- واژهشناسی
- تاریخچه
- تشریفات مذهبی
- يادداشتها
- پيوستها
- پینوشتها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمهها
- پيوند به بيرون
[مسیحیت] [اصطلاحات مسیحی]
غسل تعمید (به انگلیسی: Baptism؛ به یونانی: Βάπτισμα با تلفظ baptisma)، یکی از آیینهای مذهبی برای کسب بخشش از گناهان و احیای دوباره است که باید در آبهای جاری: مانند رودخانهها و یا دریا و یا چشمهها، انجام شود[۱]. غسل تعمید، آیین تطهیری است که در مذاهب مختلفی نظیر مسیحیت و آیین سیکها رواج دارد. عدهای بر این باور هستند که ریشۀ غسل تعمید، آیینهای طهارت یهودی میباشد[٢]؛ اما برخی دیگر مدّعى هستند که منشأ آن در آیین میترایی است[٣]. بههر حال، امروزه غسل تعمید را با مسیحیت میشناسند زیرا در این مذهب، این آیین، نماد منزهشدن از گناه و پیوند فرد معتقد با عیسی مسیح در حال مرگ، مسیح به خاکسپردهشده، و رستاخیز مسیح است[۴]. غسل تعمید در مذهب مسیحیت، برگرفته از غسل تعمیدشدن عیسی مسیح توسط یحیای تعمیددهنده در رود اردن میباشد[۵].
افزون بر مسیحیان، مغتسله و منداییان - پیروِان یحیای تعمیددهنده - فرقههای مذهبی هستند که اساسیترین آیینشان غسل تعمید است[٦].
[↑] واژهشناسی
غسل تعمید (Baptism)، یکی از هفت رسم دینی کلیسای مسیحی است، که اغلب بهطور نمادین «نخستین سوگند» (first sacrament)، «درب آیینهای مذهبی» (door of the sacraments)، و «درب کلیسا» (door of the Church) نامیده میشود[٧][غسل تعمید، دایرةالمعارف کاتولیک]. اين واژه برگرفته از فعل يونانی «bpato» بهمعناى «در آب فرو مىروم» است. بر اساس يكى از مفاهيم برگرفته از پولس حوارى، كه شايد تحت تاثير عمل ختنه نوكيشان بالغ در باور يهوديت است، عمل تعميد بهمعناى مرگ زندگى قبلى و ظهور فرد جديدى است كه با پذيرفتن نام جديدى، بر آن مهر تاييد زده مىشود[٨].
در دانشنامۀ ویکیپدیای انگلیسی آمده: «واژۀ انگلیسی «غسل تعمید» بهطور غیر مستقیم از طریق زبان لاتین از مفهوم یونانی اسم خنثی «baptisma» (βάπτισμα یونانی، «washing-ism») بهدست آمده است؛ و در عهد جدید، بهعنوان یک واژۀ نو، برگرفته از واژۀ یونانی اسم مذکر «baptismos» (βαπτισμός) است که یک اصظلاح برای مراسم شستشو در متون زبان یونانی هلنی یهودیت در دوره معبد دوم میباشد.»[*]
واژهٔ انگلیسی «baptism» (غسل تعمید) ریشه در واژهٔ یونانی «βάπτισμα» (با تلفط: باپتیسما، بهمعنای شستن) دارد که بهصورت غیر مستقیم، از راه زبان لاتین وارد انگلیسی شده است. همچنان در کتاب عهد جدید، برگرفته از واژهٔ یونانی «βαπτισμός» (با تلفظ: باپتیسموس) است که بار معنایی مراسم شستن یا پاکیزگی را دارد و در دوران «معبد دوم»، در متنهای هلنی یهودیت وارد گردیده است. این امر از واژهٔ «βαπτίζω» (باپتیزینی) (من میشُویم) در کتاب عهد جدید برای مراسم غسل پاکسازی به کار برده میشود. ریشه این واژه را در زبانهای «هندواروپایی» بهشکل «gwabh» (با تلفط: گوابه) یا «gwebh» (با تلفظ: گواِبه)[ممکن این واژه پیوندی با آب داشته باشد. طرزی] میدانند. بعدها، این واژهٔ یونانی بهمعناهای گوناگون بهکار رفت.
[↑] تاریخچه
اگر چه بسیاری از مسیحیان باور دارند که غسل تعمید، ریشه در سنتهای یهودی دارد؛ اما در واقع، غسل تعمید، در کتاب مقدس، با مسیحیت آغاز شده است و برای اولینبار در عهد جدید، در روایات مربوط به یحیای تعمیددهنده بهنظر میرسد.
یهودیان در روزگار عهد عتیق مراسمی شبیه به تعمید آب را بهجا میآوردند. این مراسم، ختنۀ پسر نوزاد، در هشتمین روز پس از تولدش بود[]. پولس رسول میگوید که ایمانداران به مسیح نباید مراسم ختنه جسمی را بهجا آورند[]. بسیاری از دانشمندان کتابمقدس بر این عقیدهاند که معنی کولسیان باب ٢، آیات ۱۱-۱٢ این است که تعمید آب جایگزین ختنه جسمی شده است؛ و به گفتۀ توماس هِیل و استیفان تورسون، این مراسم به «ختنه روحانی» ما توسط خود مسیح مرتبط میشود که در آن طبیعت گناهآلود ما از زندگی ما «بیرون افکنده» میشود.[]
با این وجود، مراسم تعمید، یک سنت بسیار کهن بر اساس اعتقاد به ویژگی پاکسازی آب است، که ریشه در ادیان بتپرستی دارد.
[↑] تشریفات مذهبی
غسل تعمید یکى از آداب دین مسیحیان است و آنان مدّعى هستند که پیش از مسیح نیز وجود داشته است و این عمل درباره هرکس انجام گیرد سبب پاکى از گناه، وقف نفس در راه خدمت و طاعت خدا مىشود. در «قاموس کتاب مقدّس» آمده است:
- تعمید، یکی از قواعد مقدسه دینیه است که قبل از ظهور مسیح معروف بود و آن جناب آن را از جمله فرایض کلیسا قرار داد (متی ٢٨: ۱۹ و مرقس ۱٦: ۱٦) که چون آب را باسم تثلیث الواحد مقدس استعمال نمایند علامت طهارت از نجاست و ناپاکی گناه بوده نسبت آن شخص را که تعمید یافته با کلیسای مسیح معین نماید. پس میتوان گفت که فریضۀ تعمید در عهد جدید همچو فریضۀ ختنه در عهد عتیق میباشد.[مستر هاکس، قاموس کتاب مقدس، ص ٢۵٧]
با این همه، جالب است که «قاموس کتاب مقدّس» مىنویسد: «و ما را معلوم است که خود مسیح فینفسه کسی را تعمید نداد (یوحنا ۴: ٢) و این که تعمید اولی مسیحیان در روز پنجاهم، بعد از آن که شاگردان تعمید روحالقدس و آتش را قبول کردند، بود (متی ٣: ۱۱، لوقا ٣: ۱۴ و اعمال رسولان ٢: ٣٨)».[همانجا، ص ٢۵٧]
بههر حال، درباره نحوهی تعمید در میان مسیحیان اختلاف است؛ برخى برآنند که باید بدن شخص را در آب فرو برد، برخى دیگر مىگویند باید سه مرتبه بدنش در آب فرو رود و گروهى مىافزاید: غسل تعمید مربوط به بزرگهاست که مىتوانند پیش کشیش اعتراف به گناه کنند؛ از این نظر، کوکان از این کار معاف مىباشند؛ و بعضى تمعید کودکان را واجب مىدانند و مىگویند که تنها پاشیدن آب کافی خواهد بود، زیرا این کار (پاشیدن آب به روى بچّه) فقط اشاره به غسل یافتن با روحالقدس است و مقدارى آب بهنام پدر و پسر و روحالقدس کفایت خواهد کرد[].
بنابر این، غسل تعمید درباره کسانی که سابقه مسیحیّت دارند و رسماً مسیحى هستند سبب پاکى از گناه است، درباره کودکان و مسیحیانى که در کودکى تعمید نیافتهاند و یا کسانی که به تازگى در این آیین وارد مىشوند، نشانه ورود به آیین مسیحیت و پذیرش این کیش خواهد بود[].
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشتها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوستها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پینوشتها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمهها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]