[مصر] [نویسندگان اهل مصر]
دکتر محمد بيومی مهران (زادۀ ۱۹٢٨ م - درگذشتۀ ٢٠٠٨ م)، دانشمند و پژوهشگر مصری و یکی از استادان برجسته تاریخ دانشگاه اسکندریه بود که با کوشش و کاوش بسیار پردامنه، علاوه بر قرآن، کتاب‌های پُر شمار تفسیر، حدیث، تاریخ اسلام و عرب، پژوهش‌های فرنگیانی که بیشتر بر سنگ‌نوشته‌ها و کتیبه‌های کهن استوارند، و نیز نوشته‌های یونانی و رومی و همچنین تورات و انجیل را کاویده است، و با بهره‌گیری از همه منابع گوناگون شرق و غرب، به‌ویژه سنگ‌نوشته‌ها و کتیبه‌ها و پژوهش‌های باستان‌شناسانه توانسته است درباره رویدادهای تاریخی قرآن کاری سترگ را سامان دهد و روشنایی بسیار بر آن‌ها بتاباند.
[↑] زندگی‌نامه
محمد بيومی مهران، در ٢٠ آگوست سال ۱۹٢٨ میلادی، در شهرستان ادفو، در استان اسوان مصر به‌دنیا آمد. در ایام کودکی قرآن را حفظ کرد و سپس، در مدرسۀ معلمین (مدرسة المعلمين) شهر قنا آموزش‌های دبستان تا دبیرستان را فراگرفت و در سال ۱۹۴۹، از آن‌جا فارغ‌التحصیل شد. بین سال‌های ۱۹۴۹ تا ۱۹٦٠، در وازرت آموزش و پرورش مصر مشغول به‌کار بود. در ضمن، در سال ۱۹٦٠، کارشناسی ادبیات را در رشتۀ تاریخ، از دانشکده ادبیات، دانشگاه اسکندریه به‌دست آورد. در سال ۱۹٦۱، در همان دانشکده به‌تدریس تاریخ باستان مصر و خاور نزدیک پرداخت. در سال ۱۹٦۹، به درجۀ دکترا در رشتۀ تاریخ باستان از دانشکدۀ ادبیات دانشگاه اسکندریه نایل آمد. سپس، به‌همان کار قبلی برگشت، و به‌عنوان مربی در دانشگاه به فعالیت ادامه داد. در سال ۱۹٧۴، به رتبه‌ای استادیاری رسید و در سال ۱۹٧۹، به کرسی استادی تاریخ دانشگاه اسکندریه دست یافت.
همچنین، وی، بین سال‌های ۱۹٧٣-۱۹٧٧، در دانشگاه اسلامی «امام محمد بن سعود» در ریاض تدریس می‌کرد و از سال ۱۹٨٣ تا ۱۹٨٧، استاد «دانشگاه ام‌القری» در مکه بود. از سال ۱۹٨٧ تا ۱۹٨٨، به‌عنوان رئیس هیأت مدیره‌ی گروه‌ی تاریخ و آثار باستانی مصر، در دانشکدۀ ادبیات دانشگاه اسکندریه منصوب شد و همزمان تا سال ۱۹٨٨، به‌عنوان استاد تمام‌وقت در همان دانشکده تدریس می‌کرد.
گذشته از این، از سوی دانشکده ادبیات دانشگاه اسکندریه، از سال ۱۹٨٠ تا سال ۱۹٨۱، در کاوش‌های باستان‌شناسی «الوقف»، مرکز شهر «دشنا» در استان قنا و از سال ۱۹٨٢ تا سال ۱۹٨٣، در کاوش‌های باستان‌شناسی «تل الفراعين» مرکز شهر «دِسوق» در استان کفر الشیخ مصر شرکت داشت. افزون بر این، وی در سال ۱۹٨٢، بخش نظارت بر «آثار باستانی مصر» را در گروه تاریخ، دانشکدۀ ادبیات دانشگاه اسکندریه بنیاد نهاد و آثاری فراوان دربارۀ تاریخ و تمدن باستانی مصر و خاور نزدیک و اسلام نوشت. از این روی، چندبار مورد تکریم و تجلیل نهادهای فرهنگی داخل و خارج از مصر قرار گرفت.
محمد بيومی مهران، سر انجام، در بیست و چهارم فوریه ٢٠٠٨ میلادی، در شهر بندری اسکندریه چشم از جهان فرو بست[۱].
[↑] آثار
محمد بيومی مهران، بیش از ۴٦ اثر در مورد تاریخ و تمدن باستانی مصر و خاور نزدیک نوشته و حدود ۱٧ کتاب در بارۀ اسلام تألیف کرده است[٢].
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- بیشترین مطالب این زندگی‌نامه از سایت شخصی دکتر محمد بيومی مهران که به زبان عربی است، گرفته شده و توسط مهدیزاده کابلی ترجمه شده و نگارش یافته است.
[٢]- همان‌جا
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت شخصی دکتر محمد بیومی مهران (به زبان عربی)
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]