[چهره‌های سیاسی افغانستان] [حزب دمکراتیک خلق افغانستان]
محمود بریالی (به انگلیسی: Mahmood Baryalai) (زادۀ ۱٣٢٣ خ - درگذشتۀ ۱٣٨۵ خ)، یکی از فعالان سرشناس جنبش چپ افغانستان، عضو بیروی (دفتر) سیاسی کمیتۀ مرکزی حزب دمکراتیک خلق افغانستان (حزب وطن) و معاون اول نخست‌وزیر در دولت دکتر نجیب‌الله بود[۱].
[↑] زندگی‌نامه
محمود بریالی فرزند ژنرال محمدحسین، برادر ببرک کارمل، در سال ۱٣٢٣ خورشیدی در ناحیۀ دهم شهر کابل، در یک خانوادۀ روشنفکر به‌دنیا آمد[٢]. در سال ۱٣۴۱، دورۀ دبیرستان را در لیسۀ حبیبیه کابل به پایان برد و در سال ۱٣۴۵، از دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه کابل فارغ‌التحصیل شد[٣]. پس از آن، به‌عنوان کارمند، در وزارت پلان (برنامه و بودجه) آغاز به‌کار کرد و در سال ۱٣۵۱، برای ادامۀ تحصیلات عالی به کشور اتحاد جماهیر شوروی سابق رفت و در رشتۀ اقتصاد سیاسی از دانشگاه دولتی مسکو، مدرک فوق‌لیسانس به‌دست آورد[۴].
بریالی، از آغاز نوجوانی، سرنوشت خود را با سرنوشت شاخۀ پرچم حزب دمکراتیک خلق گره زد و گفته می‌شود به تحقق آرمان‌های آن تا پایان زندگی وفادار ماند و نزدیک به ۵٠ سال، در این راه با تلاش خستگی‌ناپذیر رزمید[۵].
پس از کودتای هفتم ۱٣۵٧، به‌عنوان عضو شورای انقلابی در رژیم کودتایی پذیرفته شد و در ماه اسد همان سال، به‌عنوان سفیر کبیر و نمایندۀ فوق‌العاده جمهوری افغانستان در پاکستان تعیین گردید[٦]. سپس، مدتی در تبعید به‌سر برد[٧] و از ٦ جدی ۱٣۵٨، دوباره عضویت شورای انقلابی را به‌دست آورد و مدیریت مسئول روزنامۀ «حقیقت انقلاب ثور» را به‌عهده گرفت[٨]. وی در ماه جوزای سال ۱٣٦٨، در مقام معاون اول صدراعظم گماشته شد و تا زمان سقوط حاکمیت حزب وطن در این سمت انجام وظیفه کرد[۹].
وی، پس از حاکمیت مجاهدین، با خانوادۀ خود، ابتدا به هندوستان رفت و سپس به کشور آلمان پناهنده شد و در شهر دورتموند اقامت گزید. در آن‌جا نیز از فعالیت سیاسی دست نکشید. گفته می‌شود، پس از آن که در سال ۱٣٧۱ خورشیدی (۱۹۹٢ میلادی)، حزب دموکراتیک خلق افغانستان فروپاشید، از بدنۀ آن ده‌ها سازمان سیاسی پدیدار شد. در این میان، یکی هم «نهضت فراگیر دموکراسی و ترقی افغانستان» بود که محمود بریالی از پایه‌گزاران این حزب به‌شمار می‌آید[۱٠]. به‌هر حال، سر انجام، او در ٦٢ سالگی، در ۱۴ قوس ۱٣٨۵، در شهر دورتموند کشور آلمان چشم از جهان فروبست[۱۱].
بریالی متأهل بود و همسرش، جمیله ناهید، دختر اناهیتا راتب‌زاد است و از پیوند زناشویی این دو زوج مبارز، یک دختر به‌نام مریم و یک پسر به‌نام رومان به یادگار مانده است[۱٢].
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]- به‌اساس فيصلۀ پلينوم کميته مرکزی حزب دمکراتيک خلق افغانستان به‌تاريخ ششم قوس ۱۳۵٧، محمود بريالی همراه با ببرک کارمل، نوراحمد نور، سلطان‌علی کشتمند، دکتر اناهيتا، وکيل، دکتر نجيب، قادر و رفيع، که بیشتر آنان در خارج از کشور بودند، به اتهام توطئه بر ضد انقلاب ثور، دولت جمهوری دمکراتيک افغانستان و حزب دمکراتيک خلق افغانستان از حزب دمکراتيک خلق اخراج شدند.
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]- در سال‌های نخست فروپاشی اتحاد شوروی و گشاده‌دست شدن گروه‌های مجاهدین در کابل، همسر وی بر اثر یک انفجار تروریستی تا آستانه مرگ رفت و پس از آن نیز برای همیشه فلج شد.
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
