اطلس تاريخ ايران
(قبل از ميلاد مسيح)
پارينه سنگی ميانه
فهرست مندرجات
[↑] پارينه سنگی ميانه
شواهد مربوط به دوره پارينه سنگی ميانه در ايران بهتر از دوره قبلی است. آثار اين دوره از نقاط مختلف ايران به‌دست آمده است. از نظر قدمت، اين دوره در محدوده‌ای از تاريخ واقع شده است كه آنجا آزمايشات كربن ۱۴ برای تعيين قدمت آثار ممكن است. از اين رو، می‌توان اطلاعات دقيق‌تری از وضعيت فرهنگی اين دوره فراهم كرد. به‌نظر می‌رسد كه اين دوره فرهنگی در ايران از حدود يكصدهزار سال تا هشتادهزار سال پيش آغاز شده است.
بيشتر ابزارها و توليدات سنگی اين دوره را می‌توان از نوع موسترين (moustrian) طبقه‌بندی كرد. توليد اين نوع ابزارها از غرب اروپا تا شمال آفريقا، و خاور نزديك تا آسيای مركزی رايج بوده است. هر چند تاريخ دقيق افول فرهنگ دارای دست افزار نوع موسترين در ايران كاملا" روشن نيست، ولی به‌نظر اكثر قريب به‌اتفاق انسان‌شناسان، اين فرهنگ در حدو چهل‌هزار سال پيش پايان يافته است. بنابر اين منطقی به‌نظر می‌رسد كه طول اين دوره فرهنگی را در ايران بين شصت تا پنجاه هزار سال پيش تصور كنيم .
محل‌های باستانی معرف اين دوره فرهنگی در ايران، بيشتر مناطق رشته جبال زاگرس، نواحی آذربايجان، كردستان و لرستان شناسايی شده‌اند. در مازندران، خراسان و خوزستان نيز آثاری از اين دوره به‌دست آمده است. در داخل فلات مركزی ايران در حوالی تهران يك محل، و محل ديگر در كرمان معرفی شده است. در ناحيه "لاديز" در بلوچستان كه مركز فرهنگ لاديزيان می‌باشد، هنوز آثاری از دوره موسترين گزارش نشده است. بهترين نمونه‌های اين دوره فرهنگی، از نقاط مختلف باستانی نزديك خرم‌آباد در لرستان شناسايی شده‌اند. آثار به‌دست آمده از غارهای "كنجی" غاريا پناهگاه سنگی "ارجنه" (ارژنه) غار "قمری" پناهگاه سنگی "هوميان" كه در ناحيه كوهدشت خرم‌آباد قرار گرفته‌اند، (كه محل اخير، در ارتفاع حدود ٢٠٠٠ متری از سطح دريا قرار گرفته است و در زمره مرتفع‌ترين محل‌هايی می‌باشد كه آثار دوران سنگ در خاور نزديك از آن به‌دست آمده است)، معرف دوره پارينه سنگی ميانه در لرستان هستند. در ناحيه "هليلان" در دره رودخانه سيمره كه در ارتفاع حدود ۹٠٠ متری از سطح دريا قرار گرفته است نيز، در هفت نقطه آثار دوره پارينه سنگی ميانه شناسايی شده است كه از آن جمله‌اند: "پل پاريك"، "غار ويلا" و "غار هوشی".
در "كاگيكا" در نزديكی شهر كرمانشاه نيز آثار اين دوره شناسايی شده است.
در همين منطقه، در "غار بيستون" و پناهگاه سنگی "ورواسی" و نزديك آنها در غار "خار" آثاری از دوره پارينه سنگی ميانه با ابزارهای سنگی مشخصه نوع موسترين مورد شناسايی قرار گرفته‌اند.
علاوه بر اين مناصق كه بايد آنها را مراكز تجمع گروههای متعلق به دوره پارينه سنگی ميانه تصور كرد، از نقاط باستانی پراكنده در ايران از قبيل: جهرم فارس و محلی واقع در دره رود كر در نزديكی شيراز و همچنين، نزديك "تل ابليس" در كرمان و يا "غاز تمتمه" در نزديك درياچه اروميه نيز، آثار دوره موسترين شناسايی شده است. در غار "كه آرام" در گرگان نيز آثاری مشابه آثار موسترين جبال زاگرس به دست آمده است. اخيراً نيز، نگارنده موفق به يافتن آثار دوره پارينه سنگی ميانه در حوضه مسيله واقع در نزديكی ورامين در جنوب تهران گرديده است.[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برگرفته از سايت اينترنتی فرهنگسرا است. اما نويسنده مشخص نيست.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- اطلس تاريخ ايران (پارينه سنگی ميانه ۴٠٠٠٠)، سايت اينترنتی فرهنگسرا
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ سايت اينترنتی فرهنگسرا
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]
