جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح
خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ
ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

۱۳۹۱ آبان ۷, یکشنبه

خواص سلامت‌بخش دانه انگور

از: لاله پیاهو و یاسر خواجه بیشک (دانشجویان کارشناسی ارشد علوم تغذیه)

خواص خوراكی‌ها

خواص سلامت‌بخش دانه‌ی انگور

فهرست مندرجات

[گیاه درمانی][انگور]


در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به غذاهای فراویژه و غذاهایی که اثرات سلامت‌بخش زیادی در پیشگیری و کنترل بیماری‌ها دارند شده است. انگور یکی از بیشترین میوه‌های مصرفی در جهان است. قسمت‌های مختلف ‌این میوه از جمله دانه، پوست و آب آن حاوی ترکیبات مفیدی از جمله پلی‌فنول‌ها و تانین‌ها است که آن را مسئول خواص سلامت‌بخش ‌این گیاه در درمان بسیاری از بیماری‌ها کرده است. دانه‌ی انگور محصول فرعی کارخانه‌های تولیدکننده آبمیوه است که از روغن (۱٦ درصد)، فیبر غذایی (۴٠ درصد) و پروتئین (۱۱ درصد) تشکیل شده که روغن آن حاوی ویتامین E بالا مي‌باشد. ویتامین‌ها، مواد معدنی و پلی‌فنول‌های متعدد و متنوع نیز از دانه انگور گزارش شده است. نشان داده شده که عصاره حاصل از دانه‌ی انگور اثرات مفید زیادی از جمله خواص ضد‌سرطانی، ضد‌میکروبی، ضد‌دیابتی، ضد‌التهابی، کاهنده چربی خون، ترمیم زخم و غیره دارد که در ادامه تاثیر دانه‌ی انگور بر برخی از بیماری‌ها توضیح داده خواهد شد.



[] دانۀ انگور و دیابت

بیماری دیابت که با افزایش قند خون و آسیب سلول‌های ترشح‌کننده انسولین یا مقاومت سلول‌ها به انسولين ‌ایجاد می‌شود، با شیوع ٧/٧ درصد در ‌ایران همراه است. ‌این بیماری با افزایش خطر بیماری‌های قلبی - عروقی، کوری و اختلالات عصبی و کلیوی همراه است. دیابتی‌ها هم‌چنین در معرض سرطان‌های مختلف و اختلالات ‌ایمنی قرار دارند. ترکیبات مفید موجود در دانه‌ی انگور علاوه بر اثرات آنتی‌اکسیدانی و از بین بردن عوامل آسیب‌رسان، از بروز التهاب جلوگیری كرده و با مهار مسیرهایی که باعث افزایش قند خون می‌شوند، از افزایش قند خون در‌ این بیماران جلوگیری می‌کنند. هم‌چنین پاره‌ای دیگر از ترکیبات مفید موجود در دانه‌ی انگور بافت ترشح‌کننده انسولین را محافظت می‌کنند.


[] دانۀ انگور و بیماری آلزایمر

آلزایمر به‌عنوان شایع‌ترین اختلال عصبی شناختی در دنیا است که بر طبق آمار‌ها شیوع آن تا سال ٢٠۵٠ چهار برابر افزایش خواهد یافت. در بروز‌ این بیماری آسیب ناشی از تجمع مواد زاید تولید شده از واکنش شیمیایی بدن نقش زیادی دارد. بر طبق تحقیقات متعدد، ترکیبات فنولی موجود در دانه‌ی انگور با از بین‌ بردن ‌این مواد زاید، خاصیت ضدالتهابی، محافظت سلول‌ها (از حمله توسط سلول‌های آسیب دیده) و نیز متصل شدن به یون‌هایی چون آهن و مس (که در بروز فرایندهای التهابی و تولید سلول‌های آسیب‌رسان موثرند) دارد كه در پیشگیری از بروز‌ این بیماری نقش دارند. همان‌طوری که می‌دانیم دریافت زیاده از حد آهن و سایر املاح مورد نیاز بدن، نقش منفی در بدن داشته و تشدیدکننده عوارض سایر بیماری‌ها خواهد بود.


[] دانۀ انگور و سرطان

سرطان دومین علت مرگ و میر در دنیا و سومین علت مرگ در ‌ایران است. براساس برآورد بهداشت جهانی تعداد موارد جدید افراد مبتلا شده به‌سرطان، از ده میلیون نفر در سال ٢٠٠٠، به پانزده میلیون نفر در سال ٢٠٢٠ افزایش خواهد یافت. در بروز سرطان، عوامل محیطی نیز در کنار عوامل ژنتیکی دخالت دارد. از جمله عوامل محیطی اصلاح‌پذیر در پیشگیری از انواع سرطان‌ها، تغییر در عادات غذایی غلط می‌باشد که نقش مهمی ‌را در بروز آن دارند. دانه‌ی انگور بدلیل دارا بودن خواص آنتی‌اکسیدانی و عوامل محافظ در ساختار خود، نقش مهمی ‌در از بین بردن ترکیبات سرطانی و مهار رشد سلول‌های سرطانی داشته و در پیشگیری و درمان انواع سرطان‌ها از جمله سرطان سينه و پروستات مفید واقع شده است. در ارتباط با خواص آنتی‌اکسیدانی آن، شایان ذکر است که خواص آنتی‌اکسیدانی آن ٢٠ برابر ویتامین E و ۵٠ برابر از ویتامین C بیشتر است.


[] دانۀ انگور و چربی‌های خونی

افزایش چربی‌های خونی زمینه‌ساز بروز بیماری‌های مختلف می‌باشد که شیوع آن به‌طور واضحی در سرتاسر دنیا افزایش یافته است. در بروز آن علاوه بر عوامل وراثتی، عوامل محیطی از جمله نوع تغذیه فرد نيز دخالت دارد. نشان داده شده که دانه انگور به‌دلیل دارا بودن ویتامین E و سایر ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در آن و هم‌چنین از طریق مهار مسیرهایی که منجر به افزایش چربی‌های خون می‌شوند از ‌این عارضه پیشگیری می‌کند.


[] دانۀ انگور و بیماری‌های قلبی – عروقی

بیماری‌های قلبی عروقی به‌عنوان علت اصلی مرگ در دنیا مطرح است. نوع رژیم غذایی، مصرف دخانيات، فشار خون بالا، کم‌تحرکی و افزایش چربی‌های خون از عوامل منجر شونده به آن تلقی می‌گردند. بر طبق تحقیقات انجام شده، مصرف میوه‌ها و سبزیجات با کاهش خطر‌ این بیماری همراه است. نشان داده شده که دانه‌های انگور در کنار سایر فرآورده‌های میوه انگور در کاهش خطر اين بيماری اهمیت دارند. محتوای بالای فیبر موجود در دانه‌ی انگور به‌همراه سایر عوامل محافظت‌کننده، از طریق کاهش چربی‌های خونی به‌خصوص کلسترول خون و نیز افزایش تولید عواملی در بدن که باعث گشادی رگ‌ها شده و از انسداد رگ جلوگیری می‌کنند، در پیشگیری از ‌این بیماری موثر واقع می‌گردد. هم‌چنین اثرات آنتی‌اکسیدانی دانه‌ی انگور از طریق حذف عوامل آسیب‌رسان تولید شده در نتیجه واکنش‌های طبیعی بدن، از بروز بیماری‌های قلبی - عروقی پیشگیری می‌کند.


[] دانۀ انگور و سلامتی دهان و دندان

بیماری‌های دهانی، پوسیدگی‌های سطحی و ریشه‌ای دندان‌ها و از دست‌دادن آن‌ها و اختلالات لثه‌ای را شامل می‌شود که تمام گروه‌های سنی به‌خصوص کودکان و سالمندان را بیشتر درگیر می‌کند. در بروز ‌این اختلالات رژیم غذایی نیز نقش دارد. نشان داده شده است که دانه‌ی انگور از طریق تقویت بافت ریشه دندانی، ترمیم زخم‌های دهانی و مهار تولید اسید توسط باکتری‌های آسیب‌رسان ساکن در حفره دهان، مي‌تواند از بروز بیماری‌های دندانی به‌خصوص پوسیدگی‌های ریشه دندان جلوگیری کند.


[] سخن آخر

از میان عوامل غذایی مختلف، میوه‌ها و سبزی‌ها بدلیل دارا بودن ترکیبات مغذی‌شان نقش مهمی در پیشگیری و درمان بیماری‌های مختلف دارند. استفاده از دانه‌ی انگور به‌دلیل دارا بودن ترکیبات مغذی و اثرات سلامت‌بخش زیاد آن در پیشگیری و درمان بیماری‌های مختلف، در برنامه‌ی غذایی روزانه توصیه می‌گردد.[۱]


[] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط الهام مهدی (محمدی) ارسال شده است.



[] پی‌نوشت‌ها

[۱]- ‌‌لاله پیاهو و یاسر خواجه بیشک، خواص سلامت‌بخش دانه انگور، ماهنامۀ دنيای تغذيه، شمارۀ ۱٢٢، صص ٧٢-٧٣



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها

ماهنامۀ دنيای تغذيه (ماهنامۀ آموزشی، خبری، بهداشتی)، سال يازدهم، شماره ۱٢٢، تير ۱٣۹۱