دانشنامۀ آريانا

۱۳۸۸ آذر ۸, یکشنبه

تبدیل نام کشور پارس به ايران

برگرفته از: گاهنامه پارس (ارگان سازمان پارس و شورای براندازی)


فهرست مندرجات


[] تبدیل نام کشور پارس به ايران

در اول فروردين ماه ۱۳۱۴ ه‍.ش طبق بخشنامۀ وزارت امورخارجه، از اين تاريخ خارجيان بايد "پرس و پرشيا" را ايران و "پرسان" را ايرانی بخوانند. از اين زمان به بعد نام پارس (پرس) که در ادبيات اروپايی واژه‌ای بسيار غنی و متضمن ارزش‌های تاريخی، علمی و هنری زيادی بود، رنگ باخت و کلمۀ پرس و پرشيا به تاريخ پيوست.

پس از جنگ جهانی اول و شکست امپراتوری عثمانی (۱۹۱۸ ميلادی) امپراتوری عثمانی تجزيه شد و قسمت مهم آن نام ترکيه به خود گرفت و عراق که در آن زمان يکی از استان‌های امپراتوری عثمانی بود توسط انگليس خانواده‌ای از سران قبيله‌هاشمی (شاه فيصل اول) را در عراق کنونی حاکم کرد و اردن نيز قطعۀ ديگری بود که باز توسط يکی ديگر از سران قبيلۀ‌ هاشمی در آنجا مسئول نگهداری کشور اردن شد و بعدها نيز اين فاميل در عربستان و امارات نيز مسئول نگهداری آن منطقه برای انگليس شدند. اسم عراق از کلمۀ عرب گرفته شده است. اين نام ابتدا توسط حکومت عباسيان که به آن منطقه دستيابی يافته بودند استفاده شد و شهر بغداد نيز توسط خلفای عباسی ساخته شد (۶۳۷ ميلادی). بعد از سقوط خلفای عباسی عراق که از قديم همواره جزئی از خاک امپراتوری پارس بود دوباره به کشور پارس پيوست و تا سال ۱۵۳۴ متعلق به کشور ما بود. در اواخر حکومت تيموريان، امپراتوری عثمانی اين منطقه را به‌تصرف درآورد و تا پايان جنگ اول جهانی همواره يکی از استان‌های امپراتوری عثمانی به‌شمار می‌رفت و همواره بر سر اين خاک حاکمان ايران و عثمانی در کشمکش و جنگ بودند.

پس از جنگ اول جهانی و فروپاشی عثمانی، انگليس نقشۀ جديد منطقه را ترسيم نمود و کشورهای جديد بوجود آمد و عراق نيز در سال ۱۹۲۱ به اصطلاح استقلال خود را بدست می‌آورد و در همين زمان کودتای رضاخان همراه با سيد ضياءالدين در کشور ما صورت می‌گيرد و زمينۀ تغيير حکومت در کشور، توسط انگليس برنامه‌ريزی می‌شود و کمال آتاتورک نيز که يکی از فراماسون‌های وابسته به انگليس بود به قدرت می‌رسد. اولين حکومت و يا بهتر بگوييم اولين امپراتوری که در قسمت فلات ايران بوجود آمد، امپرتوری مادها بود.

پس از آن هخامنشيان بر فلات ايران تسلط پيدا کردند و از اين زمان، منطقه به‌نام فلات پارس شهرت يافت. در اين زمان همچنان به کشور ما پارس و يا به تلفظ انگليسی پرشيا و به تلفظ فرانسه پرس گفته می‌شد که آن نمايانگر تاريخ و تمدن بيش از سه هزار سالۀ کشور ما می‌باشد.

در مفهوم موسع که بيشتر در کتب تاريخی مورد نظر نويسندگان و محققان اروپايی در رشته‌های تاريخ و جغرافيا است، فارس در اصل پارس می‌باشد. در الفبای زبان عربی که فاقد حرف "پ" می‌باشد و به جای اين حرف از حرف "ف" يا "ب" استفاده می‌شود، از ابتدای حکومت اعراب مردم ايران نيز از کلمۀ فارس به جای پارس استفاده می‌کردند.

پارس از لحاظ تاريخی در حقيقت شامل همۀ اقوام فلات ايران که در آن زمان به فلات پارس معروف بود که آريايی‌ها به آنجا مهاجرت کرده و سکنی گزيدند که اکنون شامل کشورهای ايران، پاکستان، افغانستان و نواحی آسيای ميانه از جمله قفقاز می‌باشد و اروپاييان کلمۀ پرس يا پرشيا (پارسيا) را برای تمام مردم اين مناطق به کار می‌بردند.

کلمۀ ايران در زبان عرب به معنای عجم يعنی غير عرب می‌باشد و به زبان ايرانی و تُرکی معنای سرزمين مردان و يا سرزمين مرد خوب را می‌دهد و به‌همين دليل از نظر اعراب اين منطقه که غير عرب بود را فلات ايران نام نهادند ساکنان فلات ايران همه از اقوام آريايی هستند و سه ريشۀ اصلی آنها پارس‌ها، مادها و پارت‌ها می‌باشند که اين گروه بزرگ آريايی از شمال شرقی فلات ايران به جنوب غربی کوچ کردند. مادها در شمال غربي، پارس‌ها در جنوب و مرکز و پارت‌ها در حدود خراسان سکنی گزيدند و اجتماعاتی را تشکيل دادند که منجر به حکومت‌های محلی گرديد.

ايران کنونی حدود شصت و چهار درصد مساحت فلات پارس (ايران) را در بر دارد. از قديمی ترين حکومت‌های داخل ايران در آن زمان قبل از امپراتوری جهانگير و فدرال پارس، پادشاهی ايلام، سومری‌ها، مادها، ايران و خوزيد بود. پادشاهی ايران در مرکز و شرق فلات، پادشاهی سومريان در غرب ايران، پادشاهی مادها در غرب و در جنوب غربی پادشاهی ايلام وجود داشت و در آن زمان در شمال شرقی فلات که در شاهنامه به آن اشاره شده است تورانيان سکونت داشتند و البته کلمۀ پوران و پوران زمين نيز به سومری‌ها و مادها اتلاق می‌شد که در شاهنامه آمده است.

در زمان کورش بزرگ در سال ۵۳۸ قبل از ميلاد، او همۀ اين پادشاهان محلی را به صورت فدرال شاهنشاهی پارس درآورد که متشکل از ۳۵ پادشاهی بود و در اين زمان به امپراتوری پارس (پرشيا، پارسيا، پرس) معروف شد. پس از حملۀ اسکندر مقدونی نيز به اين منطقه همچنان پرسيا می‌گفتند. البته بعدها کلمۀ پارس که در آن زمان به کشور ما گفته می‌شد نيز جای خود را به کلمۀ عربی فارس داد.

وقتی دريانوردان يونانی در هزارۀ اول قبل از ميلاد وارد سواحل خليج پارس (فارس) شدند همه‌جا با کشتی‌ها و دريانوردانی روبرو شدند که به پارس شهرت داشتند، در نتيجه آنها نه‌تنها درياری پارس را پرسيا خواندند بلکه نام پارس را به کل فلات ايران دادند و به‌ويژه از دورۀ کورش بزرگ (سيراس) و داريوش (دارا) که از قبيلۀ هخامنشی يکی از قبايل پارس بودند و همچنين به‌دليل وجود "پارس گرد" (يعنی شهر پارس يا پايتخت پارس که يونانی‌ها نيز آن را پرسه پليس و يا پرسپليس می‌خواندند) به اين منطقه همواره پارس (پرس) گفته می‌شد.

از نام ايران يک دورۀ کوتاه در زمان صفاريان و سامانيان و غزنويان که دوران حکومت‌های محلی (اميران) دست نشاندۀ خلفا بود استفاده شد. منطقۀ حکومت اين سلسله‌ها قسمت کوچکی از کشور پارس بود که در آنجا قوم "سکا" يکی از قبيله‌های آريايی سکونت داشتند و سرزمين ايشان را سکستان و بعدها سيستان خواندند و محمود غزنوی در زمان ابوالقاسم فردوسی پادشاه آنجا و قسمتی از خراسان بود البته اين منطقه همانطور که قبلاً اشاره شد به‌نام ولايت و يا پادشاهی ايران نام داشت. در اشعار شعرايی مانند رودکی و فردوسی که در اين منطقه زندگی کرده‌اند نام ايران به‌همين دليل برده شده است.

البته نام کل پادشاهان و اميران منطقۀ فلات پارس را همواره امپراتوری پارس می‌ناميدند. تا سال ۱۲۵۸ ميلادی که مغول‌ها خلافت اسلامی را سرنگون کردند و به فرهنگ و آداب ايرانی وابسته شدند، از القاب پادشاه ايران نيز استفاده می‌کردند.

در زمان قاجار تا سال ۱۳۱۴ شمسی اروپائيان به‌طور پيوسته از نام کهن پرس و يا پرسيا برای ناميدن کشور ما استفاده می‌کردند.

انگليسی‌ها برای اينکه افتخارات فرهنگی - علمی – تاريخی ما را نابود کنند نام پارس را که بيش از سه هزار سال قدمت جهانی دارد تغيير دادند و نام ايران را که در آن زمان در جهان ناآشنا بود به کشور ما دادند و کشور ما در جهان ايران ناميده شد.

در نتيجه سرآغاز نام کشور ايران در تاريخ جهان، اول فروردين ماه ۱۳۱۴ شمسی (مارس ۱۹۳۵) شد و از اين زمان به بعد نام پرسيا و پرس که در ادبيات اروپائی واژه‌ای بسيار غنی و متضمن ارزش‌های تاريخی، هنری و علمی زيادی بود رنگ باخت و کشور تاريخی ما به فراموشی سپرده شد و آغازی پر از دسيسه و استعمار بر کشور ما سايه افکند. ملت ايران همواره از تاريخ و فرهنگ و افتخارات کهن سرزمين اهورايی خويش دفاع خواهد کرد.[۱]


[] پی‌نوشت‌ها


[۱]- تبدیل نام کشور پارس به ايران، گاهنامه پارس (ارگان سازمان پارس و شورای براندازی)، مارس ٢٠٠٧، شمارۀ ۵۳



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها

سايت اينترنتی سازمان پارس و شورای براندازی


[برگشت به بالا]