوای جهاد دادند و پانزده جمهوری را با اتومش شکست دادند. این برای جهان اسلام عزت بود. اما آدمی که رییس جمهور است و آن‌هم از فاکولته‏‌ی حقوق خارج شده است، بیاید علیه مردمش فتوای جهاد بدهد، این در کجا و با کدام منطق جور می‏‌آید؟ حالا هم اصرار می‏‌کند که من آتش‏‌بس را در کنفرانس اسلامی قبول دارم، ولی علیه دوستم هستم! آخر این امکان ندارد و نمی‏‌شود. این منطقی نیست. معقول نیست. اگر کسی برای عزت و آبروی افغانستان فکر می‏‌کند، باید این مسایل را متوجه باشد. شما بخواهید یا نخواهید، حالا شورای هماهنگی به‌وجود آمده و آقای حکمتیار با دوستم یکجا شده، نیروهای‌شان یکجا می‏‌جنگند. پس آقای ربانی نمی‏‌خواهد که این آتش‌بس صورت گیرد و جنگ متوقف شود. من این را برای شما می‏‌گویم که دل‌تان برای مملکت می‏‌سوزد. به سیاف هم پیغام دادم که بالفرض اگر شما آمدید و دوستم را از کابل کشیدید، آیا مشکل حل می‏‌شود؟ هشتاد درصد منابع طبیعی افغانستان در شمال است و امروز دوستم در آن‌جا مسلط است و سمت شمال در دستش است. مردمش هم پشت سرش ایستاده‌اند. عالمش هم پشت‌سرش است، ریش‌سفیدش هم پشت‌سرش است؛ چرا مسأله‏‌ی افغانستان را پیچیده می‏‌کنید؟ چرا خراب می‏‌کنید؟

این مسأله آن‌قدر حجم ندارد که آقای ربانی ایجاد کرده است. حالا به‌هر صورت، باید همگام با مردم حرکت کند، تمامیت ارضی و وحدت ملی را در نظر گیرد. ما امروز اگر در این مملکت هیچ کاری نکرده باشیم، تنها کار ما این است که فاجعه‏‌ای که در افغانستان پیش آمده بود و دشمنی هزاره و پشتون بود دشمنی ازبک و پشتون بود، ما این را رفع کردیم. من این خدمت را در اینجا کرده‌ام که امروز ازبک پشتون را دشمن نمی‏‌داند و پشتون ازبک را. پشتون هزاره را دشمن نمی‏‌داند و هزاره پشتون را. من اگر هیچ خدمت دیگری نکرده باشم، این خدمت را کرده‌ام. من هیچ‌وقت نمی‏‌گویم که ما امروز با تاجک دشمن هستیم. ما همیشه حقوق ملیت‏‌ها را خواسته‌ایم. حقوق ملیت‏‌ها به‌معنای این است که چهار برادر که از یک پدر و مادر اند، در خانه‏‌ی‌شان حقوق دارند. خواستن این حقوق به‌معنای دشمنی نیست. حقوق ملیت‏‌ها هم به‌معنای این است که همه در جهاد سهم داشته و همه باید در تعیین سرنوشت‌شان سهم داشته باشند. این حرف به‌معنای برادری بود، اما این را به روی ملیت کشاندند، به روی مذهب کشاندند، من خدا را شاهد می‏‌گیرم که سال گذشته در این‌جا دست‏‌های فراوانی کار می‏‌کرد که مسأله‏‌ی شیعه و سنی را دامن بزند.

گذشته از آقای ربانی، عامل مسایل و قضایای کشور، مسعود است. من برای شما می‏‌گویم و شما بروید این را از لوژستیک وزارت دفاع پرسان کنید. بدون حوزه‏‌ی جنوب‌غرب که در آن‌جا اسمعیل‌خان چقدر داره و لشکر دارد، دوصد و پنج‌هزار نفر اردو از طریق وزارت دفاع اعاشه و اباطه می‏‌شود. شما بروید لیست آن را بگیرید که از سی‌هزار بیشتر مربوط آن باقی احزاب نیست. این قسم حکومت و این قسم مملکت را شما در کجا دیده‌اید؟ این حکومتی که از ارگ هم بیرون تسلط ندارد، چه قسم حکومت است؟ من حیران هستم که باز هم آقای ربانی در پغمان می‏‌رود و می‏‌گوید که من استعفا نمی‏‌کنم. این چیست؟ من در مصاحبه‏‌ی خود هم گفتم که حالا بد است که من یک جهادی هستم و چهارده سال در کنار این‌ها بوده‌ام، امروز بگویم که نجیب از این‌ها شرف دارد. این بد است، ولی مجبور هستم بگویم. نجیب همین‌جا بود، چهارصد هزار اردو در دستش بود، همه‏‌ی شاهراه‏‌ها و راه‏‌های اکمالاتی در دستش بود، تمام شهرها در دستش بود. روس‏‌ها فقط سلاح و مواد غذایی را قطع کرده بودند. اگر نجیب این پول بی‏‌پشتوانه را قبول می‏‌کرد، روس‏‌ها تا آخر عمرش برای او چاپ می‏‌کردند. حالا ربانی غیر از این دیگر چه دارد؟ حالا اگر به اندازه‏‌ی قدش طلا بدهی، از دهمزنگ به این‌طرف آمده نمی‏‌تواند. این چه قسم مملکت و چه قسم حکومت است که باز خود را سخت کرده و نشسته که من استعفا نمی‏‌کنم؟! شورای حل و عقد را هفت تنظیم تحریم کردند، آقای سیاف و ربانی نشستند که ما شورای حل و عقد را دایر می‏‌کنیم. آیا این خیانت نبود؟ این ریشه‏‌ی تمام جنگ‏‌ها نیست؟ اگر به مردم افغانستان و منافع آن فکر می‏‌کنند، باید از این وضع بیرون بیایند. امروز بانک بسته شده و او رفته در خیرخانه بانک دایر کرده است! فردا چوکی خود را گرفته به چاریکار هم که رفت بانک دایر می‏‌کند! در تمام دنیا اگر رییس جمهور از ارگ بیرون شد، دیگر همه چیز تمام است، سقوط است.

وقتی که آقای ربانی قبول نکند، آقای حکمتیار چگونه قبول کند؟ حالا آقای ربانی آمده می‏‌گوید که من با دوستم آتش‏‌بس نمی‏‌کنم با حکمتیار آتش‏‌بس می‏‌کنم! اگر شما این حرف را معقول می‏‌دانید من می‏‌روم و آقای حکمتیار را قناعت می‏‌دهم... این منطقی نیست. این قطع کردن جنگ نیست. آن‌ها آمدند با من تماس گرفتند که کرامت انسانی ایجاب می‏‌کند که شما جنازه‏‌ها را تبادله کنید. من یک هفته است که برای این‌ها پیغام می‏‌دهم که جنازه‏‌ها را از آن طرف من می‏‌آورم، از این طرف شما تبادله کنید؛ قبول نکردند. امروز به صلیب سرخ هم گفتم که من می‌روم برای شش ساعت آتش‌بس ایجاد می‏‌کنم. هر کسی جنازه‏‌های خود را بکشد. جنازه‏‌ی مسلمان‏‌ها را در این وقت سگ می‏‌خورد! این چه مسلمانی و چه غرور ملی است؟ در کجای افغانستان و در بین کدام ملیت افغانستان، این غرور را قبول دارند؟ آخر همین‏‌ها مجاهد بوده و چهارده سال سلاح به دوش‌شان بوده است، حالا جنازه‏‌ی‌شان را سگ می‏‌خورد!

مولوی صاحب، من با این‌که به شما اعتماد و اطمینان دارم و شما در هر جایی که برای صلح گام گذاشته‌اید، موفق بوده‌اید، حالا هم برای شما موفقیت می‏‌خواهم و هر چه از ما ساخته باشد، انجام می‏‌دهیم، اما باز هم این را از شما می‏‌طلبیم که منطقی‏‌تر حرکت کنید. شما رادیوی آقای ربانی را گوش کنید. از اول شب که فحش می‏‌دهد تا آخر شب. این چیست؟ آخر دشمنی هم که دشمنی است و یک حد دارد. بلی، درست است که ما با آقای ربانی جنگ کردیم، انکار هم ندارم. در همین دوازده روز که جنگ کردیم، خود آقای مسعود گفته بود که من بیست‌هزار مرمی ثقیله بالا این‌ها فیر کردم. این کوه هم در دستش بود، آن کوه هم در دستش بود، بمباران هم می‏‌کرد، هیچ گلایه ندارم. اما در همین وقتی که جنگ خاموش شد، آقای ربانی خاد را فعال کرد که بچه‏‌های ده، دوازده‏‌ ساله‏‌ی هزاره را بگیرد که این‏‌ها مواد غذایی را مسموم کرده‌اند، زن‏‌ها را بگیرد که مواد را مسموم کرده‌اند. آخر این کار را در کجا دیده‌اید و با کدام منطق توجیه می‏‌کنید؟ این کار را کی کرده است؟ این کار را دو قبیله علیه یکدیگر کرده یا یک رییس جمهور علیه ملتش کرده است؟ آخر از کجایش بگویم؟ حالا شما به‌خاطر این‌که مصلح هستید، این‌ها را نمی‏‌گویید، یک چیز دیگر است، و الا کل فاجعه مال ربانی است![٢]


[] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.



[] پی‌نوشت‌ها

[۱]- دیدار رهبر حزب وحدت با آقای حقانی، هفته‌نامه وحدت، شماره ١٣٢، ١٨ حمل ١٣٧٣‏
[٢]- بابه مزاری: بیایید یکدیگر را تحمل کنیم، جمهوری سکوت: ۱۳۸۹ سه‌شنبه ۱۰ حوت



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها

هفته‌نامه وحدت (نشریۀ حزب وحدت اسلامی افغانستان)
سایت اینترنتی جمهوری سکوت