 |
|
پارس
فهرست مندرجات
◉ واژه‌شناسی
◉ پیشینه‌ی تاریخی
◉ حدود جغرافیایی
◉ دودمان‌های شاهی
◉ يادداشت‌ها
◉ پيوست‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
◉ پيوند به بيرون
نام‌های تاریخی ایران استان‌های ایران
پارس (به انگلیسی: Persia، با تلفظ آمریکایی: Persia)، که معرب آن فارس است، دارای دو مفهوم گوناگون است: یکی در معنای خاص، نام قوم و ایالتی در جنوب مرکزی ایران و کرانه‌ی خلیج فارس بوده است، و دیگری با کاربرد گسترده‌تری (معنای عام)، نام کهن کشور ایران است.
| ▲ | واژه‌شناسی |
...
| ▲ | پیشینه‌ی تاریخی |
پَرَشی یا مَرهَشی (Parhasi یا Marhasi)، در منابع کهن‌تر وَرَخشه (Waraḫše)، سرزمینی حکومتی مربوط به هزاره‌ی سوم پیش از میلاد در شرق ایلام در فلات ایران بوده، که از روی نوشتارهای میان‌رودان شناخته شده است و جایگاه دقیق آن هنوز آشکار نیست. نوشتاری از لوگَل-آنه-موندو ی شهر اَدَب آن را یکی از هفت استان فرمانروایی‌اش در میان نام‌های ایلام و گوتیوم یاد کرده است. این نوشتار یاد کرده که او با شورش فرماندار (اِنسی)اش، میگیر-اِنلیلِ سرزمین پَرَشی، که اتحاد ۱۳ شورشی را رهبری می‌کرده است روبه‌رو شده است.
دانسته است که شاهان آوانِ کشور ایلام در زدوخوردهای‌شان با فرمانروایان سومر کوشیده‌اند که به بازار وَرَخشه حمله کنند که آشکارا پادشاهی‌ای نزدیک ایلام در فلات ایران بوده است و دارای کالاهای ارزشمند فراوان و گوناگونی به‌ویژه سنگ‌های گران‌بها بوده است. در روزگار فرمانروایی اکدیان، سارگن بزرگ وَرَخشه را اشغال کرد و شاه سیداهوی وَرَخشه، در کنار لوه-ایشانِ آوان، ناکامانه دربرابر ریموش شوریدند، در حالی که هیشِپ-راتِپِ آوان در همبستگی با ورخشه از نارام-سین شکست خورد.
شاه شولگی از سلسله‌ی سوم اور در سال بیست‌وششم فرمانروایی‌اش، دختر خود نیالیمّیداشو را به عقد شاه لیبانوکشَبَشِ سرزمین پَرَشی درآورد تا با او متحد شود. ولی این دیری نپایید، زیرا آمار-سین جانشین شولگی برضد شاه تازه‌شان آرویلوکپی کوشید.
به‌نوشته‌ی ویکی‌پدیا، دانشنامه‌ی آزاد، جهانشاه درخشانی، تاریخ‌نگار معاصر ایرانی، پَرَشی را همان پارس می‌داند و پَرَشیان را نیاکان پارسیان برمی‌شمارد.[*] در حالی‌که او در جای دیگر می‌گوید: «در شرق ایران کشورى به‌نام «پرشى» بوده است که پارس‌ها از آن برخاستند»[*]. برخی دیگر جایگاه پرشی را در کُنارصَندَل جیرفت می‌دانند. هرچند که یوسف مجیدزاده باستان‌شناس برجسته‌ی ایرانی مقیم فرانسه و سرپرست چند دور کاوش‌های باستان‌شناختی جیرفت این منطقه را اَرَتّه می‌داند. هرودوت تاریخ‌نگار یونان باستان آورده که پارسیان در گذشته Artaians یا Artaioi (ارتّه‌ای‌ها؟) نامیده می‌شدند.[] برای همین این احتمال وجود دارد که ارتّه همان پرشی باشد.[*]
| ▲ | حدود جغرافیایی |
| ▲ | دودمان‌های شاهی |
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
سرواژه‌ی «فارس»، در لغت‌نامه‌ی دهخدا، به‌نقل از: حاشیه‌ی برهان قاطع چاپ معین.
سرواژه‌ی «پارس»، از ویکی‌پدیا، دانشنامه‌ی آزاد.
در فرهنگ‌نامه‌ی لغات کمبریج آنلاین در مورد سرواژه‌ی «پرشیا» (Persia)، آمده است: «یک نام قدیمی برای ایران» (an old name for Iran). در جای دیگر از آن به‌نام «ایران باستان» (ancient Iran) یاد می‌کند.
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها │ ...
