 | از: دانشنامهی آریانا |
سکسوالیته
فهرست مندرجات
- واژه‌شناسی
- پیشینه‌ی تاریخی
- فلسفهٔ سکسوالیته
- اساس ژنتیکی
- مبانی جانورشناسی
- تمایلات جنسی انسان
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[سکسولوژی] [تمایلات جنسی]
سکسوالیته (به فرانسوی: Sexualité؛ به انگلیسی: Sexuality؛ به آلمانی: Sexualität)، به‌معناهای میل جنسی، احساس جنسی، رابطهٔ جنسی، جنسیت، رفتارهای جنسی، غریزهٔ جنسی و غیره اشاره دارد.[۱] این اصطلاح شامل آمیزش جنسی، و پدیدهٔ تولید مثل جنسیِ موجودات زنده، و نیز در نهایت در برگیرندۀ بسیاری از پدیده‌هایِ فرهنگیِ مرتبط با رفتارهای جنسی است.[٢]
| واژه‌شناسی | ▲ |
«سکسوالیته» برگرفته از واژه‌ی فرانسوی «Sexualité» است که معمولاً در زبان فارسی، «تمایلات جنسی» ترجمه می‌شود[٣] و برخی مترجمان آن را به «جنسیت» برگردان کرده‌اند[۴]؛ اما برابرِ فارسیِ «Sexualité»، دقیقاً نه سکس به تنهایی است و نه جنسیت به تنهایی. به‌همین دلیل بسیاری از مترجمان ترجیح می‌دهند خود واژه‌ی «سکسوالیته» را برای آن بیاورند.[۵]
مترجمان میشل فوکو، نیکو سرخوش و افشین جهاندیده دربارهٔ ترجمهٔ این واژه می‌نویسند: «معادل‌گذاری برای برخی از واژه‌ها و اصطلاحات کتاب حاضر کاری بس دشوار بود... از آن‌جمله واژه‌ی «sexualite» و «sexe». چرا که «sexualite» در زبان فرانسوی به‌معنای جنسیت، رفتارهای جنسی، میل جنسی، غریزهٔ جنسی و غیره است. ... معادل فارسیِ جنسیت به‌هیچ‌رو برای «sexualite» در این کتاب مناسب نیست و ما ترجیح دادیم که خود واژه‌ی «سکسوالیته» را برای آن بیاوریم. واژهٔ «سکس» نیز در زبان فرانسه به‌معنای جنسیت، جنس (مونث و مذکر)، اندام جنسی، ویژگی‌های جنسی، رابطهٔ جنسی و ... است. اما در این مورد نیز همان‌گونه که فوکو می‌گوید «سکس» مفهوم و انگاره‌ای است که در سامانه‌ی «سکسوالیته» ساخته می‌شود. از همین‌رو، تصمیم گرفتیم که خود واژه‌ی «سکس» را بیاوریم و اگر جایی به نظرمان می‌رسید که به‌معنایی خاص اشاره می‌شود، آن را داخل کروشه آورده‌ایم مثل سکس [اندام جنسی] یا سکس [رابطه جنسی].[٦]
هم‌چنین منیژه نجم عراقی می‌نویسد: «... این گرفتاری درباره واژه‌های «sex»، «gender» و «sexuality» وجود دارد. البته در مورد دو واژه‌ی نخست معادل‌های جنس به‌معنای زیست‌شناختی و جنسیت به‌معنای فرهنگی و جامعه‌شناختی در متونِ تخصصیِ این عرصه کمابیش جا افتاده است. اما در مورد واژه‌ی سوم که حتی برای نویسندگان غربی نیز دردسرساز است به تناسبِ متن از معادل‌های متفاوتی مانند میل جنسی، احساس جنسی، رابطهٔ جنسی و هرگاه لازم بوده از لفظ سکس بهره گرفته‌ام.»[٧]
| پیشینه‌ی تاریخی | ▲ |
به گفته‌ی «ورن بولو»، تاریخ‌دانِ برجسته‌ی امریکایی، سکس در تاریخ «یک حوزه‌ی باکره» است.[٨]
| فلسفهٔ سکسوالیته | ▲ |
«فلسفه‌ی سکسوالیته» به‌بررسی فلسفیِ سکسوالیته، آمیزش جنسی و موضوعات مرتبط به آن می‌پردازد. این‌که چه‌چیزی باعث به‌وجود آمدن احساسات جنسی می‌شود؟ آیا درگیر شدن اندام‌های جنسی لزومی دارد یا بخش‌های دیگر بدن نیز می‌توانند لذت جنسی بدهند؟ یک عمل جنسی دقیقاً چه‌چیزی است؟ لمس بازوی یک فرد ممکن است رفتاری دوستانه، تجاوز، و یا فعالیتی مربوط به آمیزش جنسی باشد. جایگاه «سکس» در ذات انسان چیست؟ بررسی دیدگاه‌های هستی‌شناسی و شناخت‌شناسی درباره‌ی سکس، مثلاً دیدگاه‌هایی که آمیزش جنسی در آن‌ها جنبه‌ی روحانی بسیار برجسته‌ای دارد، یا دیدگاه‌هایی که میل جنسی را غریزه‌ای هدایت شده (مثلاً توسط هورمون‌ها) می‌دانند که توسط یک خدا و یا به‌وسیله‌ی طبیعت در موجودات قرار داده شده تا در خدمت بقای گونه‌ها باشد، یا دیدگاه‌هایی که معتقدند آمیزش جنسی تفاوت چندانی با خوردن، نفس کشیدن، و ادرار کردن ندارد. فلسفه‌ی سکسوالیته هم‌چنین به اخلاقیات جنسی می‌پردازد؛ این‌که در چه شرایطی انجام آمیزش جنسی، فعالیت جنسی، و یا تجربه لذت جنسی از نظر اخلاقی درست است؟ و بحث‌های اخلاقی و حقوقی مانند این‌که آیا جامعه حق دارد که مردمش را به‌سمت ازدواج، خانواده و دور شدن از همجنس‌گرایی سوق دهد؟ و وضع چه قوانینی درباره‌ی همجنس‌گرایی و تن‌فروشی درست است؟ و در نهایت این‌که آمیزش جنسیِ خوب چیست؟ آمیزش جنسیِ خوب تأثیری در زندگیِ خوب دارد؟
| اساس ژنتیکی | ▲ |
| مبانی جانورشناسی | ▲ |
| تمایلات جنسی انسان | ▲ |
اغلب انسان‌ها از لحاظ جنسی تحریک می‌شوند، میل جنسی دارند، مجذوب یک فرد (از جنس مخالف یا همجنس خود) می‌شوند و مایل هستند با خود یا فرد دیگری عمل جنسی انجام دهند. تمایل جنسی می‌تواند لذتبخش باشد و باعث خوشحالی و احساس تعلق مشترک گردد و هم‌چنین از طریق یک آمیزش جنسی، تولید مثل می‌شود.
با این حال، نوع تمایلات جنسی افراد مختلف متفاوت است. برخی فقط از جنس مخالف خوششان می‌آید، عده‌ای فقط همجنس خود را می‌پسندند و بعضی دیگر نیز هم از جنس مخالف خوششان می‌آید و هم از همجنس خودشان. گاهی وقت‌ها میل جنسی با عشق آمیخته است و گاهی هم این‌طور نیست.
هنجارهای بسیاری در زمینه تمایلات جنسی در ارتباط با جنسیت افراد وجود دارد. منظور از هنجار تقریباً آن چیزی‌های است که «مناسب» تلقی می‌شوند. از این‌رو، دیدگاه‌های مردم نسبت به تمایلات جنسی و جنسیت در زمان‌ها، فرهنگ‌ها و دین‌های گوناگون و غیره متفاوت است. بنابراین، تنها ساختار بیولوژیکی انسان‌ها تعیین‌کننده‌ی نوع تمایلات جنسی آنان نیست.
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ سکسولوژی │ جنسیت │ تمایلات جنسی