دانشنامۀ آريانا

۱۳۸۸ دی ۲۱, دوشنبه

سرواژۀ "يهوه" در لغت‌نامۀ دهخدا

از: علی‌اکبر دهخدا


فهرست مندرجات


يهوه، اسمی است كه در تورات بر خدا اطلاق شده است و دلالت بر سرمديت آن ذات مقدس كند.[۱]


[] سر واژۀ "يهوه"

يهوه، نام خدای تعالی نزد يهود. (يادداشت مولف). يهوه از آغاز نام خدای مطلق قوم موسی نبود بلکه پيش از زمان وی بنی‌اسرائيل او را در راس سه گروه نيمه خدايان: کروبيون (ابرها)، صرافيون (مارهای بالدار) و الوهيون (خدايان گله‌های ابری) می‌دانستند. (از مزديسنا و ادب پارسی، ص ۱٦۵). يهوه در انگليسی خدا، رب ترجمه می‌شود، ولی هيچيک از اين دو کلمه معنی دقيق يهوه نيست. يهود در قديم اين کلمه را به سبب مقدس بودن آن به طريق هزوارش "يهوه" می‌نوشتند و "رب" تلفظ می‌کردند، اما اينکه معنی‌ درست کلمه چيست، موضوعی‌ است قابل بحث و نيز اينکه آيا صورت قديم کلمه "يهوه" يا "يهوه" است پرسشی‌ است که يکی‌ بر ديگری‌ مترتب می‌شود. در سِفْرِ خروج (۱۴: ٣) يهوه "منم که منم" يا "هستم آنکه هستم" معنی‌ می‌دهد. و شايد "ياهو" مخفف يهوه باشد (قاموس کتاب مقدس). کلمه يهوه در زبان سامی‌ از چهار حرف اصلی‌ (ی‌ ،ه' ، و، ه') ساخته شده و تلفظ اصلی‌ و ابتدايی اين واژه "يَهُو" و "ياهو" بوده است و تلفظ يَهْوِه ظاهراً تلفظ بعدی و ساختگی کلمه است، به معنی ابديت و سرمديت. بابلی‌ها از نظر دنيای فانی و فنای کل مخلوقات ازليت و ابديت خداوند را با کلمه فوق بيان می‌کردند، ولی بيان معنی و شرح کامل اين کلمه با واژه‌ها و الفاظ ممکن نيست. لفظ يهوه (به‌صورت تلفظ امروزی) در فرهنگ‌ها و تداول تحريفی از کلمه فوق است و معنای مجازی "سرور من" و "مولای‌ من" نيز به آن داده‌اند. صورتهای‌ اين کلمه را که به خط لاتين در ذيل اين صفحه نقل شده است برخی‌ صورت قديمی‌ فعل "بودن" به زبان عبری‌ و اسم خاص ذات خداوند می‌دانند. از کلمه فوق دو معنی‌ "من هستم ذاتی‌ که هست" و "من هستم ذاتی‌ که من هستم" استنباط می‌شود.[٢]


[] پی‌نوشت‌ها


[۱]- سر واژۀ "يهوه"، لغت‌نامۀ دهخدا
[۲]- سر واژۀ "يهوه"، لغت‌نامۀ دهخدا



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها

وب سايت لغت‌نامۀ دهخدا


<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>