فهرست مندرجاتانتخابات افغانستان
روند کُند و ناهماهنگ بررسی آرا
- کار ناتمام؟
- سالن‌های شلوغ
- گروه‌های کاری بررسی و شمارش
- صندوق‌ها
- شمارش آرا
- بررسی دانه دانه رای
- اختلاف روی ابطال
- نمونه‌های تقلب
- پس از بررسی و بازشماری
- علامت‌ها بررسی و شمارش
- مهر و موم‌ها
- در بعضی از صندوق‌ها کل مواد روز رای‌گیری دیده نمی‌شود
- دعوا سر هر رای
- مدت بررسی و شمارش چه‌قدر است؟
- ناظران
- کمیسیون خوشبین
- تاکید آمریکا به بررسی به موقع
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
[قبل] [بعد]
نامزدهای انتخابات دور دوم افغانستان با میانجگری جان کری وزیر خارجه آمریکا، برای حل بحران انتخابات توافق کردند که تمامی آرای دور دوم انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در کابل مورد بررسی دوباره قرار بگیرد تا «آرای پاک از آرای ناپاک» جدا شود. با وجود این، تاکنون، بازشماری آرای - به سبب ادامه اختلافات دو نامزد دور دوم انتخابات افغانستان - چند بار متوقف شد.
با این حال، مقام‌های وزارت دارایی افغانستان ابراز نگرانی کرده‌اند که طولانی شدن روند انتخابات ریاست جمهوری افغانستان و تاخیر در اعلام نتیجه این انتخابات، بر اقتصاد این کشور تاثیر «بسیار منفی» گذاشته است. چنان‌که در حال حاضر عواید گمرکی از اساسی‌ترین منابع درآمد برای دولت افغانستان است و بیشتر از ۴۸ درصد عواید داخلی از فعالیت‌های گمرکی به‌دست می‌آید، در این اواخر، ۲۵ درصد کاهش یافته است. همچنین، بازار کار راکد است و اکثر مردم در بلاتکلیفی به‌سر می‌بردند. آنچه در زیر می‌آید، گزارشی است از کاوون خموش دربارۀ این روند کار ناتمام بررسی شمارش آرا و جنجال‌های نمایندگان دو نامزد انتخاباتی که حتا برخی از این نمایندگان در مورد شیوه‌های بررسی و بازشماری آگاهی کافی ندارند.
[↑] کار ناتمام؟
کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات، ناظران افغان و بین‌المللی، نمایندگان نامزدان و مشاهدان روزانه در دو دوره کاری در این سالن‌ها آهن پوش زیر هوای گرم به امید بررسی و شمارش میلیون‌ها رای گردهم می‌آیند.
صد گروه کاری در چهار سالن بزرگ کار می‌کنند. دوره کاری اول ساعت هفت تا دو بعد از ظهر است و شیفت بعدی از دو شروع می‌کند و تا هشت شب کار می‌کند.
[↑] سالن‌های شلوغ
کارکنان کمیسیون انتخابات روزهای پرکاری دارند. همزمان با این که بررسی و شمارش آرای یک صندوق تکمیل می‌شود، این کارکنان صندوق جدیدی را از میان صندوق‌هایی که به مرکز کمیسیون انتخابات منتقل شده است روی میز گروه‌های کاری می‌گذارد.
کمیسیون انتخابات گفته که «از حدود بیست و سه هزار صندوق تا حالا بیست و یک هزار و ششصد و سه صندوق به کابل منتقل شده است.» روند بررسی در فضای شلوغ و پر و سر و صدا انجام می‌شود.
[↑] گروه‌های کاری بررسی و شمارش
هر گروه ظاهراً شامل دو کارمند کمیسیون، دو نماینده از دو نامزد و حداقل یک یک نماینده از اتحادیه اروپا، سازمان ملل، دیدبان انتخابات آزاد و عادلانه است.
برنامه طوری است که باید روزانه دست کم هزار صندوق بررسی و شمارش مجدد شود، اما در حدود سه هفته گذشته به دلیل چهار بار توقف در کار، تنها سه هزار صندوق به بررسی گرفته شده است.
[↑] صندوق‌ها
ابتدا معلومات صندوق با برگه‌ای که در بایگانی کمیسیون مستقل انتخابات است بررسی می‌شود که آمار و ارقام آن تفاوتی نداشته باشند.
روی هر صندوق، معلوماتی در مورد نام ولایت، ولسوالی، شماره مسلسل صندوق، شماره محل رای‌گیری و این که محل رای زنانه بوده یا مردانه، درج است.
در صورتی که مهر و موم صندوق باز باشد و یا صندوق شکسته باشد یا مجرای ورود دست به صندوق دیده شود، صندوق باطل است.
[↑] شمارش آرا
آرا در صورتی شمارش می‌شوند که تعداد کل آرای ریخته شده در صندوق بیش از ششصد رای باشد و یا بیش از پانصد و نود و پنج رای هر صندوق به نفع یک نامزد ثبت شده باشد.
کارکنان هنگام شمارش می‌بینند که آیا عددی که در برگه‌های نتایج درج شده با عین آرایی که در صندوق است مطابقت دارد یا نه.
همزمان با این مشکلات دیگر آرا نیز دیده می‌شود؛ از جمله این که پشت کارت‌های رای مهر کمیسیون است یا نه.
[↑] بررسی دانه دانه رای
در صورتی که آرای ریخته شده در صندوق مشکوک باشد، ناظران بین‌المللی، نمایندگان دو نامزد و کارکنان کمیسیون به تفتیش و سپس شمارش دانه دانه رای می‌پردازند.
ابتدا عمل تفتیش (بررسی) صورت می‌گیرد و اگر به‌عنوان مثال آرا به‌نام یک نامزد باشد و روی برگه‌ها رو به‌روی نام دیگری علامت شده باشد یا که علامت اشتباه باشد، یا بیش از بیست علامت شبیه هم باشند آرا دانه دانه روی میز چیده و بررسی می‌شود.
[↑] اختلاف روی ابطال
در جریان بررسی و شمارش مجدد آرای کارکنان، ناظران و نمایندگان نامزدان تنها گزارش‌دهی می‌کنند، یعنی که هر چه دیدند را در برگه‌هایی که در اختیار دارند ثبت می‌کنند.
عمده‌ترین جنجال و اختلاف نظر بین اعضای گروه‌های بررسی آرا روی این است که یک رای چه خصوصیاتی داشته باشد که باطل شود.
با وجودی که طرزالعمل تفکیک رای پاک و ناپاک از سوی کمیسیون و سازمان ملل نهایی شده اما هنوز در جریان بررسی بیشتر نمایندگان دو تیم معیارهای خود را دارند و روی قبولاندن این معیارها به یکدیگر صدایشان به سالن می‌پیچد.
[↑] نمونه‌های تقلب
عکس سمت راست: یک ناظر سازمان ملل متحد که برای نظارت از روند بررسی آرا آمده، به نماینده یکی از نامزدان در مورد علامت‌های مشابه در برگه‌های رای می‌گوید. ناظران می‌گویند که اگر در بیش از بیست رای موجود در یک صندوق بیش از بیست علامت مشابه به نفع یک نامزد دیده شود، این آرا باطل می‌شود، اما نماینده نامزد می‌گوید که تفکیک علامت‌های شبیه به‌هم دشوار است و نمی‌توان با یک نگاه دو علامت را شبیه به‌هم دانست. انتقاد دیگر او هم این است که ممکن دست خط علامت رای‌دهندگان یک مرکز مثل هم باشد.
عکس وسطی: نماینده یکی از نامزدان از یکی از صندوق‌ها فهرست ثبت رای‌دهندگان را پیدا کرده که در آن امضای یکی از نمایندگان دو نامزد دیده نمی‌شود. او می‌گوید که این فهرست ساختگی است اما کارکنان کمیسیون می‌گویند که تنها امضای رئیس محل رای‌دهی پای این فهرست کافی است و جای انتقاد ندارد.
عکس سمت چپ: کارمند کمیسیون انتخابات به ناظران و نمایندگان دو نامزد فورمه معلوماتی یکی از محلات رای را نشان می‌دهد که با برگه معلوماتی پشت صندوق همخوانی ندارد.
[↑] پس از بررسی و بازشماری
هنگامی که بررسی و بازشماری صندوق تکمیل شد، کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات موادی را که از صندوق بیرون کرده‌اند، دوباره در صندوق جا به‌جا می‌کنند. علاوه بر این، برگه طرزالعمل بررسی آرا (چک لیست) کمیسیون انتخابات نیز در صندوق انداخته می‌شود.
در این برگه شانزده معیاری که برای تفتیش از سوی کمیسیون انتخابات و سازمان ملل پیش شده، درج است که هنگام بررسی و شمارش آرا پر می‌شوند.
در هر صندوق، آرای ریخته شده، دفترچه‌های خالی رای، مهر و موم‌های باطل شده، دفترچه ثبت رخدادهای روز رای‌دهی، برگه نتایج و مواد حساس نگهداری می‌شوند.
[↑] علامت‌ها بررسی و شمارش
کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات پس از تکمیل بررسی و شمارش، صندوق‌ها را با نوارهای سبز و آبی نشان می‌کنند.
صندوقی که تنها با نوار آبی نشان شده، جز صندوق‌هایی است که تنها تفتیش شده است، اما صندوقی که هم نوار آبی دارد و هم سبز، یعنی که هم بررسی شده و هم آرای آن شمارش شده است.
[↑] مهر و موم‌ها
کمیسیون مستقل انتخابات به نمایندگان دو نامزد برگه‌های تفتیش توزیع کرده است. در این برگه‌ها جزئیات صندوق‌های بررسی و شمارش شده رسانده می‌شود.
به‌عنوان مثل صندوقی که از محل به مرکز آمده مهر و موم شده است و هنگام تفتیش مهر و موم آن از بین می‌رود و پس از بررسی مهر و موم جدید می‌گیرد، شماره‌های مسلسل مهر و موم‌ها، تعداد آرای هر نامزد، ملاحظات در مورد صندوق‌ها، نواقص مواد داخل صندوق و دیگر جزئیات هر محل رای در این فورمه‌ها درج می‌شوند.
[↑] در بعضی از صندوق‌ها کل مواد روز رای‌گیری دیده نمی‌شود
از جمله در این صندوق روزنامه ثبت رویدادهای روز رای‌گیری نیست و کارمند کمیسیون انتخابات سعی دارند که آن را پیدا کنند. در روزنامه ثبت رخدادهای روز رای‌دهی جزئیات کامل روند رای‌گیری از زمان باز شدن محل تا بسته‌شدن آن درج می‌شود.
[↑] دعوا سر هر رای
نمایندگان ستادهای انتخاباتی عبدالله عبدالله و اشرف‌غنی احمدزی در جریان روند بررسی و بازشماری آرا، اختلافات زیادی دارند.
بعضی از این نمایندگان در مورد شیوه‌های بررسی و بازشماری آگاهی کافی ندارند و در بسیاری از موارد هیچ وحدت نظری در مورد خصوصیات یک رای پاک و یک رای ناپاک بین‌شان نیست. معیارهای تفکیک آرای پاک از ناپاک نیز نمایندگان هر دو نامزد را درگیر می‌کند.
[↑] مدت بررسی و شمارش چه‌قدر است؟
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان می‌گوید که روزانه بررسی دست‌کم هزار صندوق رای را هدف تعیین کرده‌اند.
اگر کار به دلخواه کمیسیون پیش برود، در بیست روز آینده روند بررسی تکمیل می‌شود و انتقال قدرت در اول سپتامبر برگزار می‌شود.
چیزی که با واقعیت‌های روند بررسی و شمارش زیاد همخوانی ندارد و با توجه به‌کار کند گروه‌های کاری رسیدن به این هدف دشوار به نظر می‌رسد.
[↑] ناظران
از روند بررسی و شمارش آرا بیش از دو هزار و چهارصد ناظر نظارت می‌کنند.
کار ناظران این است که ببینند که روند شمارش چگونه پیش می‌رود، آرا چگونه بررسی می‌شود و آیا همه چیز سرجای خودش است یا نه.
یک ناظر اتحادیه اروپا گفت که مشکلات گروه‌های کاری زیاد است و باید به‌خاطر حل این مشکلات بیشتر تلاش شود.
[↑] کمیسیون خوشبین
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان می‌گوید که کار بررسی و شمارش خیلی سریع در جریان است و هیچ مشکلی در روند وجود ندارد.
این کمیسیون گفته که گروه‌های کاری با دقت و زحمت زیاد تلاش می‌کنند که روند بررسی به موقع پایان یابد.
در این عکس یوسف نورستانی رئیس کمیسیون انتخابات به هیات سفارت آمریکا در مورند کار بررسی توضیح می‌دهد.
[↑] تاکید آمریکا به بررسی به موقع
میشل مک‌کینی، معاون سفیر آمریکا در کابل هم جز هیات آمریکایی به کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان رفته بود که از روند بررسی و شمارش آرا بازدید کند.
بررسی کل آرای انتخابات افغانستان نتیجه توافقی است که بین عبدالله عبدالله و اشرف غنی احمدزی با حضور جان کری وزیر امور خارجه آمریکا صورت گرفت. آمریکا این روند را جدی گرفته و ناظران خود را به افغانستان فرستاده است.[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- کاوون خموش، انتخابات افغانستان، روند کُند و ناهماهنگ بررسی آرا، وب‌سایت فارسی بی بی سی برای افغانستان: سه‌شنبه ٠۵ اوت ٢٠۱۴ - ۱۴ مرداد ۱٣۹٣
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت فارسی بی بی سی برای افغانستان