فهرست مندرجاتنگاهی به ستارگان کهن در حال مرگ
[اخترشناسی] [اسرار کیهانی]
منجمان عکس‌هایی محو از دو ابرنواختر را که کهن‌ترین و دورافتاده‌ترین ابرنواخترهای کشف‌شده تا امروز هستند، منتشر کرده‌اند.
[↑] ستارگان کهن در حال مرگ
وقتی سوخت اتمی ستارگان عظیم عملاً به اتمام رسید، منفجر می‌شوند که به آن ابرنواختر می‌گویند. این تحول باعث پراکنده شدن بخش اعظم مواد موجود در ستاره در فضا می‌شود.
دانشمندان در نشریه علمی «نیچر» توضیح داده‌اند که چگونه تصاویر این ستارگان منفجر شده را از طریق رصد یک کهکشان در دوره‌ای پنج ساله به‌دست آورده‌اند.
این ابرنواخترهای ۱۱ میلیارد سال قبل روی داده است
این دو ابرنواختر که ۱۱ میلیارد سال قبل روی داده‌اند، دورافتاده‌ترین ابرنواخترهایی هستند که تاکنون کشف می‌شوند.
مارک سالیوان منجم دانشگاه آکسفورد در بریتانیا یکی از نویسندگان مقاله در نیچر است. وی توضیح داد که این ستارگان حدود دوونیم میلیارد سال بعد از «انفجار بزرگ» (Big Bang) منفجر شدند. به گفته وی، عمر کیهان هم اکنون سیزده‌ونیم میلیارد سال است.
تیم محققان داده‌های خود را با استفاده از تلسکوپ کانادا-فرانسه-هاوائی در کوه مونا در جزایر هاوائی تهیه کرد.
نور محو رسیده از این انفجارهای عظیم برای چندین ماه قابل رؤیت بود، بنابراین دانشمندان توانستند نور آن را از نور کهکشانی که در آن قرار داشتند منفک کنند. دکتر سالیوان توضیح داد: «ما دنبال چیزهایی می‌گشتیم که امسال آن‌جا هست، اما سال بعد ناپدید خواهد شد.»
وی افزود: «عکسی از یک کهکشان را می‌بینید که ابرنواختری در آن روی داده است. وقتی داده‌های دو سال را از هم کم می‌کنید، کهکشان ناپدید می‌شود، زیرا تغییری نسبت به سال اول نکرده است. بنابراین تنها آن‌چیزهایی که تغییر کرده به‌جا می‌ماند، که در این مورد ابرنواختر است.»
دکتر سالیوان گفت که این تکنیک تازه امکانات هیجان‌انگیزی برای پژوهش‌های آینده ایجاد می‌کند: «ما نشان داده‌ایم که این راه یافتن دورافتاده‌ترین انفجارهای کیهانی است.»
ابرنواخترهای کهن می‌توانند سرنخ‌های مهمی درباره تولد کیهان به‌دست دهند. جف کوک از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در ارواین که در این مطالعه شرکت داشت گفت: «عناصری مانند آهن، کلسیم و نیکل در این ستارگان عظیم تولید می‌شوند.»
«این ستارگان در جریان انفجار پایان عمر، این مواد را به فضا می‌فرستند و محیط را «آلوده» می‌کنند. این مواد سپس سرد شده که می‌تواند باعث ایجاد ستارگان بازیافتی شود؛ به‌علاوه دیسک مواد دور آن‌ها نیز می‌تواند به تشکیل سیارات منجر شود.»
دکتر کوک گفت که این اکتشافات تازه به منجمان کمک خواهد کرد درک کنند که این فرآیند دقیقاً چگونه کار می‌کند: «به‌علاوه شیوه تازه‌ای که این‌جا استفاده کرده‌ایم، به ما امکان می‌دهد تا دوازده‌ونیم میلیارد سال قبل را ببینیم تا شاهد برخی از اولین ستارگانی که وجود داشتند باشیم.»[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- ویکتوریا گیل، نگاهی به ستارگان کهن در حال مرگ، وب‌سایت فارسی بی بی سی (بخش دانش و فن): جمعه ۱٠ ژوئيه ٢٠٠۹ - ۱۹ تیر ۱٣٨٨
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت فارسی بی بی سی (بخش دانش و فن)