از: دانشنامهی آریانا |
پوماپونکو
فهرست مندرجات
- موقعیت جغرافیایی
- پیشینهی تاریخی
- تمدن پوماپونکو و فرازمینیها
- نقد بیگانگان باستانی
- نگارخانه
- يادداشتها
- پيوستها
- پینوشتها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمهها
- پيوند به بيرون
[...] [...]
پوما پونکو یا پوما پومکو (به انگلیسی: PumaPumku یا Pumapunku؛ که بهمعنای «راهرو پوما»[۱] است)، یک محوطهی باستانی با ساختار سنگی بهشکل مقبره است که یکی از قسمتهای منطقه «تیاهواناکو»[٢] در قلب آمریکای جنوبیست.
«تیاهواناکو» واقع در کشور «بولیوی»[٣]، بالای حوزهٔ «تیتیکاکا»، حدود ۱۰ کیلومتر با «دریاچه تیتیکاکا»[۴] فاصله دارد. حوزهٔ تیتیکاکا ۳۸۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد که نیمی از آن در پرو و نیمه دیگر در بولیوی، و درست در مرز دریاچه تیتیکاکا است. فرهنگ تیاهواناکو به پیش از امپراتوری اینکا[۵] بر میگردد و از آنجاییکه آنها دارای هیچیک از زبانهای نوشتاری شناختهشدهی نیستند، تاریخ خود را تا حد زیادی مرهون باستانشناسیهای امروزی هستند.
در خرابههای سنگی «پوما پونکو»، بلوکسنگهای معدنی «آندزیت» (Andesite) و «زبرهسنگ» (تراکیت = Trachyt) در ساحهی گسترده، بهطور پراکنده - اما در کنارهم - بر بستر خود آرمیدهاند
ویرانههای مرموز «پوما پونکو» که در «تیاهواناکو»، در حدود ٧٠ کیلومتری[٦] غرب «لاپاز»[٧] و در ارتفاعات کوهستان «آند»[٨]، قرار دارد، به داشتن سنگهای عظیم، پیچیدگی طراحی و دقت فوقالعادهای شناخته شده است که در برش و طرز قرارگیری آنها دیده میشود. در این محل باستانی سنگها جوری در کنار یکدیگر چیده شدهاند که نمیتوان یک تیغه چاقو را در میان آنها قرار داد[۹]. با توجه به این ویژگیها، پوما پونکو اغلب بهعنوان دلیلی است که زمین توسط موجودات افسانهای فضایی مورد بازدید قرار گرفته است که در ساخت بناهای سنگی بسیار از انسانها پیشرفتهتر بودند. در حال حاضر، فقط از آن چندین گروه از سنگهای روی هم انباشته شده باقی مانده است.[۱٠]
موقعیت جغرافیایی | ▲ |
پوما پونکو، با مختصات جغرافیایی °۱٦،۵٦۱٦۹ جنوبی و °٦۸،٦۷۹۹۳۱ غربی، در حدود ٧٠ کیلومتری غرب لاپاز مرکز بولیوی و در منطقهای بکر در ارتفاعات کوهستان «آند» واقع است. خرسنگهای پراکنده در سرتاسر این منطقهی صحرایی که در ارتفاع ۳۵۰۰ تا ۳٦۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته[۱۱]، در زمرهی بزرگترین نمونههای موجود در سرتاسر کرهی زمین بوده، هر یک تا ۸ متر طول و بیش از ۱۰۰ تن وزن دارند.[۱٢]
پیشینهی تاریخی | ▲ |
اغلب دانشمندان باستانشناسی بر این نظر هستند که در محوطهای باستانی «پوماپونکو»، افراد محلی، حدود ۲ هزار سال پیش، از ابزارهای سنگی بدوی برای ساخت مجموعه استفاده کردهاند. اما در سال ۱۹۴۵ باستانشناسی بهنام «آرتور پوسنانسکی»[۱٣] ادعا کرد که «پوماپونکو» خیلی قدیمیتر از این بوده و زمان ساختش ممکن است به ۱۵ هزار سال پیش از میلاد باز گردد. نظریهپردازان خیالپرداز فضانوردان باستانی، پیچیدگی کارهای انجامشده بر روی سنگها و یکپارچگی خاص بلوکهای سنگی را گواهی بر بهکارگیری یک تکنولوژی پیشرفتهی فرازمینی در ساخت این بلوکسنگها میدانند. آیا ممکن است «پوماپونکو» توسط موجودات فرازمینی ساخته شده باشد؟ واقعیت چیست؟
مستند تلویزیونی «ما و فرازمینیها» میگوید:
- بسیاری از اشیا در تیواناکو وجود دارد که میتوانید در تمدنهای پیشتر از آن ببینید. در زمانی بسیار پیشتر و در قرون قبل از میلاد در پرو شما میتوانید اشکال مشابهی را ببینید، پیکرنگاری تصویری مشابه و شما کاملاً قادر به دیدن تبار و پیشینه آن باشید.
اما وقتی گردشگران به خرابههای «تیواناکو» نزدیک میشوند، احتمالاً مرموزترین سازهی کهن، در بین سایر سازهها، تنها چند صد قدم دورتر بر بستر خود آرمیده است. در حالیکه در کمترین محل توجه بازدیدکنندگان واقع شده است. «پوما پونکو»، زمینی از خرابههای سنگی که تصور تیوری «غریبههای باستانی» را تحریک و بههیحان میآورد.
از نظر من فوقالعادهترین بخش شواهدی که در دست ماست در کل پازل فضانوردان باستانی، همین «پوما پونکو» است در ارتفاعات بولیویا، در حالیکه اهرام جیزه، کاری بسیار بینظیر است، اما در مقایسه با «پوما پونکو»، تنها یک بازیچه است. منطق در «پوما پونکو» وجود ندارد، چرا که ما بناهای وزین سنگی را در پیش رو داریم، که در سراسر منطقه آرمیدهاند، که انگار با نوعی فشار قوی از هم پاشیدهاند
بلوکهای «پوما پونکو» بهدقت بریده شدهاند که در زمانی بهخوبی در هم قفل میشدهاند. درست مثل قطعات بهدقت چیدهشدهی پازل، اما تقریباً ده مایل دورتر از نزدیکترین معدن منطقه. چگونه این سنگهای غولپیکری که وزن برخی از آنها به صدها تُن میرسد حتی به اینجا رسیدهاند
ما اینجا در باره مکانی صحبت میکنیم که ۴۵٠٠ متر از سطح دریا بالاتر است. این یعنی هیچ درختی در این ارتفاع وجود ندارد که بتوان از آن برای غلطاندن سنگ استفاده کرد. هیچچیز در اینجا نمیروید بهجز علفها و بوتههایی کوتاه.
من تاکنون در مقابل بسیاری از بناها ایستادهام. اما «پوما پونکو» در راس همه آنهاست، چون آنچه که ما در آنجا یافتیم اصلاً قابل قبول نیست، بههیچوجه قابل دسترسی نیست. و این سئوال را پیش میآورد که: چگونه ساخته شده است و بهچه منظوری؟
اغلب باستانشناسان میگویند «پوماپونکو» توسط بومیان «آیمارا» ساخته شده است و ما همه متفقالقولیم که برای ساختن چیزی مثل «پوماپونکو» شما باید نوشتن بدانید، باید با نقشه ساختمانی آشنا باشید، شما نیازمند طرح و نقشه و محاسبه هستید، جاییکه قطعهها بههم بخورند و بهشکلی کامل بههم چفت شوند. اما یک چیز هست که همه باستانشناسان در بارۀ آنهم عقیده هستند و آن اینکه «آیمارا»ها اصلاً نوشتن نمیدانستهاند. پس این چگونه ممکن است که آنها قادر به ساختن همه این بنا بوده باشند، بدون هیچ نقشهای؟
که این واقعاً حیرتآور است؛ و اینکه چرا نظریهپردازان «فضاییان باستانی» در «پوماپونکو» و «تیاهواناکو» غرق شدهاند؟ آیا این بهخاطر کیفیت بنای سنگیست؟ و نیز بهدلیل بزرگی و اندازه سنگهای آن؟ این بسیار غیر قابل باور و عالیست که ما حتی شواهدی مبنی بر استفاده از ماشینآلات هم داریم. آنها از ابزار ماشینی استفاده میکردهاند تا این سنگها را ببرند.
یکی از بلوکهای سنگی ٨٠٠ تُن وزن دارد و بهخوبی صیقل داده شده است. در اینجا سنگهایی غولپیکر هستند با حفرههایی در آنها، که عمقی بیش از چند میلیمتر ندارند، که قطعاً نمیتوانستهاند با اسکنههای سنگی عصر حجر ایجاد شده باشد. اینها با اِسکنه سنگی آنزمان ایجاد نشده است. پس حتماً یک تکنولوژی دیگری راهگشای آن بوده است.
خطوطی که در داخل صخرهها حک شدهاند، کاملاً راست هستند و بهشکلی شگفتآور عمقی یکسان دارند، از انتهای یکی به ابتدای دیگری.
درست مثل اینکه ساختمانسازهای پیشرفته بر روی آنها کار کرده باشند. چون همهچیز بهدقت اندازهگیری شده است. همهچیز در حد عالیست. شما متعجب بر جای میمانید که این چگونه ممکن است؟ یکی از عجیبترین پدیدهها در این مکان آن است که سنگهایی که در این منطقه بهکار رفتهاند، سنگهای شنی هستند. گرانیت و دیوُرایت. تنها سنگی که سختتر از دیورایت است، الماس است. پس تنها راهی که میتوانسته این بنا را به انجام برساند این بوده است که ابزار آنها متهای الماسه داشته باشد.
متخصصین آمریکایی که با وسایل اندازهگیری کامپیوتری به این منطقه رفتند کاملاً شوکه شدند. در گزارش خود آوردهاند: «این غیر ممکن است» که بتوان «پوماپونکو» را دوبارهسازی کرد. «این کاملاً غیر ممکن است».
اما آنچه واقعاً باور نکردنیست اینکه مردم عهد عتیق توانسته باشند به این دقت سنگها را تراش داده باشند، یا توانسته باشند چنین بنای غیر قابل باوری ساخته باشند.
اگر فضانوردان دوران پیشین بودهاند که به آنها تکنیک ساخت این بنا را آموختهاند، چرا ما در این آثار، هیچ بنای پیشرفتهای مثل بناها و آسمانخراشهای امروزی نمیبینیم؟ چرا همه چیز شبیه هرم است؟ تکنیکهای برش سنگ، بارها و بارها تغییر کردهاند و بهطور مستقل در سراسر دنیا قابل استفادهاند. اگر شما خود را بهجای شاهی «خداگونه» بگذارید و بخواهید بنایی را طراحی کنید که قادر بهباقی ماندن تا هزاران سال باشد، بهترین راه برای بقای آن این است که آن را از سنگهایی که در هم چفت شوند بسازید. بدون هیچ قالبی. پوسیدگیها و خرابیهای آن نیازمند تعمیر باشد. بههمین دلیل هم ما سازههایی بدون قالب در مقابل روی خود داریم. سازههای سنگی در همه نقاط زمین.
در عین حال ما اینجا یک ناهمخوانی داریم. از یک سو مردمی را داریم که باید کاملاً بدوی بوده باشند. که آنها احتمالاً تنها یک قدم از عصر پارینه سنگی فراتر نهادهاند، و از سوی دیگر آنها کاری انجام دادهاند که ما حتی همین امروز هم نمیتوانیم انجام بدهیم). بهنظر میرسد که ما در این زمینه بهشدت به مشکل بر میخوریم. و این بناییست با بلوکهای سنگی غولپیکر. بهخوبی و دقت بههم چسبیده با بقیه بلوکهای دیگر. که همه را در هم قفل میکند.
مردم عهد باستان در این کره خاکی، حقیقتاً عجایب زیادی را شاهد بودهاند. اما آن افسانهها بیش از اینکه تجسمی و یا کار هنری و چیزهایی از این دست بوده باشند، همه رفتهاند، بنا به دلایلی همه فقط دیگر وجود ندارند. اما در پشتسر خود، چیزهایی باور نکردنی را بر جای گذاشتهاند که ما امروز داریم که شما را وامیدارد از خود بپرسید: آخر چگونه اینها ساخته شدهاند؟ اینها رموزی بسیار شگرفند و من فکر میکنم یکی از چیزهایی که مردم را برای ادامه جستجو بهمنظور یافتن پاسخهای خود ترغیب میکند این حقیقت است که اینها کاملاً در دسترسند، اما نمیتوان از آنها سر در آورد.
اما برداشتن پوشش رمز و راز اینکه چگونه این بناهای باورنکردنی ساخته شدهاند، تنها یک قطعه از این پازل را کامل میکند اینکه دریابیم چگونه ساخته شدند و چگونه مورد استفاده قرار میگرفتهاند، سئوالاتی جدیدتر را مطرح میکند. سئوالاتی که شاید جوابی برای آنها بر روی کره خاکی نباشد
آیا فضاییها حقیقتاً الهامبخش پیشینیان ما بودهاند تا معابد و اهرام کهن را بسازند؟ و اگر آنها به اینجا آمدهاند، آیا هیچ بخشی از دانش فیزیک پیشرفته خود را برای ما به ودیعه گذاشتهاند؟ فضانوردی یا ریاضیات؟ اگر اینگونه است، آیا شواهدی در این باره تا به امروز وجود دارد؟ یکی از مثالها میتواند این یکی باشد: که اغلب بهعنوان اولین کامپیوتر دنیا، در تاریخ ٢٠٠٠ سال قبل منسوب
دستگاه «آنتی کیترا» در ۱۹٠٠ توسط غواصان اسفنج کشف شد. این دستگاه در یک جزیره کوچک در «اَئجیِن» بهدست آمد که نام آنرا «آنتی کیترا» گذاشتند. در این منطقه کشتی شکستهای وجود داشت و در این کشتی، لاشه یک جعبه پوششدار یافت شد که از جنس فلزات ترکیبی بود و پس از این کشف، به موزه «آتن» منتقل شد. پنجاه سال طول کشید تا توانستند این جعبه را تحت اشعه ایکس قرار دهند و به این وسیله قادر به بازسازی آن شوند چرخدندههایی که بههم وصل بودند، تصویر دقیقی از اینکه این جعبه چه چیزی بوده است، ارائه داد و این واقعاً یک کامپیوتر است. یک ماشین کاملاً پیچیده.
این یک بخش بسیار جالب از تکنولوژی است، بهدلیل کاری که انجام میدهد. اولاً این یک دستگاه فضانوردیست که شما را قادر میسازد با استفاده از جداول قادر به ردیابی ستارهها باشید، و در مسیرهای دریایی جهتیاب شماست. علاوه بر این یک دستگاه علم نجوم نیز هست، بهشکلی که میتواند به شما بگوید بر اساس تاریخ تولدتان شما تحت تأثیر کدام سیاره هستید و بر مبنای آن، وقتی این سیاره در تراز بهخصوصی باشد چه اتفاقات بهخصوصی برای شما خواهند افتاد. بنابراین این یک دستگاه بسیار جالب و بخشی از تکنولوژیست که کاملاً دندههایی پیچیدهتر از بخش داخلی ساعتهای مدرن سوییسی دارد که قدمت آن به ٢٠٠ سال پیش از میلاد مسیح میرسد. بنابراین این کاملاً نامتعارف است که چهکسی توانسته است این دستگاه را بسازد و برای چه استفاده میشده است؟[۱۴]
تیاهواناکو یکی از مهمترین تمدنهای پیش از اینکاها در آمریکای جنوبی بوده است که سرانجام، در زمان توسعهطلبی امپراتوران اینکا تحت استیلای اینکاها در آمد. اما تیاهواناکوها چه مردمانی بودند؟
در حدود سده چهارم میلادی، مردمان کشاورز و روستانشین در کناره جنوبی دریاچه تیتاکاکا میزیستند که در همان زمان توسط آنان حکومتی بهوجود آمد، که شروع به گسترش در منطقه یونگاس نموده و نواحی اطراف را با جنگ یا وعدهوعید بهزیر سلطه خود درآورد. شهری بهنام تیاهواناکو مرکز این شاهنشاهی بود و این تمدن بههمین نام معروف گردید. فاگان ریشه این قوم را تا ۱۵٠٠ سال قبل از میلاد عقب میبرد و معتقد است که در قالب زندگی روستایی به کشاورزی مشغول بودهاند. این حکومت تا قرن دهم میلادی در وضعیت مناسبی قرار داشت و از مهمترین قدرتهای منطقه آند جنوبی محسوب میشد؛ تا اینکه بحران کمبود غذا بر اثر چند دوره خشکسالی باعث تخلیه سکنه شهر تیاهواناکو گردیده و این منجر به تضعیف شاهنشاهی شد.
از همسایگان حکومت تیاهواناکو میتوان تمدن «واری» را نام برد. مقر تیاهواناکوها در شمال بولیوی و مقر واریها در کشور پرو بود[۱۵]. در اواسط سده پانزدهم میلادی، پادشاه اینکا بهنام Pachacuti Inca Yupanqui از سمت شمال شروع به پیشروی در حوزهی دریاچه تیتاکاکا نموده و مدتی بعد در زمان شاه دیگر اینکاها بهنام Huayna Capac، منطقه تیاهواناکو جزو مستملکات امپراتوری اینکا گردید.
از جمله معروفترین آثار بهجایمانده از دوره تیاهواناکو در آمریکای جنوبی میتوان خرابههای شهر تیاهواناکو و پوماپونکو را نام برد که در این بین خصوصیات پوماپونکو سسب گردید تا دستاویزی برای نظریه بیگانگان یا فضانوردان باستانی گردد. فاصله این دو بنا چندان از هم زیاد نیست. نکته جالب توجه در خصوص هر دو بنا که تعجب باستانشناسان را بهدنبال داشته است اینکه همه دیوارهای باقیمانده، دیوار حصار و حیاط هستند و هیچ دیوار حمال که مربوط بهیک خانه و یا معبد سرپوشیده باشد، پیدا نشده است.
تمدن پوماپونکو و فرازمینیها | ▲ |
«بیگانگان باستانی» (Ancient Aliens) نام برنامهٔ مستند تلویزیونی آمریکایی است که از ۲۰ آوریل ۲۰۱۰ (۳۱ فروردین ۱۳۸۹) تاکنون از شبکهٔ تاریخ (History) پخش میشود[]. در این مجموعه مسئلهٔ حضور موجودات هوشمند فرازمینی در فرهنگ و تمدن باستانی بشریت، مورد بررسی قرار میگیرد. در تبلیغات این مستند آمده است:
- میلیونها نفر در جهان بر این باورند که ما درگذشته با موجودات فضایی ملاقات داشتهایم. اگر این باور حقیقی باشد، چه؟ آیا این «غریبههای فضایی» در شکل گرفتن تاریخ ما نقش داشتهاند؟ و اگر اینطور بوده باشد و رد پاهایی از آنها در مناظری ساده پنهان باشد چه؟ آنها که بودهاند؟ چرا به اینجا آمدهاند؟ چه چیزی از خود بهجای گذاشتند؟ کجا رفتند؟ آیا هرگز باز میگردند؟ اینها سئوالاتی است که مستند «بیگانگان باستانی» در پی پاسخ به آنها است.
چند سال قبل از فرود اولین انسان بر روی كره ماه، یك محقق سوییسی بهنام «اریش فون دانیكن» (Erich von Daniken) با انتشار كتاب شوكبرانگیزی بهنام «ارابه خدایان»، نظریه خاص بیگانگان باستانی را ارائه داد.[در سال ۱۹٦٨، اریش فون دانیكن، پرفروشترین کتاب خود را که «بیگانگان باستانی» نام داشت ارائه داد.] بر طبق نظریه او در زمانهای بسیار دور بیگانگان فضایی به زمین سفر كردهاند و به انسان كمك كردهاند تا راه پیشرفت را بپوید. او معتقد است سازههای عظیم باستانی نظیر اهرام مصر و معابد عظیم مایاها و اینكاها و بسیاری از بناهای عظیم دیگر در سرتاسر جهان كه باستانشناسان تا كنون پاسخی در باره چگونگی ساخت آنها ارائه ندادهاند را زمینیها با علوم فضاییان ساختهاند. او نزدیك به چهل كتاب و مقاله در این زمینه منتشر كرده است و در این باره بحثهای زیادی درگرفته است. اینك مجموع تلاشهای چند ده ساله این محقق بزرگ در مجموعه تلویزیونی گستردهای بهنام «بیگانگان باستانی» (Ancient Aliens) بهتصویر در آمده است. دانشمندان، محققان، نویسندگان، باستانشناسان و متخصصین بزرگی از سرتاسر دنیا درباره این نظریه صحبت كردهاند.
تردیدی نیست که این مستند توسط یکی از معتبرترین استودیوهای مستندسازی جهان ساخته شده است. در این مجموعه با حضور نویسنده معروف جهان و صاحب «نظریه بیگانگان باستانی» یعنی «اریش فون دنیکن» مسئله حضور موجودات هوشمند فرازمینی در فرهنگ و تمدن باستان بشر، اینبار بهگونه دقیقتری بررسی میشود. کارگردانی استادانه، فیلمبرداری عالی، نویسندگی فوقالعاده و اعتبار بالای دانشمندان مصاحبهکننده در این فیلم آنرا بهیکی از بینظیرترین مستندهای جهان مبدل کرده است. اما حقیقت ماجرا چیست؟
نقد بیگانگان باستانی | ▲ |
منتقدان، «بیگانگان باستانی» را شبهعلم و شبهتاریخ میدانند.[*] این موجودات اسرارآمیز تا بهحال وجودشان تنها در حد فیلمهای سینمایی و داستانهای تخیلی بوده است و هیچکسی نتوانسته وجود آنها را مشاهده و یا بهطور کامل باور کند.
بسیاری از دانشمندان از جمله کارل ساگان و یوسف سامویلوویچ نظریات فضانوردی باستانی را زیر سئوال بردهاند. اگرچه ساگان نظریههای دنیکن را کاملاً رد نکرد. فون دنیکن ادعا داشت کتیبه باستانی فلزی ضد زنگ دهلی (iron pillar) یکی از شواهد حضور ماورأ زمینیهاست. اما برخی هم اعتبار فون دنیکن را بهخاطر شواهد جعلی از جمله عکسها و نمونههای سفالی بشقاب پرنده به زیر سئوال میبرند.
در فیلم بیگانگان باستانی، در مورد پوماپونکو، اینگونه ادعا میشود:
- پوماپونکو در نوع خود بینظیر است. این بنا در زیباترین و دلرباترین محل در روی سیاره زمین ساخته شده و شکل گرفته و جای گرفته است.
هرم بزرگ گیزا از بزرگترین دستآوردهای بشری است؛ اما در مقایسه با پوماپونکو، اهرام مصر همانند یک بازیچه کودکانه بهنظر میرسند
بهعقیده من، مهمترین مدرک و شاهدی که ما در این پازل فضانوردان باستانی در اختیار داریم، همین پوماپونکو است که در ارتفاعات بولیوی قرار گرفته است.
پوماپونکو تنها محل و سایتی بهروی زمین است که بهعقیده من مستقیماً و توسط خود موجودات فرازمینی ساخته شده است.
یکی از عجیبترین نکات در رابطه با این بنا این است که سنگهایی که در ساخت این بنا از آنها استفاده شده است هیچکدام از جنس سنگهای ماسهای نبوده و همگی از سنگهای گرانیت و دئوریت هستند. تنها سنگی که میتوان یافت که از دئوریت سختتر باشد همان الماس است. پس تنها راهی که وجود داشته است که این سنگها را تراش داد این است که از ابزاری استفاده شده باشد که نوک آنها از جنس الماس بوده باشد.
البته این درست است که برای ساخت پوماپونکو از سنگهایی استفاده شده است که در زمین یافت میشوند، چون کسی گرانیت و دئوریت را از منظومه شمسی دیگری به اینجا حمل نمیکند. اما یکی از سنگهای بنای بهکار رفته ٨٠٠ تن وزن دارد.
در این فیلم ابتدا بهمدتی طولانی، با همین روش بزرگنمایی، به جنبههای ساختمانی این بنا اشاره شده و سپس ادعا میشود که پس نمیتوان چنین بنای عظیمی را با نیروی دست انسانهای عادی و بدون استفاده از ابزارآلات قدرتمند ساخت. بنابراین، ادعا میشود:
- هر کدام از این سوراخهای جای مته کاملاً در طول این شیارها با فاصله یکسانی از یکدیگر قرار گرفتهاند. برای من کاملاً بدیهی و روشن است که برای ایجاد آنها روی این سنگهای غیر طبیعی باید از ابزارآلات حرفهای و قدرتمندی استفاده شده باشد.
سطح این سنگ کاملاً صاف است. بههمان صافی که سطح میز غذاخوری آشپزخانه شما میباشد. این سطح سنگی حتماً باید ماشینکاری شده باشد.
نگارخانه | ▲ |
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشتها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی با عایشه شکوری برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوستها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ٦:
[↑] پینوشتها
[۱]- Doorway of the Puma؛ رجوع شود به: »Pumapunku«، از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد (به زبان انگلیسی)
[٢]- «تیاهواناکو» (به اسپانیایی: Tiahuanaco و Tiahuanacu)، نام یک محل باستانی در غرب کشور بولیوی کنونی است که از نظر باستانشناسی، جای پراهمیتیست و در فهرست میراث جهانی یونسکو، در سال ۲۰۰۰ میلادی (طی نشست بیستوچهارم) ثبت شده است. این شهر، که وابسته به تمدن پیش از کشف آمریکا بهدست اروپاییان است، بخش مهمی از تمدن اینکا میباشد، که حدود پانصد سال مرکزی اداری-آیینی بوده است و ویرانههای آن در نزدیکی کرانهٔ جنوب خاوری دریاچه تیتیکاکا در ۷۲ کیلومتری باختر لاپاز موقعیت دارد.تاریخ پیدایش این شهر به حدود ۱۲۰۰ پیش از میلاد برمیگردد که روستاهایی با سامانهٔ کشاورزی در آن پدید آمدند. میان ٦۰۰ تا ۸۰۰ میلادی این نقطه به مرکزی نیرومند در جنوب رشتهکوه آند درآمد و در این زمان مساحت این شهر کمابیش به پنج کیلومتر مربع میرسیده است و ۴۰ هزار تن در آن میزیستهاند. در حدود سال ۱۰۰۰ پس از میلاد تیاهواناکو شاید بهدلیل شرایط محیطی یا تازش مردمانی از سوی جنوب یا درگیریهای دینی یا هرسه از میان رفت.[٣]- بولیوی (Bolivia) با نام رسمی جمهوری بولیوی (Republic of Bolivia)کشوری محصور در خشکی، در مرکز آمریکای جنوبی است. پایتخت آن بهطور رسمی و در قانون اساسی شهر «سوکره» ذکر شده اما دولت این کشور در شهر «لاپاز» مستقر است. این کشور از شمال و شرق با برزیل، از جنوب با آرژانتین و پاراگوئه و از غرب با شیلی و پرو همجوار است؛ ۱۰ میلیون نفر جمعیت دارد و زبانهای رسمی آن اسپانیایی، کچوآ، آیمارا و ۳۴ زبان دیگر بومی است. رجوع شود به:»Kids Encyclopedia« (Britannica Student Encyclopedia World Atlas). Britannica Student Encyclopedia. Encyclopædia Britannica Premium Service. Encyclopædia Britannica, 8 February 2009.۵۵ درصد مردم بولیوی از تبار سرخپوست، ۳۰ درصد مستیزو (دورگه سرخپوست و سفیدپوست) و ۱۵ درصد سفیدپوست هستند. رجوع شود به:»Bolivia«, The World Factbook (CIA).دین مردم بولیوی مسیحیت است. ۷۸ درصد مردم بولیوی پیرو کلیسای کاتولیک رومی، ۱۶ درصد پروتستان و ۳ درصد نیز پیرو دیگر شاخههای مسیحیت هستند. رجوع شود به:»Bolivia religion«, USA: Department of State. 14 September 2007.[۴]- «دریاچه تیتیکاکا» (به اسپانیایی: Lago Titicaca) دریاچهایست در مرز ۲ کشور پرو و بولیوی که سطح آن، ۳۸۱۲ متر از سطح آبهای آزاد بلندتر است. این دریاچه یکی از بلندترین دریاچههای بزرگ دنیا به شمار میرود و از نظر حجم آب، بزرگترین دریاچهٔ آمریکای جنوبی است.
[۵]- «امپراتوری اینکا» (۱۴۳۸-۱۵۳۳ میلادی)، یک امپراتوری از مردم بومی (سرخپوست) در آمریکای جنوبی بود. این امپراتوری در بیشترین پهناوری خود، کشورهای امروزی پرو، اکوادور، بولیوی، و بخشهایی از آرژانتین، شیلی و کلمبیا را دربر میگرفت و شهر «کوزکو» پایتخت اداری، سیاسی و نظامی آن بهشمار میآمد. در سدهٔ شانزدهم میلادی با ورود اسپانیاییها به پرو، این امپراتوری درهمشکست و قلمرو آن مستملکهٔ اسپانیا گشت.
[٦]- فاصله بین ویرانههای «پوما پونکو» و «لاپاز»، مرکز کشور بولیوی، مختلف بیان شده است. بهعنوان نمونه، در ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد آمده: «ویرانههای این شهر، در ۷۲ کیلومتری باختر لاپاز جای دارد»؛ و در مستند تلویزیونی «ما و فرازمینیها» (شهر گمشدهی پوما پونکو) دو نقل مختلف گفته شده است؛ باری: «در ٦۵ کیلومتری غرب «لاپاز» در بولیوی»، و بار دیگر: «در ٧٠ کیلومتری آن»!
[٧]- لاپاز (به اسپانیایی: La Paz) پایتخت دولتی بولیوی و نیز مرکز اداری بولیوی است.
[٨]- «رشتهکوه آند» (به زبان کچوآ: آنتی یا آنتیس) طولانیترین رشتهکوه جهان است که بهشکل زنجیرهای در راستای کرانهٔ باختری آمریکای لاتین قرار گرفته و بیش از ۷ هزار کیلومتر درازا دارد. پهنای آن در برخی مناطق به ۵۰۰ کیلومتر میرسد و میانگین ارتفاع این رشتهکوه در حدود ۴۰۰۰ متر است.آند از دو رشتهٔ اصلی بهنامهای «کوردیلرای خاوری» و «کوردیلرای باختری» تشکیل شده است. در میان این دو رشته، زمینهای نسبتاً کمارتفاعی قرار گرفتهاند که رشتهکوههای کوچکی از آن میگذرد. مهمترین این رشتهکوههای فرعی، «کوردیلرا دلا کوستا» در شیلی است.[۹]- رجوع شود به سایت «پوماپونکو» (به زبان انگلیسی)
[۱٠]- رجوع شود به: «پوماپونکو»، از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
[۱۱]- ارتفاع این منطقه نیز مختلف ذکر شده است.
[۱٢]- برگرفته شده از مستند «ما و فرازمینیها».
[۱٣]- Arthur Posnansky
[۱۴]- همانجا
[۱۵]- به نقشه نگاه کنید.
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمهها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
ردهها: │ کشورهای آمریکای جنوبی │ بولیوی │ تمدن باستانی بولیوی