فهرست مندرجاتزمینخواری در افغانستان
افشای نام زمین‌خواران بزرگ
- شهر کابل
- نمایندگان و وزیران
- زمین‌های وزارت دفاع
- وزارت دفاع در ولایات
- ولسوالی‌ها و شهر جدید کابل
- بیش از یک‌هزار جریب زمین
- بیش از ۱٠٠ جریب
- بیش از ۱٠ جریب
- کابل جدید
- ناکامی ارگان‌های امنیتی
- شهرک‌های غیرقانونی در کابل
- فرماندهان جهادی
- ۱٣ شهرک غیرقانونی در ناحیه ۱٣
- شهرک‌های ولایت‌ها
- غاصبان در ولایات
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[قبل] [بعد]
روزنامه ٨ صبح، به اسنادی دست یافته که نشان می‌دهد از سال ۱٣٨۱ تاکنون، حدود ٢ میلیون جریب زمین دولتی، توسط افراد مختلف و ارگان‌های دولتی غصب شده است. این سندها نشان می‌دهد که بیشترین زمین‌های غصب‌شده، در ولایت‌های کابل، بلخ، ننگرهار، قندهار و هرات بوده است.
[↑] شهر کابل
حامد کرزی، رییس‌جمهور کشور، به‌تاریخ ۵ اسد ۱٣۹۱، طی فرمانی ۱٦۵ ماده‌ای، وزارت زراعت را مکلف ساخت «در مدت سه‌ماه، با همکاری وزارت‌های عدلیه، امور داخله، لوی‌سارنوالی، ادارهی عالی مبارزه با فساد اداری و ادارهی مستقل ارگان‌های محل در مورد غصب املاک دولتی و شخصی در سطح کشور، معلومات دقیق را جمع‌آوری و به شورای وزیران ارایه کند.»
پس از این فرمان، یک کمیسیون متشکل از نمایندگان شش نهاد یادشده و در راس آن وزارت زراعت، ایجاد شد.
کمیسیون، پس از بررسی و تحقیق دریافت که نزدیک به دو میلیون جریب زمین دولتی توسط شماری از اعضای پیشین کابینه، زورمندان، فرماندهان جهادی، اعضای شورای ملی، بزرگان قوم، متنفذان، افراد مسلح غیرمسوول، ارگان‌های دولتی و شماری از افراد دیگر غصب شده است.
بر اساس یک کاپی گزارش این کمیسیون، شماری از افراد از یک تا بیش از یک‌هزار جریب زمین دولتی را در ولایت‌های کابل، هرات، بلخ، قندهار، ننگرهار و کندز غصب کردهاند.
غاصبان زمین، روی زمین‌های غصب‌شده خانه‌های رهایشی، شهرک‌ها، تانک تیل‌ها، مارکیت‌ها و زمین‌های زراعتی ساخته‌اند.
از سویی هم، در یک گزارش مشاوریت ارشد ساختمانی و تخنیکی ریاست جمهوری آمده است: «بیش‌از ۴.۵ میلیون جریب زمین دولتی در مناطق زراعتی، دهاتی و شهری غصب شده است.»
در ادامه‌ی این گزارش آمده است که ٢٠ در صد زمین‌ها در ساحات پلانی شهرهای کشور، غصب شده است که این زمین‌ها تاثیرات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی منفی را برای دولت به‌وجود آورده است.
در گزارش گفته شده که در نتیجه‌ی غصب زمین‌های دولتی، بزرگ‌ترین پروژه‌های مالی دولت با مشکلات غیرقابل‌حل روبه‌رو شده است.
در گزارش مشاوریت ساختمانی ریاست‌جمهوری، دادگاه‌ها، سارنوالی، شهرداری‌ها، ریاست قضایای دولت، اعضای شورای ملی، اعضای شورای ولایتی، مسوولان وزارت‌های انکشاف شهری، وزارت دفاع، داخله و ریاست امنیت ملی از جمله‌ی تشویق کنندگان و همکار غاصبان زمین گفته شده‌اند.
در این گزارش آمده است: «فرماندهان مسلح، زورمندان، اعضای کابینه، ماموران، منصب‌داران، پولداران، برخی از نمایندگی‌‌های تجارتی و راهنما‌های معاملات ملکیت‌های عامه را غصب کردهاند.»
در پایان این گزارش، امضا‌های محمد یوسف پشتون، مشاور ارشد ساختمانی و تخنیکی ریاست‌جمهوری، دگرجنرال عبدالحلیم علیم نماینده‌ی لوی سارنوالی، انجنیر محمد یاسین رییس حفظ و احیای شهرهای تاریخی وزارت شهرسازی، هارون ظریف، معاون ادارهی اراضی وزارت زراعت، محمد امین قانع مشاور ادارهی امور و دبیرخانه‌ی شورای وزیران، امین‌الله امانت، آمر نظارت و بررسی ادارهی عالی مبارزه با فساد اداری و غلام ایشان سلطانی رییس کدستر ادارهی جیودیزی و کارتوگرافی دیده می‌شود.
هم چنین بر اساس یک سند دیگر، در تمام ٢٢ ناحیه کابل، زمین غصب شده است. در مکتوب شماره ٣٢٨۴، تاریخ ۱٣۹۱ قوس ٦، ریاست عمومی ملکیت‌های شهرداری کابل عنوانی مقام ریاست مجلس نمایندگان و کمیسیون خاص نظارت از اعمال حکومت، فهرست شماری از افرادی که به‌صورت غیرقانونی زمین‌های دولتی را در ٢٢ ناحیه‌ی شهر کابل، غصب کردهاند، وجود دارد. این مکتوب در ۱۹ ورق، به امضای انجنیر محمدیونس نواندیش، شهردار کابل، نوشته شده است.
[↑] نمایندگان و وزیران
گزارش شهرداری کابل نشان می‌دهد که شماری از نمایندگان برحال نیز، زمین‌های دولتی را غصب کردهاند.
در گزارش یادشده آمده است: «ملا عزت‌الله عاطف، حدود ۵٠٠ جریب زمین تپه‌ی خواجه‌جم را که در اطراف تپه‌ی بند قرغه در مربوطات ناحیه‌ی پنجم شهر کابل موقعیت دارد، غصب کرده است. این زمین که ساحه‌ی سبز می‌باشد، هم‌اکنون توسط ملاعزت، به‌فروش می‌رسد. این شخص به‌طرف غرب بند قرغه، یک شهرک رهایشی به‌نام «ملاعزت» نیز ساخته است و از این طریق نمره‌های رهایشی به‌فروش می‌رساند.»
در سند شهرداری کابل، آمده است که آقای عاطف در گام نخست ۴۵ جریب زمین را قباله کرده؛ سپس صدها جریب دیگر را غصب کرده است. او در منطقهی قرغه، یک راهنمای معاملات نیز دارد. ملا عزت‌الله عاطف، از فرماندهان پیشین جهادی و نماینده مردم در مجلس نمایندگان است.
هم‌چنین براساس گزارش کمیسیون خاص حکومت، نجیب‌الله کابلی، در سال ۱٣٨٢، حدود ٦٢٠ جریب زمین دولتی نوع بایر را در منطقهی کاریزمیر ولسوالی شکردره غصب کرده است. آقای کابلی، در این زمین یک شهرک رهایشی ساخته است.
نجیب‌الله کابلی، صاحب امتیاز تلویزیون امروز، نماینده پیشین مردم در مجلس نمایندگان و رییس کنونی حزب مشارکت ملی است.
نمایندگانی هم هستند که تنها چند بسوه زمین را در مهم‌ترین نطقه‌های شهر کابل، غصب کردهاند.
براساس مکتوب شماره ٧۹٣ تاریخ ۱۴ سنبله ۱٣۹۱، ریاست ناحیه‌ی دهم، سیدحسین انوری، احاطه‌ی برج برق ۱۴ چهارقلعه وزیرآباد را غصب کرده است.
آقای انوری، رییس حزب حرکت اسلامی مردم افغانستان و یکی از نمایندگان کنونی مردم کابل در مجلس است.
هم‌چنین، شخصی به‌نام احمد در شیرپور شهر کابل، یک قسمت از حیاط برج برق شیرپور را غصب کرده است.
در مکتوب شماره ٢٣۹، تاریخ ٢٠ سرطان ۱٣٨۹ ریاست ناحیه‌ی بیست‌ویکم شهرداری کابل، آمده است که در منطقهی بت‌خاک این ناحیه، بیش از ۵ هزار جریب زمین غصب شده است.
در همین حال، در ناحیه‌ی هفتم، منطقه دشت پدوله، در حال حاضر شماری از افراد نمره‌های رهایشی را در این منطقه خط‌اندازی می‌کنند. هم‌اکنون بیش از ٢۵٠ ساختمان خودسر در بالای پروژه‌ی پدوله توسط افراد مختلف به‌شکل غیرقانونی ساخته شده است.
حامد کرزی، چند سال پیش، در فرمانی زمین‌های دشت پدوله را به نمایندگان و سناتوران شورای ملی داد، اما نمایندگان از گرفتن نمره‌های رهایشی در دشت پدوله خودداری کردند.
مجلس نمایندگان، مصوبه‌ای را صادر کرد که براساس آن نمره‌های دشت پدوله حق معلولان و معیوبان است.
از سویی هم، شماری از وزیران پیشین کابینه نیز، در برخی از ناحیه‌های شهر کابل، زمین‌های دولتی را غصب کردهاند.
استاد اکبر، وزیر پیشین مهاجران و عودت‌کنندگان و قوماندان ممتاز، از فرماندهان جهادی، در روستای «نونیاز» از مربوطات ناحیه‌ی بیستم شهر کابل، حدود ۵٠٠ جریب زمین را غصب کردهاند. آقای اکبر، در حال حاضر یکی از مشاوران وزارت مهاجران است.
با این حال، آقای ممتاز، برای ساخت ۵ شهرک غیرقانونی خود نیز، هزارها جریب زمین دولتی را غصب کرده است. (جزییات غصب زمین توسط فرمانده ممتاز را، در بخش شهرک‌ها بخوانید.)
هم‌چنین، براساس مکتوب شماره ٧۹، تاریخ ۱٢ سنبله ۱٣۹۱ مدیریت ملکیت‌های ناحیه‌ی نوزدهم شهرداری کابل، در جوار ذخایر گاز تپه‌ی تره‌خیل، حدود ٣٠ جریب زمین از طرف «کوچیان تره‌خیل» غصب شده است.
در سند تاکید شده است: «قوماندان مروت تره‌خیل، حدود ٨٠جریب زمین دولتی را در جوار ذخایر گاز تپه‌ی تره‌خیل، غصب کرده است. قوماندان مروت تره‌خیل و رحمان کوچی تره‌خیل نیز، ٨٠ جریب زمین را در ساحه‌ی کوه‌سلطانی ولسوالی ده‌سبز غصب کردهاند.»
در همین حال، یکی از اعضای مجلس نمایندگان که نخواست نامش فاش شود، مدعی است که ملا تره‌خیل محمدی، یکی از نمایندگان مردم کابل و عضو کمیسیون خاص مطالعه اعمال حکومت، حدود ۱٢٠ هزار نمره زمین دولتی را در منطقهی بت‌خاک کابل، غصب کرده است.
به‌گفته‌ی این منبع، آقای تره‌خیل زمین‌های غصب‌شده‌ی دولتی را به بستگان خود توزیع کرده است.
اما ملا تره‌خیل محمدی، با رد این ادعاها می‌گوید هیچ‌گاهی زمین‌های دولتی و شخصی را غصب نکرده است.
آقای تره‌خیل گفت: «من غصب نکرده‌ام، آدرس من مشخص است. هر فردی که این گپ را گفته است، بیاید و برای من بگوید که در کجا زمین را غصب کرده‌ام. این تبلیغ است و شما باید قبول نکنید.»
او هم‌چنین می‌گوید که رییس‌جمهور کرزی، در منطقهی بت‌خاک برای کوچیان پروژه داده است.
محمدی افزود: «نمره‌های بت‌خاک، به‌من هیچ تعلق ندارد، زمین بت‌خاک را کوچیان گرفته‌اند. اگر من گرفته باشم، ادعاکننده بیاید تا من جواب بدهم. کوچیان در هر جایی‌که باشند، نباید از نام من استفاده کنند. اگر از نام من استفاده صورت گرفته باشد، حتما از آن جلوگیری می‌کنم.»
از سویی هم، در شرق و غرب میدان هوایی بین‌المللی کابل، بیش از ٨٠هزار مترمربع زمین دولتی توسط افراد مختلف غصب شده است. اکنون در شمال و غرب این میدان، خانه‌های رهایشی ساخته شده است.
شهرداری کابل، در دهه‌ی ٦٠، بیش از ٨٠ هزار مترمربع زمین را به‌منظور گسترش و ساخت ساحه‌ی امنیتی برای این میدان منظور کرده بود، اما اکنون این زمین‌ها غصب شده است.
قوماندان عبدالرحمان، حدود ۴٠ جریب زمین دولتی را در شمال میدان هوایی غصب کرده است. او اکنون این زمین را چهاردیواری نیز کرده است.
این قوماندان با زور خود، ۴جریب زمین آمریت حوزه‌ی پانزدهم امنیتی کابل را نیز، غصب کرده است.
در سند شهرداری کابل آمده است که قوماندان عبدالرحمان، سند اصلی ندارد و تنها با اقرار خط، در صدد غصب زمین است.
شماری از افرادی که نام‌های‌شان درج سند نشده‌اند، حدود ٢٧ هزار مترمربع زمین را در «سبز لیسه‌ی محمد فقیر فیروزی»، در اطرف میدان هوایی از مربوطات ناحیه‌ی پانزدهم، غصب کرده و در آن‌جا خانه ساخته‌اند.
در همین حال، در نقاط مرکزی شهر کابل نیز، صدها هزارها جریب زمین دولتی غصب شده است.
در بخشی از سند شهرداری کابل آمده است: «دامنهی کوه‌های خواجه‌صفا، شیردروازه، بالاحصار و دامنهی کوه‌های شهدای صالحین در ناحیه‌ی اول شهرداری کابل و دامنهی کوه‌های آسمایی، عقب ذخایر مواد نفتی کارته آریانا، دامنه کوه‌های قول‌آبچگان و ده‌افغانان در ناحیه‌ی دوم توسط افراد مختلف غصب شده است.»
در ادامه‌ی سند آمده است: «زمین‌های عقب وزارت زراعت، دهمزنگ، عقب سیلو، جمال‌مینه و کوه آسمایی در مربوطات ناحیه‌ی سوم، چمن وزیرآباد و دامنهی کلوله‌پشته در ناحیه‌ی چهارم نیز غصب شده است.»
با این حال، زورمندان به مساحت هزارها مترمربع زمین را در ساحه‌های تپه‌ی بی‌بی مهرو، دامنهی کوه مشرف، کوتل خیرخانه، زمین توسعه‌ی دستگاه برق حرارتی، پروژه‌های حصه‌های اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم خیرخانه و پروژه‌ی ٢۱٢فامیلی، خانه‌های خودسر ساخته‌اند.
هم‌چنین، ٧۵٠ نمره زمین در منطقهی پروژه‌ی خیرخانه مینه که از جمله‌ی پروژه‌های شهری می‌باشد، توسط افراد مختلف غصب شده است.
در سمت جنوب بلاک‌های ٢ و ۴ پروژه‌ی احمدشاه مینه که در قطعه‌ی ۱۱٣ و ۱۱۴ نوآباد کادستری به‌نام فارم وزارت زراعت قید است، ۱٠٦جریب زمین دولتی در جریان چند سال گذشته، غصب شده است.
از سویی هم، در ناحیه‌ی سیزدهم شهر کابل نیز، هزارها جریب زمین دولتی در جریان ده‌سال گذشته، غصب شده است.
شیردل و حاجی راکی، از دیگر غاصبان، حدود یک‌هزار جریب زمین دولتی را در دشت قلعه‌ی حیدرخان ناحیه‌ی سیزدهم غصب کرده است.
هم‌چنین، محمدآصف مشهور به سیاه‌پوش، با قباله‌ی جعلی حدود ۱٠٠ جریب زمین دولتی را در سال‌های ۱٣٨٢ و ۱٣٨٣ از منطقهی قلعه‌ی محب ناحیه‌ی سیزدهم غصب کرده است.
آقای سیاه‌پوش، سپس هر جریب زمین را حدود ٢٠٠ هزار کلدار پاکستانی به‌فروش رسانیده است. او هم‌اکنون در شهر نو کابل زندگی می‌کند.
دگروال حبیب‌الله، حدود یک‌هزار جریب زمین دولتی را از منطقهی «قلعه» ناحیه‌ی سیزدهم، غصب کرده و بعدا به‌شکل نمره به‌فروش رسانیده است.
هم‌چنین، حاجی خلیل و حاجی جلیل حدود ۱٠٠ جریب زمین را در سال ۱٣٨٦ در ناحیه‌ی سیزدهم غصب کرده است. او زمین غصب‌شده را برای شماری از باشندگان ولایت‌های غزنی، بامیان و میدان‌وردک به‌فروش رسانیده است.
مدیر زمری، حاجی زلمی و خیال حدود ۴٠٠ جریب زمین متصل شهرک حاجی نبی خلیلی را غصب کردهاند. آنان، زمین‌های غصب شده را دوباره به آقای خلیلی به‌فروش رسانیدهاند.
حاجی نبی خلیلی در ناحیه‌ی ششم یک شهرک رهایشی به‌نام امید سبز دارد. در همین حال، رضا خلیلی یکی از پسران نبی خلیلی، مدعی است که مدیر زمری، حاجی زلمی و خیال قباله‌ی شرعی دارند.
خلیلی گفت: «زمین‌های متصل شهرک ما، از جمله‌ی زمین‌های پدری افراد یاد شده است. سندهای آنان تایید دادگاه‌های کشور را نیز دارد.»
آقای خلیلی می‌افزاید که آنان با سند اصلی زمین‌ها را به‌فروش می‌رسانند و زمین‌های شهرک امید سبز، هیچ‌گونه مشکل قانونی ندارد.
هم‌چنین، محمدداوود حدود ۴٠ جریب زمین دولتی را از منطقهی ریگ‌ریشن دشت برچی و لالا در سال ۱٣٨٧ حدود ٣٠ جریب زمین را از همین منطقه غصب کردهاند.
لالا، هر جریب زمین را مبلغ یک‌میلیون و ۵٠٠ هزار افغانی برای مردم به‌فروش رسانیده است.
در عین حال، محمدداوود و شیرآغا هر یک حدود یک‌هزار جریب زمین دولتی را از منطقهی کاریزمیر در مربوطات ناحیه‌ی سیزدهم غصب کردهاند.
ارزک، محراب، ارسلا، امیرمحمد، احمدشاه، ملنگ، قطب‌الدین، ببرک، زمرک، سنگ، ولدان حبیب، عارف، نور، مستوفی و اعظم هر یک بیش از ده‌ها جریب زمین دولتی را از ناحیه‌ی سیزدهم غصب کردهاند.
از سوی دیگر، یک بخش بزرگ زمین‌های کول‌حشمت‌خان در شهر کابل، که یک ساحه‌ی محافظت شده است، توسط افراد مختلف غصب شده است.
در پایان این سندها امضا‌های رییس‌های ملکیت، پالیسی و انسجام، استملاک و طرح و تطبیق پلان‌های شهری شهرداری کابل دیده می‌شود.
در میان متهمان غصب زمین، تنها ۹۴ تن از آنان در سال ۱٣٧٣ هر یک دو - سه بسوه زمین را از مناطق مختلف خیرخانه غصب کردهاند.
روزنامه‌ی ٨ صبح تلاش کرد که نظر مسوولان شهرداری کابل را نیز بگیرد، اما مسوولان این اداره به‌دلیلی که موضوع غاصبان زمین تاکنون رسانه‌ای نشده است، از گفتگو در این مورد خودداری کردند.
[↑] زمین‌های وزارت دفاع
در همین حال، در جریان یازده‌سال گذشته، نزدیک به ٣هزار جریب زمین وزارت دفاع ملی در شهر کابل نیز، غصب شده است.
در مکتوب شماره ٢٠٦٠، تاریخ ٢٦ سنبله ۱٣۹۱، ریاست امور ساختمانی و ادارهی املاک وزارت دفاع، عنوانی کمیسیون خاص بررسی و مطالعه اعمال حکومت مجلس نمایندگان تاکید شده که حدود ٣هزار جریب زمین این وزارت توسط زورمندان، افراد مسلح غیرمسوول و شماری از افراد دیگر غصب شده است.
در بخشی از این مکتوب آمده است: «نزیک به ٣ هزار جریب زمین این وزارت در منطقه‌های ریش‌خور، مهتاب‌قلعه، پلچرخی، تپه‌های کارته‌نو، مرنجان، بی‌بی مهرو، دافع هوای تره‌خیل، کلوله‌پشته، قرغه و پولی‌گون کمری شهر کابل، توسط زورمندان و افراد مسلح غیرمسوول در جریان یازده‌سال گذشته، غصب شده است.»
در زیر این سند، امضای جنرال بسم‌الله محمدی، وزیر دفاع ملی، دگروال انجنیر توریالی مدیر تنظیم وارداتی و دگروال انجنیر عبدالسلام مدیر پالیسی ساختمانی و ادارهی املاک این وزارت، دیده می‌شود.
[↑] وزارت دفاع در ولایات
از سویی هم، در جریان یازده‌سال گذشته، حدود ۹٠ هزار جریب زمین وزارت دفاع در ولایت‌های ننگرهار، کنر، فاریاب، بلخ، پکتیا، خوست، غزنی، پکتیکا، قندهار، فراه، هرات، بدخشان و کندز توسط زورمندان، افراد مسلح غیرمسوول و برخی از ارگان‌های دولتی غصب شده است.
هم‌چنین، نزدیک به ٢۵٠٠ جریب زمین وزارت دفاع، در ولایت‌های ننگرهار، بلخ، زابل، پکتیا، خوست، کابل و غزنی تحت دعوای برخی از افراد قرار دارد.
در همین حال، وزارت‌های دفاع، داخله، شهرداری کابل و برخی از ارگان‌های دولتی نیز، هزارها جریب زمین دولتی را غصب کردهاند.
مسوولان وزارت زراعت، آبیاری و مالداری می‌گویند که غصب زمین‌های دولتی در شهرها، ضرر بزرگی بر دولت وارد کرده است.
مجید‌الله قرار، سخنگوی این وزارت به ٨ صبح گفت: «تپه‌های اطراف شهرها، از جمله‌ی کمربندهای سبز و نگهدارنده‌ی محیط‌زیست سالم می‌باشد؛ اما متاسفانه اکثریت زمین‌ها و تپه‌های شهرها به‌شمول شهر کابل، توسط افراد مختلف غصب شده است.»
آقای قرار، می‌افزاید که تثبیت زمین‌های غصب شده و شناسایی هویت غاصبان زمین بزرگ‌ترین مرحله‌ی کار کمیسیون بررسی غصب زمین‌های دولتی به‌شمار می‌رفت که اکنون این کار تمام شده و غاصبان کاملا شناسایی شده‌اند. او، مشخص نکرد که تاکنون چه تعداد متهمان غصب زمین را شناسایی کردهاند.
با این حال، مسوولان وزارت امور داخله که یکی از اعضای کمیسیون شناسایی متهمان غصب زمین است، می‌گویند که حدود ٢٠ هزار نفر نزدیک به ٢ میلیون جریب زمین دولتی را غصب کردهاند.
صدیق‌الله صدیقی، سخنگوی این وزارت گفت: «وزارت داخله، پس از فرمان شماره ۴۵ رییس‌جمهوری، در جریان شش‌ماه گذشته، ٢٠ هزار متهم غصب زمین را که از ٢۹ ولایت کشور، نزدیک به دو میلیون جریب زمین دولتی را غصب کردهاند، شناسایی کرده است.»
به‌گفته‌ی صدیقی، متهمان غصب زمین از زورمندان تا افراد عادی جامعه را تشکیل می‌دهند: «ما فهرست آنان را به ارگان‌های عدلی و قضایی کشور فرستاده‌ایم. پس از فیصله‌ی دادگاه‌ها، پولیس ملی مکلف است که آن را تطبیق کند.»
اعضای کمیسیون یادشده، مدعی‌اند که فهرست متهمان غصب زمین را به ادارهی امور جهت فیصله‌ی شورای وزیران فرستاده‌اند.
اما رفیع فردوس، سخنگوی ادارهی امور از گفتگو در این مورد خودداری کرد. آقای فردوس گفت: «بنابر دلیل‌هایی نمی‌توانم که در مورد غصب زمین صحبت کنم.»
[↑] ولسوالی‌ها و شهر جدید کابل
دامنهی غصب زمین تنها در ٢٢ ناحیه‌ی شهر کابل، پایان نمی‌یابد، بل صدها هزار جریب زمین دولتی در ولسوالی‌های کابل نیز، غصب شده است. براساس گزارش اداره اراضی وزارت زراعت و مالداری، ٢۱٢ تن در کابل ٢۵۹۹٠ جریب زمین را غصب کردهاند.
در ولسوالی‌های کابل، بیشترین زمین توسط ملک‌های روستاها، بزرگان محل، افراد مسلح غیرمسوول، افسران متقاعد، فرماندهان پیشین جهادی و متنفذان قوم غصب شده است.
[↑] بیش از یک‌هزار جریب زمین
شمار افرادی که بیش از یک هزار جریب زمین دولتی را در ولسوالی‌های شکرده، سروبی، پغمان، بگرامی، چهارآسیاب، خاک‌جبار، ده‌سبز، میر بچه‌کوت، قره‌باغ، گل‌دره و موسهی غصب کردهاند، به یازده تن می‌رسد.
در گزارش کمیسیون بند دوم ماده ٢٧، فرمان شماره ۴۵ رییس‌جمهوری، چنین آمده است: «ورثه‌ی عبدالله، یکی از فرماندهان پیشین جهادی در سال ۱٣٨٢، حدود ٣۹٠٠ جریب زمین دولتی را از روستای الغوثی ولسوالی شکردره، بدون کدام اسنادی غصب کرده است. او زمین‌ها را به خانه‌های رهایشی و زمین‌های زراعتی تبدیل کرده است.»
از سویی هم، شماری از افراد مسلح ناشناس و ملکان روستاها نیز در میان متهمان بزرگ غصب زمین قرار دارند.
محمدنبی، وزیر و حاجی هر یک ملکان روستای چنار ولسوالی خاک‌جبار از همین روستا، حدود ۴٢۴۵ جریب زمین دولتی را بدون داشتن قباله غصب کردهاند. این سه تن، در حال حاضر در این زمین‌ها خانه‌های رهایشی ساخته‌اند.
هم‌چنین، همیشه‌گل و بهرامالدین، از جمله‌ی تفنگ‌داران غیرمسوول حدود ۱٣٠٠ جریب زمین دولتی نوع للمی را از روستای بت‌خاک ولسوالی بگرامی با داشتن قباله‌ی جعلی، غصب و در این زمین، خانه‌های رهایشی آباد کردهاند.
در همین حال، شماری از بزرگان و متنفذان برخی از ولسوالی‌های کابل نیز، بیش از یک هزار جریب زمین دولتی را غصب کردهاند.
در گزارش ادارهی اراضی آمده است: «سخی و نورآغاز، از جمله‌ی بزرگان ولسوالی سروبی در سال ۱٣٨٢، حدود ۱۴۴٧ جریب زمین دولتی نوع للمی را از مرکز این ولسوالی غصب کردهاند. این دو متنفذ در حال حاضر در زمین‌های غصب شده، خانه‌های رهایشی ساخته‌اند.»
هم‌چنین، قاری شمس‌الله و ابراهیم حنیفی، از بزرگان ولسوالی پغمان، در سال ۱٣٨٣، حدود ۱٢٦٢ جریب زمین دولتی نوع للمی را از روستای زرشخ این ولسوالی غصب کردهاند. آنان، اکنون در زمین‌های غصب‌شده خانه‌های رهایشی ساخته‌اند.
شماری از متهمان دیگر که بیش از یک‌هزار جریب زمین را غصب کردهاند، هر یک سید عبدالواحد، شخص متنفذ در روستای بت‌خاک ولسوالی بگرامی، حاجی دوران، در روستای چهل دختران ولسوالی چهار آسیاب، هم‌چنین، ملک لیوه خیل، ملک ریزه‌گل و داکتر شاه‌محمد، از جمله‌ی بزرگان ولسوالی‌های بگرامی و چهارآسیاب، از یک‌هزار تا ۱٣٠٠ جریب زمین از نوع بکروبابر را در ولسوالی‌های بگرامی و چهارآسیاب غصب کردهاند.
در میان این افراد حاجی دوران، در سال ۱٣٧٠ از روستای چهل دختران ولسوالی چهارآسیاب نیز ٣٠٠ جریب دیگر را غصب کرده است.[۱]
۱۱ متهم بزرگ غصب زمین، در مجموع ۱۱۴٢٦، جریب زمین را از ۱۱ ولسوالی کابل، بیشتر از ولسوالی‌های قره‌باغ، شکردره و موسهی غصب کردهاند.
با آن‌که شماری از اعضای کمیسیون خاص مطالعه اعمال حکومت در ماه جاری، از غصب حدود یک میلیون جریب زمین دولتی در سطح کشور خبر دادند، اما اعضای این کمیسیون از افشای نام افراد خودداری کردند.
یکی از اعضای مجلس نمایندگان که نخواست نامش درج گزارش شود، به ٨ صبح می‌گوید برخی از اعضای این کمیسیون تلاش می‌کنند که با جناح‌های ذی‌دخل معامله کنند.
او گفت: «این کمسیون در مجلس عمومی گزارش داده است که ۱۱غاصب بزرگ، هزارها جریب زمین دولتی را در کابل غصب کردهاند؛ اما به‌دلیل معامله و فشارهای بیش از حد از نام غاصبان خودداری می‌کنند. شماری از نمایندگان معامله‌گر و محافظه‌کار در این کمیسیون وجود دارند و آنان مانع این کار می‌شوند.»
[↑] بیش از ۱٠٠ جریب
از سوی دیگر، ٣٣ تن بیش از ۱٠٠ جریب زمین را در ولسوالی‌های میربچه‌کوت، پغمان، ده‌سبز، شکردره، سروبی، چهارآسیاب و قره‌باغ ولایت کابل، غصب کردهاند.
آنان، از جمله‌ی فرماندهان محل، رییسان شرکت‌های خصوصی و بزرگان ولسوالی‌های خود هستند که در مجموع ۴۹۹٣ جریب زمین را از ٧ ولسوالی کابل، بیشتر ولسوالی‌های میربچه‌کوت، ده‌سبز و پغمان، غصب کردهاند.
در سند کمیسیون بررسی غصب زمین آمده است: «حاجی شیردل، رییس یک شرکت خصوصی در سال۱٣۹۱، از روستای مرغ‌گیران ولسوالی پغمان، ٣٠۴ جریب زمین دولتی نوع علفچر را بدون داشتن قباله‌ای غصب کرده است.»
او، زمین‌های غصب شده را به یک ریگ‌ریشن تبدیل کرده است. در سند نام شرکت شیردل ذکر نشده است.
هم‌چنین، ضابط رحمت، یکی از متنفذان ولسوالی چهارآسیاب، در سال۱٣٨۵ حدود ٧٠٠ جریب زمین دولتی نوع بکر را در روستای گلزار این ولسوالی غصب و سپس در این زمین‌ها، خانه‌های رهایشی آباد کرده است.
شماری از افسران متقاعد که در حال حاضر به‌نام فرماندهان محل در روستاهای خود مشهور هستند نیز، زمین‌های دولتی را غصب کردهاند.
دگروال اسحق، یکی از فرماندهان محل در ولسوالی میربچه‌کوت، در سال ۱٣٨٣ در روستای خروتی این ولسوالی حدود ۱٠٠ جریب زمین نوع بکر را غصب کرده است.
آقای اسحق، به‌زودترین فرصت آنرا به زمین‌های زراعتی- شخصی تبدیل کرده است.
هم‌چنین، برکت خان و محمدداوود، از بزرگان ولسوالی ده‌سبز در جریان سال‌های ۱٣۹٠ و ۱٣۹۱ هر یک ٢۵٠ جریب زمین دولتی نوع زراعتی را از روستای ده‌سبز خاص این ولسوالی، غصب کردهاند.
این دو شخص، با داشتن قباله‌ی جعلی از زمین‌های دولتی به‌عنوان زمین‌های زراعتی-شخصی خود استفاده می‌کنند.
٢٨ متهم دیگر که اکثریت‌شان بزرگان ولسوالی‌های خود هستند، هر یک انجنیر عبدالرحیم، از روستای ده ارباب ولسوالی پغمان، ۱٣٠ جریب زمین، احمد انور و محمود از روستای دلیل ولسوالی چهارآسیاب حدود ٢٠٠ جریب زمین را غصب کردهاند.
هم‌چنین، اخترمحمد، احمدشاه و سیداکبر از جمله‌ی بزرگان ولسوالی ده‌سبز هر یک ۱٠٠ جریب زمین دولتی را به ترتیب از روستاهای کته‌خیل، ده‌سبز خاص و قنات ضیاخان این ولسوالی در جریان سال‌های ۱٣۹٠ و ۱٣۹۱ غصب کردهاند.
در همین حال، صفی‌الله از جمله متهمان غصب زمین می‌باشد که در سال ۱٣۹۱ برای نخستین‌بار حدود ٢۹٣ جریب و بار دوم ٢٨۴ جریب زمین را از روستای چشمه‌ی خاص ولسوالی ده‌سبز غصب کرده است.
عنایتالله، هدایت، امان و قسمت، متنفذان قوم، در سال ۱٣٨٦ حدود ۱٠٠ جریب زمین دولتی نوع بکر را از روستای آب‌چکان ولسوالی میربچه‌کوت غصب کردهاند.
این چهار تن، برادران هم‌دیگر هستند و در حال حاضر از زمین‌های دولتی به‌عنوان زمین‌های زراعتی شخصی استفاده می‌کنند.
مصطفی و محبوب، برادران از جمله‌ی بزرگان ولسوالی میربچه‌کوت می‌باشند که در سال ۱٣٨٣، حدود ۱۱٠ جریب زمین را از روستای خروتی این ولسوالی غصب کردهاند.
هم‌چنین محمداکرم، زمری، قادر، افندی، آدم‌خان، ورثه‌ی آدم‌خان، رفیق، گلبت، عجب‌گل، عبدالهادی دبیر، متنفذان ولسوالی‌های میربچه‌کوت، ده‌سبز و قره‌باغ کابل، هر یک در جریان ٨ سال گذشته، بیش از ۱٠٠ جریب زمین دولتی را از این سه ولسوالی غصب کردهاند.
[↑] بیش از ۱٠ جریب
در همین حال، ۱۱۵ تن از ۱٠ الی ۹۹ جریب زمین دولتی، در مجموع ٢۹٢۱ جریب زمین را از ٨ ولسوالی کابل غصب کردهاند.
محمدابراهیم، متنفذ قوم در سال ۱٣۹٠، حدود ۹٢ جریب زمین دولتی نوع بایر را از روستای ده‌سبز خاص ولسوالی ده‌سبز غصب کرده است. او، اکنون این زمین را به زمین‌های زراعتی خود افزوده است.
هم‌چنین، محمدامیر از روستای چهل دختران ولسوالی چهارآسیاب، حدود ۹٠ جریب زمین نوع بابر را در سال ۱٣٨۵، غصب کرده است.
او، نیز از جمله‌ی بزرگان این ولسوالی می‌باشد که در حال حاضر در این زمین، خانه‌های رهایشی ساخته است.
از سویی هم، حاجی بای‌محمد، یکی از فرماندهان محل ولسوالی شکردره در سال ۱٣۹٠ حدود ٦٣ جریب زمین نوع تپه‌ی دولتی را از روستای کاریزمیر این ولسوالی غصب و به ساحه‌ی مسکونی تبدیل کرده است.
هم‌چنین، حاجی قسیم از جمله‌ی فرماندهان ولسوالی قره‌باغ، در سال ۱٣٨٧ حدود ٣٠ جریب زمین دولتی نوع بایر را بدون قباله از روستای خروتی این ولسوالی غصب و در این زمین، دکان و سرای ساخته است.
اسامیان غلام جیلانی، محمدنقیب، غلام ربانی، حاجی‌ولی، نثاراحمد، شاه‌پور، اسلام‌الدین، گلاخان، حیدرخان، توریالی، گل‌غنی، زمری، سلطان جان، برو، حاجی رحمت‌الله، دادمولای، مزمل، یاسین، دین‌محمد، اول گل و سیدرحمان هر یک بیش از ۱٠ جریب زمین دولتی را در ولسوالی شکردره، غصب کردهاند.
در میان آنان، غلام‌ربانی دوبار بیش از ۱٠ جریب زمین را غصب کرده است.
حاجی خان‌محمد و داکتر صالح از ولسوالی چهارآسیاب و عبدالهادی دبیر، از ولسوالی پغمان حدود ۵٠ جریب زمین را غصب کردهاند.
از سوی دیگر، مامور نبی، خان وزیر، دلآغا، آمرطاووس، دولت‌خان، زرگی، محمدشفیع، غلام‌ربانی، مهمند، شیر، ارسلا، عبدالرازق، عزیزالله، پوپل، حکیم، شفیع، عزیزالله، نصرو، یوسف، عصمت‌الله، نبی، عبدالرحیم و مامور نعیم هر یک بیش از ۱٠ جریب زمین را در ولسوالی موسهی غصب کردهاند.
هم‌چنین، حاجی قدوس، صاحب، محمدامین، عبدالجبار، لاهورخان، عبدالغنی، افضل، ضابط‌خان، جان‌محمد، انجنیر امیر، محمدیاسین، حاجی نسیم، دولت، حاجی برو، سردار، ملاجبار، حاجی زلمی، ظاهرخان، حاجی شریف، امیرمحمد، میرحسین، حبیب‌الله، شیرمحمد، نقیب‌الله، فقیر، ربیع، جبارخان، نورمحمد، زر لعل، شیرین‌آغا، گلان، محمدامان، محصل، سحرگل، انور، حفیظ‌الله، پتنگ، دادالله فاروق، باسه‌گل، امیرجان، حضرت علی، حاجی بریالی، عبیدالله و شیرمحمد هر یک بیش از ۱٠ جریب زمین را از ولسوالی قره‌باغ غصب کردهاند.
هم‌چنین، ملک حبیب، محمدرفیق، محمد، عبدالرحمن، فضل‌احمد و سیدآقا هر یک بیش از ۱٠ جریب را از ولسوالی گل‌دره غصب کردهاند.
در مجموع این ۱۱۵ تن، بیشترین زمین را در ولسوالی‌های قره‌باغ، موسهی و شکردره غصب کردهاند.
۴۴ تن حدود ٨٨ جریب زمین را از ولسوالی‌های قره‌زراعت، قره‌باغ و موسهی کابل غصب کردهاند.
در همین حال، مسوولان ادارهی عالی مبارزه علیه فساد اداری، می‌گویند تا زمانی‌که افراد عادی جامعه با زورمندان ارتباط نداشته باشند، توانایی غصب زمین‌های دولتی را ندارند.
حفیظ‌الله بهروز، رییس دفتر این اداره، گفت: «افراد عادی جامعه با همکاری زورمندان زمین‌های دولتی را غصب می‌کنند. زورمندان شماری از فرماندهان پیشین جهادی و برخی از مسوولان کنونی دولت هستند.»
به‌گفته‌ی آقای بهروز، نیمی از دوسیه‌های ادارهی مبارزه با فساد اداری که تاکنون به دادستانی کل کشور فرستاده شده است، از متهمان غصب زمین‌اند.
او افزود: «در حال حاضر ٢٠٠ قضیه‌ی بزرگ و کوچک غصب زمین تحت دوران ادارهی ما قرار دارد.»
[↑] کابل جدید
در همین حال، یک سند دیگر نشان می‌دهد که نه تنها در ولسوالی‌های کابل، بل در شهر کابل جدید نیز صدها جریب زمین دولتی توسط افراد مختلف غصب شده است.
ولسوالی ده‌سبز، بخشی از ولسوالی‌های شکردره، کلکان و قره‌باغ مشمول کابل جدید می‌شوند.
مکتوب شماره ۱٠٦۴٧/٦۱۹٦، تاریخ ٢٢ سنبله ۱٣۹۱ وزارت دولت در امور پارلمانی، عنوانی ریاست مجلس نمایندگان از غصب زمین‌های دولتی توسط برخی از افراد در شهر جدید کابل خبر داده است.
این سند به امضای داکتر محمدکریم باز، معاون وزارت دولت در امور پارلمانی نوشته شده است. در زیر این سند عبدالرووف ابراهیمی، رییس مجلس نمایندگان موضوع را به کمیسیون خاص مطالعه اعمال حکومت محول کرده است.
در بخشی از این سند آمده است: «متاسفانه در ساحه‌ی ده‌سبز و باریکاب که تحت ماسترپلان جدید شهر کابل می‌باشد، خلاف حکم ریاست‌جمهوری و مصوبه‌ی شورای وزیران، تصرف و غصب زمین‌های دولتی، ساخت داش‌های خشت‌پزی، تانک‌های تیل، چهاردیواری‌ها، ساختمان‌های غیرقانونی از سوی برخی از افراد در منطقه جریان دارد و با وجود ممانعت نیروهای امنیتی، بازهم شماری از افراد به این عمل غیرقانونی ادامه می‌دهند.»
در این سند، تصویر شماری از افرادی که شرکت‌ها، داش‌های خشت‌پزی و مارکیت‌ها را در زمین‌های دولتی ساخته‌اند، وجود دارد.
در سند ذکر شده است که تعدادی از کوچیان در منطقهی واتکی ولسوالی قره‌باغ زمین‌های دولتی را غصب و در آن خانه‌های رهایشی می‌سازند.
[↑] ناکامی ارگان‌های امنیتی
از سویی هم، در ادامه‌ی سند تاکید شده است که تاکنون مکتوب‌های زیادی برای جلوگیری از غصب زمین‌های دولتی به ارگان‌های امنیتی فرستاده شده است، اما نهادهای امنیتی موفق به جلوگیری از آن نشده‌اند.
در سند آمده است: «ولسوالی‌های مربوطه مکتوب‌های زیادی را به‌منظور جلوگیری از غصب زمین‌های دولتی به وزارت‌های داخله، دفاع و ریاست عمومی امنیت ملی فرستاده‌اند، اما تاکنون از این زمین‌ها جلوگیری نشده است.»
ادارهی انکشاف شهر جدید کابل نیز، از ادامه‌ی غصب زمین در شهر جدید کابل، شدیدا ابراز نگرانی کرده است و گفته که نیروهای امنیتی توان توقف کارهای خودسر و غصب زمین را ندارند.
در بخشی از مکتوب این اداره آمده است که تاکنون ولسوالان و فرماندهان پولیس ولسوالی‌های ده‌سبز و شکردره مکتوب‌های زیادی را عنوانی فرماندهی زون ۱٠۱ آسمایی کابل، فرستاده‌اند، اما از ادامه‌ی غصب زمین جلوگیری نشده است. کاپی تمام مکتوب‌های این دو ولسوالی نیز به روزنامه‌ی ٨ صبح رسیده است.
با این حال، سخنگوی وزارت زراعت نیز، می‌گوید که ادارهی اراضی این وزارت در جریان سه سال گذشته، صدها مکتوب را برای جلوگیری از غصب زمین‌های دولتی به وزارت داخله فرستاده است.
مجید‌الله قرار گفت: «ادارهی اراضی در جریان سه سال گذشته، حدود ٦٢٨ مکتوب را با شهرت غاصبان و مقدار زمین‌های غصب‌شده به وزارت داخله فرستاده است؛ اما در مواردی این وزارت در جلوگیری از ادامه‌ی غصب زمین غفلت کرده است.»
او افزایش جمعیت، بهای زمین، نبود امنیت و سکتور خصوصی را از دلیل‌های اساسی غصب زمین‌های دولتی عنوان می‌کند.
مسوولان وزارت داخله، گفته‌های آقای قرار را رد می‌کنند و مدعی‌اند که وزارت داخله با شهرداری‌ها و وزارت زراعت در جلوگیری از غصب زمین‌های دولتی همکاری جدی کرده است.
صدیقی، سخنگوی این وزارت گفت: «پولیس ملی تاکنون در جواب مکتوب‌های وزارت زارعت، شهرداری‌ها و ولسوالان اقدام جدی کرده است. ما اکنون گام بزرگی را در جهت شناساسی متهمان غصب زمین برداشته‌ایم.»
[↑] شهرک‌های غیرقانونی در کابل
شماری از متهمان غصب زمین، برای ساخت شهرک‌های رهایشی در شهر کابل نیز، صدها هزار جریب زمین دولتی را غصب کردهاند.
براساس گزارش کمیسیونی که در بند دوم ماده‌ی ٢٧ فرمان شماره ۴۵ رییس‌جمهوری مشخص شده است، در جریان یازده‌سال گذشته، حدود ٢٢٨ شهرک رهایشی در سطح کشور ساخته شده است که بیش از ٢٣٠ هزار جریب زمین این شهرک‌ها به‌صورت خودسر غصب شده است.
از سویی هم، آمار شهرداری کابل حاکی از آن است که زورمندان برای ایجاد شهرک‌های رهایشی زمین‌های دولتی را در ناحیه‌های مختلف این شهر غصب کردهاند.
در گزارش شهرداری کابل آمده است که حدود ۵هزار جریب زمین دولتی در ناحیه‌ی هفدهم در شمال کابل، توسط ده‌ها فرمانده پیشین جهادی و افراد مسلح غیرمسوول غصب شده است.
شماری از افراد که زمین‌های دولتی را غصب کردهاند، حدود ۱۹ شهرک رهایشی غیرقانونی در ناحیه‌ی هفدهم ساخته‌اند.
در ناحیه‌ی هفدهم، بیشترین زمین توسط آمرستار سیاف و آمر خنجر بشیر، غصب شده است. این دو تن حدود ٢ هزار جریب زمین را از مقابل کوه دیپوی وزارت دفاع در مربوطات کوه رادار در ناحیه‌ی هفدهم غصب کردهاند. آقایان سیاف و بشیر در این ساحه، شهرک «سعادت» را ساخته‌اند.
[↑] فرماندهان جهادی
قوماندان ممتاز و قوماندان امرالله، برای شهرک رفاه، حدود ٦٠٠ جریب زمین را از منطقهی دشت چمتله، متصل کوه پغمان غصب کردهاند.
هم‌چنین، آقای ممتاز در کنار شهرک رفاه، حدود ۹٧٠ جریب زمین را برای شهرک‌های عدالت، صلح، اسلام‌آباد و پامیر غصب کرده است.
در سند شهرداری کابل آمده است: «حدود ۴٠٠ جریب زمین شهرک پامیر مربوط قوماندان ممتاز، لطف‌الله و شکرالله در سرک کوتل خیرخانه غصب شده است.»
شهرک‌های عدالت، صلح و اسلام‌آباد در منطقهی دشت چمتله، تنها از ممتاز می‌باشد. او حدود ۱۵٠ جریب زمین را برای شهرک عدالت، ٢٢ جریب را برای شهرک صلح و ۴٠٠ جریب زمین را برای شهرک اسلام‌آباد غصب کرده است.
با این حال امرالله، زمری، صوفی شریف، حاجی قیوم و اسحق از جمله‌ی فرماندهان پیشین جهادی برای ساخت شهرک وحدت، حدود ۴٠٠ جریب زمین را در سرک کابل-پروان غصب کردهاند.
هم‌چنین، ملا تاج‌محمد، والی پیشین کابل حدود ٣٠٠ جریب زمین را برای شهرک نجات مینه، در منطقهی کاریز میر غصب کرده است.
قوماندان لطف‌الله، شکرالله، اسحق و صفی‌الله حدود ٧٠ جریب زمین را برای توسعه‌ی شهرک «آریا سبز»، در سرک کابل - پروان غصب کردهاند. حاجی شریف نیز حدود ٢٠٠ جریب زمین را در منطقهی کاریزمیر برای شهرک شریف‌آباد، غصب کرده است.
هم‌چنین، حاجی عبدالواحد، مامور حنیف و معمار جلیل، نیز هر یک ده‌ها جریب زمین را در ناحیه‌ی هفدهم، برای شهرک‌های «انکشافی» و «ذاکرین» غصب کردهاند.
ملا عزت‌الله عاطف، از فرماندهان پیشین جهادی و یکی از نمایندگان مردم کابل در مجلس نمایندگان نیز، حدود ۵٠٠ جریب زمین دولتی را برای انکشاف شهرک «ملاعزت» در مربوطات تپه‌ی قرغه غصب کرده است.
[↑] ۱٣ شهرک غیرقانونی در ناحیه ۱٣
با این حال، حدود ۱٣ شهرک در ناحیه‌ی سیزدهم شهر کابل، غیرقانونی ساخته شده است.
در مکتوب شماره ٢٠٨، تاریخ ٢٠/۴/۱٣٨۹ مدیریت انجنیری ناحیه‌ی سیزدهم شهر کابل، شهرک‌های «امیدسبز»، «اتفاق» در دامنهی کوه چهل‌دختران، «حضرت رسول اکرم» بالاتر از پل خشک، «عرفانی» بالاتر از چهارراهی حاجی نوروز، «مهدیه» و «هدیه» در دامنهی کوه قروغ، «دوازده‌امام» در ایستگاه شفاخانه، «صفا»، «ثارالله»، «جنرال نصرت»، اقبال و جاغوری از جمله‌ی شهرک‌های غیرقانونی به‌شمار می‌روند.
در مکتوب یادشده آمده است: «صرفا شهرک حاجی نبی، درخواست طی مراحل داده است.»
حاجی نبی خلیلی حدود ۴٠٠ جریب زمین را از سوی مدیر زمری، حاجی زلمی و خیال خریده است.
در مکتوب تاکید شده است که این سه‌برادر ۴٠٠ جریب زمین متصل شهرک حاجی نبی را غصب و سپس به‌فروش رسانیدهاند.
با آن‌که شهرداری کابل، شهرک حاجی نبی را غیرقانونی می‌خواند، اما وزارت شهرسازی این شهرک را از جمله‌ی شش شهرک درجه اول در کشور قرار داده است.
هم‌چنین، آیت‌الله شیخ فاضل که در قید حیات نیست، حدود ۴۵ جریب زمین را در ساحه‌ی مهتاب‌قلعه در مربوطات ناحیه‌ی سیزدهم شهر کابل، به‌نام ساختن مدرسه گرفته، اما بعدا زمین یادشده را به‌نام شهرک «خاتم الانبیا» به‌فروش رسانیده است.
از سویی هم، حدود ۱۱٠ جریب زمین وزارت دفاع در تپه‌ی مرنجان کارته‌نو در جریان سال‌های ۱٣٨۱-۱٣٨۴ غصب شده است.
در گزارش وزارت دفاع آمده است: «یک قسمت توسط شرکت ملک‌زاد به‌نام شهرک طلایی از سوی شهرداری کابل توزیع شده و توسط افراد مسلح غیرمسوول خانه‌های رهایشی ساخته شده است.»
در این گزارش غصب زمین در شهرک طلایی کاملا مشخص نشده است.
از سویی هم، در گزارش وزارت شهرسازی نیز تاکید شده است که شهرک طلایی مشکل غصب زمین دارد.
روزنامه‌ی ٨صبح، تلاش کرد نظر یکی از مسوولان وزارت شهرسازی را بگیرد، اما هیچ یکی از مسوولان این وزارت در این مورد پاسخ ندادند.
هم‌چنین، حدود ٢٠ شهرک در ناحیه‌های هجدهم و نزدهم شهر کابل، غیرقانونی ساخته شده است.
در بخشی از گزارش شهرداری آمده است: «شهرک‌های افغان‌اروپا، پولیس، روستاها، دهکده‌های اول، دوم و سوم، فیروزی(لیگو گلوبل)، بصیر عمرزی، عبدالقیوم، بدخشان، محسنی، سید ابراهیم، حاجی کبیر، بوستان سبز، محمدی، ملا فضل تره‌خیل، تمیم انصاری، مقدس، سبززار و شهرک علی‌آقا اضغری تثبیت ملکیت و ویزه‌ی نقشه نشده است.»
مالکان این شهرک‌ها، اجازه‌ی ساختمان‌سازی را از سوی شهرداری دریافت نکرده‌اند و خلاف نورم‌ها شهری نمره‌های رهایشی را به‌فروش رسانیدهاند.
شهرک‌های ممتاز، سبز، غازی‌آباد، رفاه، حاجی حسن‌علی، حاجی شفیق‌الله، قاضی‌آباد، حاجی رحمت‌الله، حاجی گلبت، حاجی شفیق، اتفاق و شهرک حاجی شاه‌جهان و منیر در ناحیه‌ی بیستم شهر کابل، غیرقانونی‌اند.
حسن‌علی، حدود ۵٠٠ جریب زمین را برای توسعه‌ی شهرک سبز، در منطقهی ریش‌خور و گل‌باغ غصب و سپس برای مردم توزیع کرده است. حاجی حبیب‌الله حدود ٣٠٠ جریب زمین را برای شهرک غازی‌آباد غصب کرده است.
هم‌چنین، حاجی گلبت حدود ٨٠٠ جریب زمین را برای شهرک رفاه در ساحه‌ی مرکز تعلیمی چهارآسیاب غصب کرده است.
در مکتوب شماره ٣۱۹، تاریخ ٢٨ اسد ۱٣۹۱ ناحیه‌ی بیستم، حاجی شفیق حدود ٢٠ جریب زمین را برای یک شهرک غصب کرده است. در این ناحیه شماری از افراد قوم منگل میاخیل نیز حدود ٦٠ جریب زمین را غصب و در آن خانه‌های خودسر ساخته‌اند.
هم‌چنین، براساس مکتوب شماره ۴٣٦/۴٢۴، تاریخ ۱٣۹٠ سرطان ۱ مدیریت انجنیری ناحیه‌ی هشتم، در قسمت پروژه‌ی رحمان مینه، زمین‌های شهرک معلولان و معیوبان به‌شکل غیرقانونی غصب شده است.
در گزارش‌های شهرداری کابل، شهرک‌های خودسر و غیرقانونی در هر ناحیه متفاوت است. در برخی از ناحیه‌ها، آمار غصب زمین کم‌تر می‌باشد.
در مکتوب شماره ۵۵۹/٢۹٠، تاریخ ۱٣۹۱ سرطان ٢٧ مدیریت انجنیری ناحیه‌ی شانزدهم، شهرک‌های خراسان، گل‌بهارتاور، پل محمودخان و سرای بی‌بی حاجی غیرقانونی می‌باشند.
هم‌چنین، در منطقهی ده‌خدای‌داد این ناحیه، حدود ٧٣ جریب زمین دولتی توسط عبدالشکور، شیرین، خان‌محمد، دستگیر، معراج‌الدین، سلام‌الدین، ورثه‌های عزیزخان، عبدالبصیر و نورالدین به‌نام شهرک خراسان غصب شده است.
در همین حال، قوماندان محمدقسیم و حاجی نیاز، در سال ۱٣٨٠، هر یک صدها نمره‌ی رهایشی را برای شهرک آزادی (شهرک احمدشاه مسعود)، در مربوطات ناحیه‌ی پانزدهم غصب کردهاند.
هم‌چنین، قوماندان عبدالرحمن در سال ۱٣۹٠، حدود ۴٠ جریب زمین را در این ناحیه غصب کرده است.
از سویی هم، در کنار شهرداری کابل، وزارت شهرسازی نیز اجازه‌ی تاسیس شماری از شهرک‌های دولتی و خصوصی را در ٢۱ ولایت داده است.
وزارت شهرسازی، در جریان ده‌سال گذشته، حدود ٢٦ شهرک را در کابل و ۱٣۱ شهرک را در ولایت‌های هرات، بلخ، ننگرهار، هلمند، کندز، قندهار و ۱۴ ولایت دیگر منظوری کرده است.
براساس گزارش جدید این وزارت، شهرک‌های نجات مینه از نجیب‌الله کابلی، کامیاب از نیک‌محمد، نوروزآباد از نوروزخان، طلایی، چهل دختران، مموزی از گل‌حیدر، مهاجران باریک آب از وزارت مهاجران، دولت‌زی کوچی از ظاهر کوچی، حاجی نذیر مینه، ده‌قلندر و ادروگل در کابل مشکلات غصب زمین دارند.
[↑] شهرک‌های ولایت‌ها
در همین حال، شهرک‌های سخی‌آباد، زینبیه، مولانای بلخ نصرت‌آباد در شهر مزارشریف، شهرک‌های نایب‌سلطان و استقلال در ولایت قندهار، شهرک‌های جلال‌الدین بلخی، کلباد و الچین در کندز، شهرک‌های آریانا، اسلمی، سید جمال‌الدین، کوثر، می‌فروش و قالین‌بافی در ولایت هرات نیز، مشکلات غصب زمین و تخطی‌های دیگر دارند.
هم‌چنین، شهرک‌های چرخ و خوشی در ولایت لوگر، سید جمال‌الدین و شیخ مصری در ننگرهار، غازی ایوب‌خان‌مینه و احمدشاهی در ولایت هلمند و شهرک‌های سرخکان، افضلی جدران، گلشن شهباز و مهاجران دایکندی در ولایت‌های لغمان، خوست، پکتیا و دایکندی با مشکلات غصب زمین روبه‌رو‌اند.
در بخشی از گزارش وزارت شهرسازی آمده است: «در مجموع در این ٣٨ شهرک تخطی‌های بزرگی چون غصب زمین و اضافه‌ستانی‌ها صورت گرفته است.»
شماری از اعضای کمیسیون خاص مجلس نمایندگان مدعی‌اند که حسن عبدالهی، وزیر شهرسازی به‌شکل غیرقانونی به شماری از افراد اجازه‌ی تاسیس شهرک داده است.
یکی از اعضای این کمیسیون که نخواست نامش درج گزارش شود، گفت: «چرا مسوولان وزارت شهرسازی نقشه‌ی ٣٨ شهرک را که مشکل غصب زمین دارد، ویزه کرده است. غصب زمین در ۹٠ درصد شهرک‌های رهایشی در کابل و لایت‌های کشور صورت گرفته است، پس چرا این وزارت اجازه‌ی تاسیس را می‌دهد. مسلما که آنان با مالکان شماری از شهرک‌ها در غصب زمین شریک هستند.»
به‌گفته‌ی منبع، قرار است که اعضای کمیسیون اعمال حکومت، به‌زودی وزیر شهرسازی را در مورد موضوع یادشده به این کمیسیون بخواهد.
با این حال، حدود ٧٠ شهرک خصوصی و دولتی در کابل و برخی از ولایت‌های دیگر مشکلات فنی دارند و نیز در تطبیق پلان‌های آن تخلف‌های نیز به همراه دارند.
[↑] غاصبان در ولایات
در مکتوب شماره ۴٨۴٠، تاریخ ۱٣۹۱/ جدی ٦، ادارهی اراضی وزارت زراعت عنوانی کمیسیون خاص بررسی و مطالعه‌ی اعمال حکومت، غاصبان ٢٢ ولایت مشخص شده است.
در سند یاد شده آمده است: «٦٢٦ تن در هرات ٧٠٦۹٨جریب ، ٧۴٠ تن در ننگرهار٣٠۵٨۴جریب، ۹٠۱ تن در بلخ ۱۹۴٧۵٦ جریب، ۹٦۵ تن در کندز ٧٧۹٢ جریب، ٦۹ تن در قندهار ٢٢۱۵، ۵۱٨ تن در لغمان ۴٢۴ جریب، ۱٣٢ تن در غزنی ۱۹۵٦٦جریب، ۱۴٧٣ تن در کاپیسا ۱۴٦۴، ۱٦۴٧تن در تخار ۴۴٧٢٦جریب، ۱٦٧ تن در پروان ۴۹۴۵ جریب، ٢٠۴ تن در فاریاب ٧٠٨٢، ۱۱٢٦ تن در لوگر ۱٦٦٣۹، ٢٧۱ تن در زابل ٦٧۹٣ جریب زمین را غصب کردهاند.»
در ادامه‌ی سند ذکر شده است: «۱٣ تن در ارزگان ٧٢۵٨٧ جریب، ۵۹ تن در بادغیس ٢٣۴۹۵، ۵٦ تن در خوست ۴۵٢۹۵جریب، ٢٨٧ تن در میدان وردک ۵٣٢۴ جریب، ۱٨۱٢ تن در بغلان ٣٣٠٠٢ جریب، ٦٣٣ تن در سمنگان ٣٣٣٣۹، ٣٦ تن در هلمند ۱٢۵۴٠٠جریب، ۱۱٦٨ تن در نیمروز ۱٣٨٧۱۹، ۱٦ تن در پکتیا ۵٨٠٠ جریب، ۵٦٨ تن در سرپل ٨٠٣۱٣جریب، ٣٧ تن در بامیان ۱٣۹٣جریب، ۱۴٨ تن در بدخشان ٣٢۱٠، ۴٦۹ تن در کنر ٦۱٣۱، ۴٧۱ تن در جوزجان ۱٠۴۴۴جریب، ۱۱٧ تن در فراه ٨٧۱۹جریب، ٨٨٨ تن در کانال ننگرهار ۴۴٨۹ جریب زمین دولتی را غصب کردهاند.»
در زیر این سند، امضای محمد آصف رحیمی وزیر زراعت، آبیاری و مالداری وجود دارد.
از میان دو میلیون جریب زمین غصب شده، هزارها جریب زمین آن را برخی از مالکان شهرک‌های رهایشی غصب کردهاند.
آیا ارگان‌های امنیتی و مسوولان وزارت زراعت، می‌توانند که این اندازه زمین را استرداد کنند؟
صدیقی، سخنگوی وزارت داخله گفت: «بلی، پس از فیصله‌ی رییس‌جمهوری، نیروهای امنیتی به‌زودی زمین‌های غصب شده را استرداد خواهند کرد.»[٢]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- اکبر رستمی، افشای نام زمین‌خواران بزرگ (بخش اول)، روزنامه ٨ صبح: چهارشنبه ٢٧ جدی ۱٣۹۱
[٢]- اکبر رستمی، افشای نام زمین‌خواران بزرگ (بخش دوم)، روزنامه ٨ صبح: چهارشنبه ٢٧ جدی ۱٣۹۱
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ روزنامه ٨ صبح