[ترک‌شناسی] [ترک‌شناسان ایرانی]
دکتر جواد هیئت (زادۀ ۱۳۰۴ خ - )، پزشک جراح، روزنامه نگار و پژوهشگر ایرانی است که در خصوص زبان و ادبیات ترکی آذربایجان آثار ماندگار دارد.[۱]
[↑] زندگی‌نامه
جواد هیئت، فرزند علی هیئت، مجتهد و رئیس سابق دیوان کشور - ایران - به‌سال ۱۳۰۴ خورشیدی در در تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی ایران به‌دنیا آمد.[٢] تحصیلات ابتدایی و متوسطه و دو سال اول رشته پزشکی را در ایران گذراند و سپس به استانبول رفت و پس از اخذ دکترای پزشکی، دوره تخصصی جراحی را در استانبول و پاریس به پایان رساند و در سال ۱۳۳۱ به ایران بازگشت.[٣]
وی، در کنار جراحی عمومی، جراحی قلب را آغاز کرد و در سال ۱۳۴۱ برای اولین بار در ایران موفق به انجام جراحی قلب باز شد.[۴] در سال ۱۳۴۷ اولین عمل پیوند کلیه را در تهران و اولین پیوند قلب سگ‌ها را در ایران با موفقیت انجام داد. او ابتدا روی سگ‌ها که تا آن‌زمان در ایران بی‌سابقه بود ماشین قلب و ریه مصنوعی را به‌کار گرفت و بعد از عمل جراحی روی ۲۵ سگ در بیمارستان شهربانی این ماشین را در جراحی قلب انسان با موفقیت به‌کار برد.[۵]
دکتر جواد هیئت، از سال ۱۳۴۲ به نمایندگی ایران در «انجمن بین‌المللی جراحی» و از سال ۱۳۶۲ به عضویت «آکادمی جراحی پاریس» انتخاب شد[٦]. وی، در مدت ۴۸ سال طبابت و جراحی در تهران، به تدریس و تألیف کتاب‌ها و مقالات جراحی پرداخت و در فاصله سال‌های ۱۳۴۳-۱۳۵۵، مجله دانش پزشکی را منتشر کرد.[٧] از این گذشته، تاکنون بیش از ۲۵ مقاله و سخنرانی از او در کنگره‌های بین‌المللی جراحی به زبان‌های فرانسه، انگلیسی در مجلات معتبر پزشکی خارجی چاپ شده است.[٨]
افزون بر این، دکتر هیئت، در کنار مطالعات و تألیفات پزشکی در ترک‌شناسی و فلسفه و اسلام‌شناسی نیز علی‌رغم عدم تحصیلات دانشگاهی در این رشته‌ها، اهل نظر است. او بعد از انقلاب اسلامی با همکاری چند نفر از دوستان صاحب قلم خود، مانند شاعر ساوالان مجله وارلیق را به زبان‌های ترکی و فارسی منتشر نموده و در زمینه ترک‌شناسی شخصأ بیش از صد مقاله در این مجله نوشته است.[۹] همچنین، وی هفت جلد کتاب درباره ترک‌شناسی، که پنج جلد آن در باکو و یک جلد آن زیر عنوان «نگاهی به تاریخ و فرهنگ ترکان» در آنکارا از طرف وزارت فرهنگ به ترکی استانبولی به‌چاپ رسیده، منتشر کرده است.[۱٠]
دکتر هئیت از طرف دانشگاه‌های استانبول، باکو و نخجوان عناوین دکترای افتخاری و پروفسـوری دریافت نموده و هنوز هم به فعالیت جراحی و فرهنگی خود ادامه می‌دهد. وی متأهل و دارای پنج دختر می‌باشند که دو دخترش پزشک شده‌اند.[۱۱]
[↑] آثار
از دکتر جواد هیئت، تاکنون کتاب‌ها و مقالات فراوان در داخل و خارج از ایران به نشر رسیده است که از برخی آن‌ها می‌توان چنین نام برد:
- ترومبوز و قلبیت و درمان آن (چاپ سال ۱۳۳۵).
- مقایسه اللغتین - مقایسه فارسی و ترکی (چاپ سال ۱۳٦۲).
- زبان وادبیات ترکی آذربایجان در قرن بیستم (گزارش به ترکی استانبولی در چهارمین کنگره بین‌المللی تورکولوژی - استانبول: سال ۱۳٦۴)
- سیری در تاریخ زبان و لهجه‌های ترکی (چاپ سال ۱۳٦۵)
- نگاهی به تاریخ و فرهنگ ترکان (چاب سال ۱۳٦۵)
- نگاهی به تاریخ ادبیات آذربایجان (دو جلد)
- آذربایجان شفاهی خلق ادبیاتی (چاپ سال ۱۳٦۷)
- ادبیات شناسلیق (چاپ سال ۱۳۷۴)
- خلاصه تاریخ فلسفه غرب[۱٢]
- سیری در تاریخ زبان و لهجه‌های ترکی (چاپ سال ۱۳٨٠)
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
